Algemeen letterkundig lexicon

veritas-topos

Etym: Lat. waarheidsformule.

Expliciete verklaring in een (fictionele) tekst dat het vertelde waar gebeurd is. Dat kan oppervlakkig gebeuren met een nadrukformule als bijv. ‘sijt seker das’ of ‘gelove(t)s mi’, maar ook door zich op een zegsman (auctor) te beroepen, zoals bijv. in de Beatrijs, waarin de auteur in de proloog zegt het relaas van de non te verhalen ‘volcomelijc na der waerheide, als mi broeder Ghijsbrecht seide’ (vs. 13-14); of op een (geschreven) bron: ‘Die vraye [= ware] historie vertelt ons hier’ (Walewein, vs. 9933), ‘Ons orcont die Walsce tale’ (idem, vs. 11.141). De veritas-topos sluit aan bij de eisen die aan een oorkonde gesteld worden: de verificatio, nl. autorisering, datering en localisering.

Lit: D. Wortel, 'Van "imitatio" naar "verificatio": de verwetenschappelijking van een WNT-citaat' in Trefwoord (2002), p. 1-27.

verismo

verkorting