Algemeen letterkundig lexicon

battologie

Etym: Gr. battologein = stamelend spreken; kletsen, zwetsen.

In de taalkunde is het een herhaling van een spraakklank bij het stotteren. In de literatuur is het een aanduiding voor een repetitio die als onnodig en storend wordt ervaren (vgl. dittografie). Wanneer deze functioneel gebruikt wordt, hebben we niet te maken met een stijlfout, maar met een stijlfiguur (stijlfiguren) die als zodanig te vergelijken is met verschijnselen als de apokoinou en de anakoloet.

Uiteraard is de battologie zeer geschikt om een bepaald soort taalgebruik (spottend) te typeren (pastiche-2), zoals K. van Kooten doet in ‘Een koffer vol poep’, waar hij spreekt over:

de stapel leesboeken die het hele jaar was blijven liggen, voor ’s avonds voor lekker te lezen
(Koot graaft zich autobio, 1979, p. 27).

Lit: Chr. Eagle, Dysfluencies. On speech disorders in modern literature (2015)

bathos

beatschrijvers