Algemeen letterkundig lexicon

attentum parare

Etym: Lat. aandacht wekken.

Term uit de retorica voor het wekken van de aandacht van het publiek in het exordium, het eerste onderdeel binnen de dispositio. Dat kan op verschillende manieren. Men kan rechtstreeks om aandacht verzoeken, men kan wijzen op het belang van het onderwerp door het in ruimer verband te schetsen met behulp van een sententia of spreekwoord, men kan ook wijzen op het belang dat de zaak heeft voor het publiek.

Een rechtstreeks verzoek om aandacht geeft de Beatrijs: ‘Nu hoert hoeter na verghinc’ (vs. 81). Bredero's De klucht van de koe opent met een spreekwoord, uitgesproken door de Gaeuw-dief: ‘Een Kruyck gaat soo langh te water tot datse barst’ (Kluchten, ed. Daan, 1971, p. 61).

Lit: G. Ueding (red.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, dl. 1 (1992), kol. 1161-1163 • B. Anderweg & J. de Jong, De eerste minuten: attentum, benevolum en docilem parare in de inleiding van toespraken (diss., 2004).

atrament

attenuatio zie minutio