De Tweede Ronde. Jaargang 27
(2006)– [tijdschrift] Tweede Ronde, De–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 92]
| |
Light Verse | |
[pagina 93]
| |
Lof van de tabak
| |
Lobgesang des TabaksEin Sprüchwort ist: Was gut ist, ist weither.
Das Edle Kraut Tabak diss kan erweissen:
weil es zu uns vom fernen über Meer
aus Indien gewohnt ist herzureisen.
Die Neue Welt, die Alte ihr verpfandet,
indem sie ihr die wehrte Pflanze sendet.
Diss Kraut, weil es von wilden Leuten kömmt,
pflegt voll und toll und wilde Leut zu machen.
Es wundert mich, wann dich es wunder nimmt.
Gleich-närrisch auch sind andre Wollust-Sachen,
die sich in uns und uns durch sich entzünden,
bald wie der Rauch vergehen und verschwinden.
| |
[pagina 94]
| |
[Vervolg Nederlands]Het is een moord, en nooit gevolgd door straf,
de kunst die pretendeert de dood te doden.
Zij zendt de mens vroegtijdig naar het graf:
voor zieken is de arts een onheilsbode.
Dus met dit kruid kan hij er beter tegen
dan als hij lijf en buidel uit laat vegen.
Dit kruid, dat niemand doodt, toont bruikbaarheid.
De hele wereld rent om het te kopen.
Tabak verkoopt en koopt men als om strijd:
zojuist nog zuigeling, nu al bezopen.
Rook is nu handel. Heden zijn de zeden
gericht op koop van rook en ijdelheden.
De Duitser vindt die nieuwe roes niet gek,
die prachtig bij zijn bierpul kijkt te passen.
Hij zwetst nu met een rokerige bek
zoals hij vroeger kletste bij het brassen.
Maar pech: hij, die men creatief moet noemen,
kan zich op deze vinding niet beroemen.
De oen (al voor de deur rook hij niet fris)
komt weer naar huis. Hij smookt in alle straten
en denkt dat hij een heer van klasse is,
je hoort hem met doorrookte zuipstem praten.
Zijn moeder moppert, zus ook, op de jongen:
de rooklucht bijt ze beiden in de longen.
| |
[Vervolg Duits]Es ist doch nur ein ungestrafter Mord,
die Kunst die sich vermisst den Tod zutödten;
sie schickt die Leut zum Grabe zeitlich fort.
Ein Kranker solt wol vor dem Arzt erblöden.
Drum bässer ists, diss Kraut nur ihm zulegen,
als ihm den Leib und Beutel lassen fegen.
Diss Kraut ist nütz, hat keinen noch getödt.
Die ganze Welt es einzukramen lauffet.
Tabak verkauft und kauft man in die wett.
Wer kaum hört auf zusaugen, ihn schon sauffet.
Rauch, ist itzt Waar. Die Welt und diese Zeiten
verkauffen auch nur Rauch und Eitelkeiten.
Der Teutsche lobt die neue Trunkenheit,
die sich gar fein zu seiner Bierkann schicket.
Er thut itzt auch ein Maul voll Rauchs bescheid,
dem es allsonst im Sauffen hat geglücket.
Schad ists, dass er, der sonst gab manche Gabe,
von diesem Fund niet auch die Ehre habe.
Der Veix, der kaum geschmecket vor die Thür,
kommt wieder heim, schmäucht in die quär und krümme,
und denkt er sey nun schon ein brav Monsieur.
Zum Sauffen er hat eine gute Stimme.
Die Mutter murrt, die Schwester, ob dem Buben;
sein Rauch der beisst sie beyde aus der Stuben.
| |
[pagina 95]
| |
[Vervolg Nederlands]Een arme sloeber, is hij ook platzak,
zal toch dit goedje in zijn vodden stoppen.
Al heeft hij verder niets, hij heeft tabak
en pleegt ermee zijn droge bek te soppen.
Dit kruid, niet trots, maar gul en vol erbarmen,
houdt niet alleen van rijken, ook van armen.
Je denkt: als hij dat lor, die broek, verstelt,
dan kan hij zich een maatkostuum ontzeggen.
Bedenk toch, spotter, wat die kerel kwelt,
hij moet zich bij zijn harde lot neerleggen.
Tabak helpt tegen honger, want geen bakker
geeft brood voor niks, dus rookt de arme stakker.
Hier hebben wij een kruid tegen de dood.
Dit hier laat niemand meer van honger sterven.
Alleen de vrouwen lijden hongersnood:
tabak doet haar de nachtspijs niet verwerven.
Hij rukt het vlees haar dikwijls uit de tanden,
't is vastentijd. Bewijzen zijn voorhanden.
De een klaagt tot de ander: ach, mijn man
pleegt zoveel van die rommel op te lurken
dat hij daarna jeweetwel niet meer kan,
hij slaapt de hele nacht en blijft maar snurken.
En kust hij mij, dan is zijn mond aan 't stinken
als een fabriekspijp. Bah, dat gore drinken!
| |
[Vervolg Duits]Manch armer Tropf offt kaum in Kleidern stak:
noch steckt diss Kraut in seiner leeren Taschen.
Hat er sonst nichts, so hat er doch Tabak:
das truckne Maul pflegt er damit zuwaschen.
Diss Kraut, nit stolz, ist mild und voll Erbarmen:
nit Reiche nur, es liebet auch die Armen.
Man denkt: der Kerl dörfft je des Prachtes nicht:
liess er dafür die Lumpenhosen flicken.
Hör, Mom, zuvor, bedenk was ihn anficht:
er muss sich so in sein Verhängniss schicken.
Tabak vor Hunger hilfft: es ist gar Zucker
bey ihm das Brod, drüm schmäucht der arme Schlucker.
So ist ein Kraut gewachsen vor den Tod.
Hier diss, diss hier lässt niemand hunger sterben.
Doch leiden so die Weiber Hungersnoht:
Tabak lässt sie die Nachtspeis nicht erwerben;
er rückt das Fleisch offt ihnen aus den Zähnen,
macht Fastelnächt. Man hört sie dess erwähnen.
Die eine klagt der andern: ach mein Mann
der pflegt so viel des Plunders einzusauffen,
dass er hernach du weist wohl was nit kan;
er schläfft bey Nacht, und kan sonst nichts dann schnauffen.
Küsst er mich dann, so pflegt sein Mund zu stinken
als wie ein Schlot. Der Kukuk hol diss Trinken!
| |
[pagina 96]
| |
[Vervolg Nederlands]Zij wensen vaak dat hij verzopen was,
en prompt gestikt, die 't eerst rook heeft gezogen
en 't kruid gehaald over de grote plas.
De landsknecht evenwel is opgetogen:
het roken kort in 't veld de lange uren;
de as heelt bij zijn paard alle kwetsuren.
Wat de oorlog in dit land al importeert!
Al zag de boer zijn have en goed verwoesten,
hij heeft Frans, Zwitsers en Latijn geleerd
(zijn eigen Duits is in zijn bek aan 't roesten).
De oorlog leerde ook hoe lekker damp is,
of enkel inkwartiering al geen ramp is.
De vrouw vindt zich niet minder dan de man,
de trotse Zij wordt Hij en Heer: moet lukken!
Dus zou zij ook graag kunnen wat hij kan,
hem zelfs de scepter uit de handen rukken.
Ik denk warempel dat in later dagen
het zover komt dat vrouwen broeken dragen.
| |
[Vervolg Duits]Sie wünschen offt, dass der ersoffen war
und straks erstickt, der erstlich Rauch gesoffen,
und der diss Kraut geholet über Meer.
Der Lansknecht meynt, ein Glück hab ihn betroffen:
Tabak ihm kürzt im Feld die langen Stunden;
die Asche dient zu seines Pferdes Wunden.
Was führt der Krieg nicht in die Länder ein?
Der Baur, das ihn zwar seine Haab gekostet,
hat so gelernt Französisch, Welsch, Latein;
(das Teutsche ist in seinem Mund verrostet)
der Krieg lehrt'ihn auch Rauch im Munde führen:
ob ihm sonst nichts genutzt das Einquartieren.
Das Weib acht sich nit schlimmer, als der Mann,
die stolze Sie stäts Er und Herr will heissen:
drum möcht sie auch gern können was er kan,
den Zepter ihm gar aus den Händen reissen
Ich glaub fürwar, es soll nit lang anstehen,
so werden sie auch gar in Hosen gehen.
| |
[pagina 97]
| |
[Vervolg Nederlands]Daar zit zij dan, 's mans aap, zijn gemalin,
om naast hem paffend ook haar rol te spelen.
De rook sluipt sluw haar teder lichaam in
en stijgt dus vaak in haar geheime delen
omhoog: kijk, dat verhindert ander stijgen,
je snapt me wel? Daarover moet ik zwijgen.
Jij nobel kruid! onschuldig aan 't verwijt
dat jij aan veel te velen bent bevallen.
Geef toe, dat is nu juist wat voor je pleit:
het goede hoort bestemd te zijn voor allen.
Je wordt misbruikt, maar 't geldt voor alle zaken:
het misbruik kan iets goeds niet kwalijk maken.
Rook dan met mate: het ontsmet uw brein,
zijnde het vaderland van al het weten.
Waar rook verschijnt, daar kan geen slijm meer zijn.
Kruipt hij in 't lijf, dan gaat het zitvlak zweten.
Er spuit dan rook van boven èn beneden.
Ruik, criticaster! Kies, en wees tevreden.
| |
[Vervolg Duits]Demnach setzt sich des Mannes Aff das Weib
zum Manne hin, schmäucht mit ihm in die wette.
Der schlaue Rauch ümschleicht den zarten Leib,
und kommt also offt an geheime stätte.
er steigt in sie, dass nicht an ihnen steige
auf oder aus, du weisst wohl was? Ich schweige.
Du Edles Kraut! Man bringet eine Schmach
ohn Schuld auf dich, du werdest zu gemeyne.
Diss ist dein Lob, gib du es gerne nach:
das Gute schenkt sich einem nicht alleine.
Missbraucht man dich: so, geht es allen Sachen.
Der Missbrauch kan nichts gutes böse machen.
Braucht ihn mit Mass: er wird euch machen rein
Das Vaterland der Witze, das Gehirne.
Des Schleim geht aus, wo dieser Rauch geht ein.
Kreucht er in Leib, so schwitzt die hintre Stirne
So wird von unt- und oben Rauch erwecket.
Riech jenen, Mom, im fall dir der nit schmecket.
|
|