De Tweede Ronde. Jaargang 19

[p. 184]

Vijf sonnetten over de zon^*
Francesco Petrarca
(Vertaling Ike Cialona)

100

Het raam waar ik de ene zon zie stralen,
voordat de tweede hoog staat rond de noen,
en dat waarop zij in het koud seizoen
de noordenwind hoort beuken, telkenmale;

de steen waarop zij peinzend pleegt te dralen,
en alle plekken in het glooiend groen
waarop zij vaak haar vederlichte schoen
gezet heeft en haar schaduw neer liet dalen;

de kerk waar Amors pijl mij kon doorboren;
de nieuwe lente die herinneringen
aan oude pijnen jaarlijks doet herleven;

en alle woorden die zij mij liet horen
en die mij immer dierbaar zijn gebleven,
doen mij de tranen in de ogen springen.

* Deze vertalingen maken deel uit van het bundeltje Sonnetten voor Laura dat eind juni zal verschijnen bij Uitgeverij Bert Bakker.

[Quella fenestra, ove l'un sol si vede,]

Quella fenestra, ove l'un sol si vede,
quando a lui piace, et l'altro in su la nona;
et quella, dove l'acre freddo suona
ne' brevi giorni, quando borrea 'l fiede;

e 'l sasso, ove a' gran dí pensosa siede
madonna, et sola seco si ragiona,
con quanti luoghi sua bella persona
coprì mai d'ombra, o disegnò col piede;

e 'l fiero passo, ove m'agiunse Amore;
e Ila nova stagion, che d'anno in anno
mi rinfresca in quel dí l'antiche piaghe;

e 'l volto, et le parole, che mi stanno
altamente confitte in mezzo 'l core,
fanno le luci mie di pianger vaghe.

[p. 185]

141

Zoals de tere vlinder opgetogen
komt aangezweefd naar het verlokkend licht
dat hij ziet stralen in een mooi gezicht
en, stervend, pijn veroorzaakt in die ogen,

zo word ik immer naar mijn zon gezogen,
die met haar luister mij geheel ontwricht:
Amor ontnam, opdat mijn rede zwicht
voor mijn verlangen, mij het denkvermogen.

Ik zal in deze zon mijn einde vinden,
omdat ze mij ontwijkt, en zonder haar
heb ik de kracht niet om nog voort te leven.

Daar zij me zo verrukkelijk verblindde,
wil ik mijn liefste geen verdriet doen, maar
om haar te sparen zelfs mijn leven geven.

[Come talora al caldo tempo sòle]

Come talora al caldo tempo sòle
semplicetta farfalla, al lume avezza,
volar ne gli occhi altrui per sua vaghezza,
onde avèn ch'ella more, altri si dòle:

così sempre io corro al fatai mio sole
de gli occhi, onde mi vèn tanta dolcezza
che 'l fren de la ragion Amor non prezza,
e chi discente è vinto da chi vòle.

E veggio ben quant'elli a schivo m'ànno,
e so ch'i' ne morrò veracemente,
ché mia vertú non pò contra l'affanno;

ma sì m'abbaglia Amor soavemente,
ch'i' piango l'altrui noia, et no 'l mio danno;
et, cieca, al suo morir l'alma consente.

[p. 186]

176

Door duistere en dichtbeboste streken
waar reizigers en krijgers blootstaan aan
gevaren, blijf ik vol vertrouwen gaan,
nu ik slechts Amor tot mijn vijand reken;

en ik bezing, voor zoete dwang bezweken,
mijn vrouwe die nooit ver is. In mijn waan
blijf ik bij sparren of bij beuken staan
die mij mijn lief en haar vriendinnen leken.

Ik denk haar stem te horen, wijd en zijd,
maar hoor de wind, de vogels en de blaren,
het lieflijke geklater van een bron.

In deze stilte, deze eenzaamheid,
die zelden mij zo welgevallig waren,
mis ik alleen mijn stralend mooie zon.

[Per mezz'i boschi inhospiti et selvaggi,]

Per mezz'i boschi inhospiti et selvaggi,
onde vanno a gran rischio uomini et arme,
vo securo io, ché non pò spaventarme
altri che 'l sol ch'à d'Amor vivo i raggi;

et vo cantando (o penser miei non saggi!)
lei che 'l ciel non porìa lontana farme;
ch'i' l'ò ne gli occhi, et veder seco parme
donne et donzelle, et sono abeti et faggi.

Parme d'udirla, udendo i rami et l'ôre
et le frondi et gli augei lagnarsi, et l'acque
mormorando fuggir per l'erba verde.

Raro un silentio, un solitario horrore
d'ombrosa selva mai tanto mi piacque;
se non che dal mio sol troppo si perde.

[p. 187]

212

Ik denk in dromen mijn geluk te vinden,
zwem in een zee die bodem heeft noch strand,
schrijf in de lucht, bouw een kasteel van zand,
omhels de schaduwen en volg de winden.

Ik laat mij door de zon zozeer verblinden
dat ik mijn ogen aan haar straling brand
en heb een manke os gezadeld, want
ik zoek een dolende, gevluchte hinde.

Blind voor het goede zoek ik slechts naar wat
mij kwaad doet, en ik roep met angst en beven
de Dood, de Liefde en mijn vrouwe aan.

Het is nu twintig jaar geleden dat
het noodlot mij naar Amor heeft gedreven,
wiens aas en angel ik niet kon weerstaan.

[Beato in sogno, e di languir contento,]

Beato in sogno, e di languir contento,
d'abbracciar l'ombre et seguir l'aura estiva,
nuoto per mar che non à fondo o riva,
solco onde, e 'n rena fonde, et scrivo in vento;

e 'l sol vagheggio, sì ch'elli à già spento
col suo splendor la mia vertù visiva,
et una cerva errante e fuggitiva
caccio con un bue zoppo e 'nfermo et lento.

Cieco et stanco ad ogni altro ch'al mio danno,
il qual dí e notte palpitando cerco,
sol Amor, et madonna, et Morte, chiamo.

Così venti anni, grave et lungo affanno,
pur lagrime et sospiri et dolor merco.
In tale stella presi l'esca et l'amo.

[p. 188]

218

Hoe vele mooie, liefelijke vrouwen
ik op de wereld ook mocht gadeslaan,
hun glans wordt door mijn lief tenietgedaan,
zoals de zon de sterren doet verflauwen.

De god der Liefde komt mij toevertrouwen:
‘Zolang die mooie vrouwe zal bestaan,
is 't leven prachtig; als zij heen zal gaan,
zal men de neergang van mijn rijk aanschouwen.

Wanneer de hemel zon en maan moest missen,
het luchtruim wind, de aarde bos en gaard,
de mens zijn denkkracht en zijn spraakvermogen,

de oceaan zijn water en zijn vissen:
zo en nog zwarter wordt het op de aard,
wanneer de Dood het licht dooft in haar ogen.’

[Tra quantunque leggiadre donne et belle]

Tra quantunque leggiadre donne et belle
giunga costei, ch'al mondo non à pare,
col suo bel viso suol dell’altre fare
quel che fa 'l di de le minori stelle

Amor par ch'a l'orecchie mi favelle,
dicendo: ‘Quanto questa in terra appare,
fia 'l viver bello, et poi 'l vedrem turbare,
perir vertuti, e 'l mio regno con elle.

Come Natura al ciel la luna e 'l sole,
a l'acre i venti, a la terra herbe et fronde,
a 'l uomo et l'intellecto, et le parole,

et al mar ritollesse i pesci et l'onde:
tanto et più fien le cose oscure et sole,
se Morte li occhi suoi chiude et asconde.’