De Tweede Ronde. Jaargang 7

(1986)– [tijdschrift] Tweede Ronde, De– rechtenstatus



[pagina 162]
Vijf gedichten Moshe DorGa naar voetnoot* (Vertaling Shulamith Bamberger) Alchemisten Stenen veranderen niet in goud. Niet omdat zij er niet naar verlangen en niet omdat ze de kracht missen maar omdat de alchemisten, jagers op de zon, berekenaars van het einde der tijden, verdwalen als ze de rode aderen van marmer volgen en het zand zomaar laten weglopen tussen hun verbrande vingers. Stenen veranderen niet in goud omdat de liefhebbers van verborgen werelden zich vergapen aan half getekende kaarten, als kinderen in de war. Degenen die de hoop bezitten hopen niet meer. Degenen die een eenhoorn zijn, hebben nu twee horens omwille van het evenwicht. Stenen veranderen niet in goud omdat de staf gebarsten is, de salamander bang is voor het vuur, de alruin in zijn lust in zichzelf is verstrengeld, de ogen in de schedel hol zijn en de zee de hele nacht in de verte heeft gebruld en niet één rood zeil in vlammen opging aan de bleke horizon.

[pagina 163]
Bunnik - Amstel - Sion voor Dmitri, voor Luke, voor Guy In het rustige Bunnik, tussen de natte ruwe berken, zong een lijster een zacht lied voor de lente en de kalme Hollanders, vol rust en blond Heineken-bier, stonden hand in hand als Daphnis en Chloë van het Noorden. Later stonden we bij de Amstel van Amsterdam, en Dmitri, de zoon van Luke en Guy, van een volk dat niet uitverkoren is noch geofferd, vertelde mij het verhaal van Elazar Ben Jaïr en zijn stille blauwe ogen lichtten ineens op als stond hij boven op Massada. Ik hoor hem; mijn botten zingen, mijn zere botten zingen harder en vrolijker dan een lijster tussen de natte ruwe berken, en ze zingen het mooie, heilige Lied der Hebreeërs: Toen de Here de gevangenen van Sion deed wederkeren waren wij als degenen die dromen.

[pagina 164]
Fluit Eerst fluit de trein. En uit bossen, bergen, blauwe rook, bleek vuur, het complexe mozaïek van door pijn vervaagd bestaan komt je gezicht tevoorschijn en neemt het vorm aan. Geheime liefde: zo bestudeer ik steeds de plattegrond van je gezicht als was het het land van mijn heimwee. De geur van gekneusde eucalyptusbladeren, vergeeld gras, een stuk helder glas, waarin zich een wolk en een vliegtuig weerspiegelen. En weer fluit de trein. Herfstbladeren werpen donkere strepen van rood en oranje in de diepte en de verte, op je gezicht, de schaduw van je wimpers. Ik moet in een nieuw woordenboek de woorden opzoeken voor bossen, bergen, blauwe rook, bleek vuur, alleen lukt het de tien broze vingers niet het plotselinge trillen te bedwingen, steeds weer een bladzijde om te slaan alsof er geen trein is die fluit in plaats en tijd, en zich halsstarrig houdt aan zijn kille berekeningen.

[pagina 165]
Als Judith lacht Als Judith lacht klapt God in zijn handen. Als Judith huilt - kust Hij haar ogen. Een bruine eekhoorn springt op de takken van de wereld als Judith lacht. Al zijn nootjes waaien in een storm weg als Judith huilt. God zegt tegen haar: ‘Kom, Judith, laten we hinkelen. Judith, laten we in het vakje van de dood springen, goed?’ Dat zegt Hij en pakt haar hand. En Judith gaat mee.
Je hebt wel gelijk, weet je Je hebt wel gelijk, weet je, het hangt er beslist vanaf van welke kant je de zaak bekijkt. Van hier uit zie je een palmboom, een huis met rode dakpannen, een oosterse boog en helemaal geen hoge flats, een soort reservaat van herinneringen. Vandaag is het 1 december, en buiten is het zomers weer. Komt er wel of geen oorlog. Jij zei, soms heeft een mens genoeg aan een stukje hemel, meer niet, en daar blaast op zijn ramshoorn de engel Gabriël. Ik ken geen namen van engelen, en golfjes van herinneringen in doorzichtige tijd en het weer is zomers op 1 december. Niet te geloven. Palmboom, huis met rode dakpannen, oosterse boog en geen hoge flats. En oorlog, misschien wel, misschien ook niet. De stem van de tortelduif klinkt als de ramshoorn. Jij zei. Slechts een stukje hemel en vol engelenvleugels. Je hebt gelijk. Het hangt ervan af van welke kant je de zaak bekijkt.	voetnoot* Moshe Dor (Tel Aviv, 1932) studeerde geschiedenis en politieke wetenschappen in Tel Aviv en Jeruzalem. Hij was een van de oprichters en redacteuren van ‘Likrath,’ het forum van een nieuwe generatie auteurs die zich bedienden van een nieuw, spontaner Hebreeuws. Naast een tiental dichtbundels schreef Dor essays en literaire interviews. Hij werkte ook als journalist en cultureel attaché in Londen. Getuige het tweede gedicht is Dor geen onbekende in Nederland.