Refereinen en andere gedichten uit de XVIe eeuw

verzameld en afgeschreven door Jan de Bruyne

[p. 199]

- LXXXV - [Hoe comt eenich mensche soo slom verweert]aant.

Hoe comt eenich mensche soo slom verweert,
soo vol erchs, soo verkeert, dat hy vrouwen onteert,
daer ooyt duecht & vruecht by voort gebrocht // is?
Ghy, mans, die vroukens vermomboort begeert,
doet soo natuere leert, vrouwen loff vermeert;
want tot behulp van den man tvrouken eerst bedocht // is;
naer tbelde Godts sy int paradys gewrocht // is,
daer Adam, deerste man, // buyten int velt began;
met Christus bloet sy oock gecocht // is,
hoe wel nochtan // tserpent haer eerst verwan.
Waer een vrouwe is, daer is gemack, elck genieter van;
van vrouwen wordet bequaemste voetsel gesogen;
sonder vrouwen qualyc iemant wel geleven can;
by vrouwen syn selden mans bedrogen,
midts vrouwen syn dickwils vyanden vertogen.
Dies vrouwen, soot recht is, veel voordeels verwerven;
hebdy vrouwen geplogen? Segt vry ongelogen:
wie can tsolaes van vrouwen gederven?

[p. 200]

 

Dat Davidt, lust soeckende, troost & gemack,

 

synen houwelyc brack // & Uriam duerstack,

 

tonrechte geeft men Bersabea tverwyt:

 

syn eygen sinlycheyt bracht hem inden sack

 

dat hyse soo lieff sprack //, die soo tot hem track.

 

Als mans lieffde verwint, crygen vroukens gecryt:

 

Ick seg: vrouwen volck is der weirelt jolyt,

 

dbysyn van vrouwen verhuecht int aenschouwen,

 

dworstelen tegen vrouwen geen bequamer strydt;

 

vrouwen by trouwen // best liefde onderhouwen,

 

en, daede Godt, elck wenschte nae darmkens sonder mouwen.

 

Vrouwen syn dbegin van alle staten,

 

duysent menschen van couwen bederven souwen,

 

en deden vrouwen niet wercken van caritaten.

 

Vrouwen gaen ter kercken, mans achter straten;

 

en deden de vrouwen, de weirelt moeste heel versterven.

 

Antwordt, heeren, prelaten // & ondersaten:

 

wie can tsolaes van vrouwen gederven?

 

 

 

Prysdy Adam, Noe oft Abrahams wercken?

 

Wildy mans loff stercken // met patriarchen?

 

Pryst dan oock Sara, Rachel & Liam.

[p. 201]

 

Prysdy docktoors & geleerde clercken,

 

verlichters der kercken //? Wilt disgelycx oock mercken

 

op Delboram & Moyses suster Mariam,

 

stelt vry de Sibillen by Esaiam

 

& siet wat figueren & schriften sy rueren:

 

ghy vint Martham //, Magdalena by Messiam,

 

als Christus mebrueren //, tallen uren // verdueren.

 

Siedy martelaers voer Christus tsaemen besueren?

 

Ghy vint Catharinam & meer mertelerssen.

 

Vindy Josephs voer haer eere staen als mueren?

 

Ghy vindt oock Agnes & maegdelycke princerssen.

 

Siedy Maers by oorlogen quaetwillige perssen?

 

Siet Panthasileum oock houwen & kerven.

 

Mans prys ick; mer vroukens geen meerder oft soeter troosterssen:

 

wie can den tsolaes van vrouwen gederven?

 

 

 

prinche.

 

 

 

Eert den boom daer de vruecht des levens wt sproot:

 

bracht Eva de doot, // Marya ons boot

[p. 202]

 

voer den serpents beet dierbaer medesyne;

 

sweirels salicheyt, tsacramentelyc broot,

 

tvrouwen lichaem besloot // & bracht voort sonder noot.

 

Alle vroukens bevryende van schimpers fenyne,

 

vrouwen leestmen van Christus begraciet te syne

 

duer tgroot onderstant dat hy aen haer vant:

 

een vrouken crycht tpatroon van synen aenschyne;

 

waer hy reysde duer tlant//, altoos vrouwen byder hant;

 

de vrouwen hebben dappostelen Godts vermant,

 

al schreyende met haer ter doot, waert gaende.

 

Op vrouwen hy den heyligen Geest oock sandt;

 

de vrouwen vertoonde hy hem eerst vander doot opstaende;

 

vrouwen syn allen druck vander dood afslaende;

 

vrouwen als mans in hemel in aerde erven.

 

Dies ick noch sluyte soo ick eerst vermaende:

 

wie can dbehulp van vrouwen gederven?