Refereinen en andere gedichten uit de XVIe eeuw

verzameld en afgeschreven door Jan de Bruyne

[p. 105]

- LXVII -[Daer wert gevraecht, dwelc wel vragens weerd // is]aant.

Daer wert gevraecht, dwelc wel vragens weerd // is,
oft yet sonder eere profytelyc mach wesen;
& het schynt wel jaet.
Maer profyt sonder eere quaet inden steert // is:
al wordet van sulcken grootelycx gepresen.
Men siet nu hoet gaet:
tsoeckt al profyt, ondersaet & prelaet,
& deere wert achter rugge gestelt;
want ist eere oft schande, ja goet oft quaet,
theet al profytelyc, crychtmen tgoet oft tgelt.
Sulck crycht profyt duer fortse & gewelt;
men heetet profyt, dwelc is sonde & schande;
tis oneerlyc profyt, daer de siele om quelt,
& namaels verwyst ten helschen brande;

[p. 106]

 

voerwaer, dit dunckt my nae mynen verstande.

 

Gheeft ghy hier aff oock vonnisse, ghy bekinde:

 

al dedent dalder edelste vanden lande,

 

profyt sonder eere wert verlies int inde.

 

 

 

Profyt sonder eere is tegen Godts gebodt;

 

want niet en is schande, ten is sonde;

 

wilt dit wel knouwen.

 

Nochtans syn de menschen soo dwaes & sot,

 

& bedriegen malcanderen met valschen gronde,

 

om dat sy souwen

 

veel rycdom vergaren, daer sy in betrouwen,

 

& laten hen duncken, het is profytelyc.

 

Maer waert, dat sy deynde wel mercken wouwen,

 

al schynet profyt, ten is maer tydelyc;

 

Godt salt hem noch swaerlyc syn verwytelyc;

 

sulck profyt doet deeuwige glorie derven.

 

Nochtans arbeyden sy hier soo vlytelyc,

 

al oft sy nimmermeer en souden sterven.

 

Sy ontwegen, sy ontmeten, sy ontkerven,

 

waer duer sy comen inde helsche allinde,

 

& werden berooft van de hemelsche erven:

 

profyt sonder eere wert verlies int inde.

[p. 107]

 

Profyt sonder eere is bedroch hantieren,

 

om datmen veel gelts soude vergaren,

 

tuysschen & spelen.

 

Profyt sonder eere is valsheit versieren

 

in coomenschappen, & geen leugenen sparen,

 

maer de waerheyt helen.

 

Profyt sonder eere is rooven & stelen:

 

die sulck profyt soeckt is qualyc bedacht,

 

want daer isser veel gehangen byde kelen

 

daerse profyt sonder eere toe heeft gebracht.

 

Sulck profyt wert vanden goeden veracht,

 

want tis schalck profyt, daer eere absent // is;

 

om profyt sonder eere wort veel quaets gewracht,

 

menig maecht daer duer bedrogen & geschent // is.

 

Profyt sonder eere een vals serpent // is.

 

Wys waer een jegelyc dat hyt versinde,

 

peysende om den steert, daer tfenyn ontrent // is:

 

profyt sonder eere is verlies int inde.

 

 

 

Waer sydy die voermaels dermen verdruckt // hebt?

 

Waert dat wy tegen u mochten spreken,

 

wy souwen u vragen:

 

wat baet u dat ghy donnoosel gepluckt // hebt?

[p. 108]

 

Oock wat profyt hebdy daer aff gestreken?

 

Een bitter knagen,

 

het derven Godts aenschyn ten eeuwigen dagen,

 

schreyinge der oogen & deerlyc singen,

 

tgeselschap der duyvelen, noyt sulck mishagen,

 

daermen tanden sal byten & handen wringen,

 

dit is den loon die de gheene ontfingen,

 

diet profyt sochten tegen tgebot ons Heeren.

 

O christen mensche, u hier aff wilt dwingen!

 

Syt rechtverdich, soo crychdy profyt met eeren,

 

& doet niemant onrecht nae Christus leeren,

 

soo werdy van hem de wel geminde.

 

Besitty iet qualyc, willet weder keeren:

 

profyt sonder eere wert verlies int inde.

 

 

 

prinche.

 

 

 

Bemint rechtverdicheyt, doet als de vroede;

 

oneerlyc profyt is verlies der sielen:

 

neemt de woorden waer.

 

Al hebdy ondersaten onder u roede,

[p. 109]

 

wiltse oock niet schatten oft vernielen,

 

& syt niemant swaer.

 

Niet en isser verborgen voer Godts oogen claer;

 

tis kennelyc: elck moet voer hem reden geven

 

waer ghy tgoet vercregen hebt, hier oft daer.

 

Reyn profyt der sielen doet eeuwich leven;

 

alle rechtverdige werden hier nae verheven,

 

alleen besitten sy den hemelsche vrede,

 

niet donrechtverdige, maer werden verdreven;

 

noyt onrechtverdich en nam daer stede.

 

Al is hier gemist mate, dicht oft snede,

 

latet licht wayen metten winde,

 

& soeckt eerlyc profyt, dit is myn bede:

 

profyt sonder eere wert verlies int inde.