Refereinen en andere gedichten uit de XVIe eeuw

verzameld en afgeschreven door Jan de Bruyne

[p. 77]

- XVIII - [‘Die sonder sonde is die werpe den eersten steen’]aant.

‘Die sonder sonde is die werpe den eersten steen’
spreckt Christus, int gemeen // tot iegelyc een.
Wie ghy syt, wat ghy syt //, subiecten oft prelaten,
sy vraechden: willen wy doncruyt wt tcoren scheen?
Hy antwoorde: neen //; oft sy mettet onreen
tgene dat goet is niet te trecken en vergaten.
Men vint onvolmaectheyt in alle staten;
wat wildy veel blaten // deen d'ander haten?
Darme, de rycke, de leecke, de papen
vermaendy malcanderen? Doeget met maten,
en draecht achter straten // niemans erraten,
oft en wilt opt veesken eens anders niet gapen;
men en sal niet eer tcaff wt het coren rapen,
bocken wt de schapen //, voer dat wy en slapen,
& Hector sal comen by Alexandere.
Denckt wie u misdoet, synt heeren oft cnapen:
Maeckt u deen hant vuyl, soo wast u dandere.

[p. 78]

 

Al lydt Godts kercke nu blixem & dondere,

 

Al gaet sy oudere //, ten is gheen wondere:

 

ist anders gheweest over duysent jaren?

 

al leeft de geestelycheyt nu wat rondere,

 

condy er sondere //? Segt, ghy vercondere,

 

wie synt die u anders Godts wet verclaren?

 

Al syn de bischoppen quaey exemplaren,

 

sout beter varen datter gheen en waren?

 

Onder veel quaey is ommers iemant goet.

 

Ja, tsyn Godts dienaren //, ergo gheen sondaren.

 

Syn sy min dan ghy van vlees & van bloet?

 

Coopense, vercoopense, boelerense soet:

 

denckt sulck pristere is ooc een brabandere.

 

Daer is menich goet heere die weer veel goedts doet:

 

maeckt u deen hant vuyl, soo wast u dandere.

 

 

 

Al waren de princhen soo quaet als tirannen,

 

dat sy schatten, bannen //, vangen & spannen,

 

wien wildyt anders, dan u sonden wyten?

 

Godt wilt by avontueren, doer sulcke mannen,

 

syn coren wat wannen // & tschuym vande cannen

 

wat afdoen, op dat ghy hier u schult sout quyten.

 

Ick salse, sprack hy, met eenen coninck smyten:

 

hy sedt hypocryten // somtyden op tapyten,

[p. 79]

 

die hy laet regeeren om des volcx misdaet.

 

Ghy wilt wel dat u gheen vyanden en byten:

 

o laet u dan niet spyten // alcostet veel myten,

 

want tgelt is tgene daer dorloge op staet.

 

Men plach sus niet te gheven, ick segge jaet,

 

want soo langhe als gaet // de weirelt sus quaet,

 

en sal ons ghebreken schatter oft pandere.

 

Evenwel, de princhen sayen dicwils goet saet:

 

maeckt u deen hant vuyl, soo wast u dandere.

 

 

 

Ghy spreeckt op hootbancken & cancelryen,

 

dat sy de partyen // niet terstont en vryen,

 

soo qualyck alsmen expedicie ontfangt.

 

Tis oock soo; maer sedt eens haet & nyt besyen,

 

& denkt hoe sy lyen //, thoot vol rasernyen,

 

doert roepen, doert cryten, daer de mensche by cranckt.

 

Tis dickwils ws selffs schult, dat een sake lang hangt;

 

want alsmen u prangt //, ghy soeckt & ghy langt;

 

dan brengdy dit, dan dat by, en al om vertrek;

 

van procuruers tschynt dat ghy u luttel bedanct:

 

ist haer schult dat ghy janckt //, & ghy vleet & ghy plangt?

 

Al stect men u gereet te naer maer eenen steck,

 

tgeestelyck hoff, gheloof ick, is gierich & vreck;

 

maer en syt ghy niet geck // & hout uwen beck,

[p. 80]

 

wat doet u trecht, & sydy dieff noch brandere?

 

Dmeeste profyt leet by dmeeste ghebreck:

 

maeckt u deen hant vuyl, soo wast u dandere.

 

 

 

prinche.

 

 

 

Ghy hoort hoe den eeldom over den coopman claecht:

 

dat hy syn habyt draecht //, dat hy vliecht en jaecht,

 

en dat hy heerlycheden en wapenen coopt,

 

die den coopman eens nae den ambachtsman vraecht.

 

Niemant die ons soo seer plaecht //, soo scheert en knaecht,

 

als wy syns behoeven tvel wort ons aff gestroopt.

 

Dambachtsman seet: den lantman waer ghoet op geknoopt,

 

als hy tghelt niet en stoopt //, soo hout hy gehoopt

 

syn coren, syn goet, al sou thuys bederven.

 

De lantman claecht: hy wort hanneken ghedoopt,

 

en dat hy wort ghedroopt // om tvet dat hem affloopt,

 

men daechten, jaechten, en al om synder erven.

 

Ieghelyck sie toe; want naer u selffs kerven,

 

suldy loon verwerven // nae den dach van sterven.

 

Lydt u soo langhe met uwen malandere;

 

daer syn oock al heel potten onder de scherven:

 

maeckt u deen hant vuyl, soo wast u dandere.

Spe labor levis.