Liederen en gedichten uit het Gruuthuse-handschrift. Deel 1: liederen

[p. 515]

tekstkritische noten

130

Ach, nem mijns waer, recht wijflic beilde!
‘Om wes?’²
Om des:
Dijn troost dat ware mijn hoochste weilde,
Der zonder waer mijn liden tzwaer.⁵

April nam hent ende mey begonde,⁶
Als du naems, vrauwe, mijns zins ghewalde.
Junius haet verzuent de wonde,^8-9

Ballade. In 't begin 3 (of 4) noten geconjiceerd: g′-g′-a′-g′, waarvan de laatste onduidelijk zichtbaar is (niet bij Carton).

2 om wes, ‘waarom’; waarschijnlijk gezegd door de in r. 1 aangesproken geliefde.

5 tzwaer, ‘te zwaar’.

6 verg. lied 129, r. 4 en 8.

8-9 ‘juni heeft een zoen getroffen over de pijlwond die uw reine, edele lieflijkheid mij heeft toegebracht’; de dichter gebruikt hier evenals in lied 12, r. 2 en lied 36, r. 19 een rechtsterm; hij bedoelt blijkbaar te zeggen dat zijn geliefde (Marie) hem, na de eerste ontmoeting op de laatste april, in juni daaraanvolgende min of meer formeel heeft toegestaan dat hij haar mocht vereren (overigens zonder dat zij zich daarmee aan hem bond); lied 130 moet een jaar na de eerste ontmoeting geschreven zijn, het is het tweede meiled voor Marie.

[p. 516]

 

Die scoot dijn reine wijflike zalde.

10

Mijn wan dijn scauwen nye so balde,

 

Mijn hertze ende sciet ende vlooch dich naer.¹¹

 

 

 

Mi nes niet anders in den moede,

 

Waer ich ben, vrauwe, dan di alleine.¹³

 

In wilde ooc niet dat anders stoede

15

Dan dir ghenuecht, mijn liefste reine.¹⁵

 

Want ich vor waer el niet en meine

 

Dan steide te bliven al mine jaer.

 

 

 

Ach, nem mijns waer etc.

 

‘Om wes?’

20

Om des etc.

 

 

 

Mijn heil, mijn troost, mijn duechden rijche,²¹

 

Dijn zien haet mich daer tzoe bedwonghen.²²

 

Met rechter minnen minnentlijche

 

Es hertze ende zin aen dir ghespronghen.

25

Al mijn vruechden zijn ontzwonghen,

 

Dijn hertze ende tmijn ne zi een paer.^25-26

 

 

 

Ach, nem mijns waer etc.

11 mijn hertze ende sciet, 1. mijn hertze en sciet; r. 9-10 betekenen: ‘niet zodra had uw blik mij veroverd, of mijn hart verliet mij en vloog u achterna’; verg. 2de gedicht, r. 164-184.

13 di: N. Geerts wil du lezen, wat inderdaad grammaticaal correct zou zijn; het is echter de vraag of dit voldoende grond is om de tekst te veranderen.

15 dan dir ghenuecht, ‘dan het u bevalt’.

21 duechdenrijche: dit woord ontbreekt bij Verdam; verg. vruechdenrijch (aant. bij lied 129, r. 13).

22 bedwonghen, ‘gedwongen, genoopt’.

25-26 ‘al mijn vreugden zijn uit hun verband geraakt, tenzij uw hart en het mijne een paar zijn’; de dichter gebruikt het ww. ontswinghen hier wel op een heel persoonlijke manier, verg. MW s.v.; een andere mogelijkheid is dat men zijn mi ontzwonghen zou moeten lezen en ontzwonghen opvatten als de verhoogduitse vorm van ontdwonghen; de vertaling wordt dan: ‘al mijn vreugden zijn mij met geweld ontnomen’.