Grimbergse oorlog

[p. 83]

[vs. 1724-2339]aant.

Dit was op Onser Vrouwendach,
Die te Half Ouste gelach,
Dat die lieden alle sijn blide
Van den liefliken tide,
Dat dat coren volwassen es,
Ende die vrucht, sijt seker des,
Die op d'eerde heeft ghestaen;
Ende men die scueren vult saen¹⁷³¹
Metten wasdomme van den velde,
Daerom men met groten gewelde¹⁷³³
Heeft gepijnt al 't jaer,
Ende die lieden overwaer
Hen gaen doen te gemake,
Met haren vruchten in waren sake,
Die si t' samen hebben gewonnen,
Dies hem nietmant derf veronnen.aant.
Recht waest in desen tide
Dat vele lieden waren ten stride¹⁷⁴¹
Vergadert, hoirdic gewagen,
Op een velt ter Langer Hagen
Buten Grimbergen, wel gereden
Ende gewapent; van meniger steden

1731 Ende men die scheuren gaet vollen saen.

1733 Dat men inne doet met ghewelde, Daerom men heeft ghepijnt al 't jaer, Ende die lieden al overwaer Hen gaen doen te ghemake, Met heuren wasdomme, in waeren saecken, Die sy in den sommere hebben ghewonnen, Dies hem nietmant derf veronnen. Recht in desen tyde so waeren

1741 Ontbr. Op een velt ter Langher Haeghen, Buyten Grimberghen, hoor ick saghen, Wel ghewapent ende wel ghereden. Oock blies men ter stede, by waerheden, Met trompen ende met businen, Dat die berghen met grooter pynen Wederluyden, ende die daelen. Men sloech daer oock, wet wale, Op die tamboeren al over al.

[p. 84]

 

Waren si vergadert dair.

 

Trompen, basinen, hoernen claer

 

Blies men daer op berch en dale.

 

Oic sloech men dair op ene tale

1750.

Die tambueren overal:

 

Daer was geruchte ende gescal,¹⁷⁵¹

 

Ende hielden in beyden syden stille.¹⁷⁵²

 

Niemant en was daer in wille

 

D'eerste joeste te doen voren.

 

Hier binnen horte met sporen¹⁷⁵⁵

 

Een, hiet Gerart van der Hommolen,aant.

 

Op eene merrie swaert als colen,¹⁷⁵⁷

 

Ende began den strijt aldair;

 

Mair ic weet niet voire wair

1760.

Wat sijn teken rechte was;

 

Hine hadde aen, sijt seker das,

 

Wapenroc noch tornekeel.

 

Hy hielt in sijn hant gheheel

 

Ene spere sterc ende stijf,¹⁷⁶⁴

 

Ende sloech met sporen in 't lijf

 

Die merrie, die snellike liep;

 

Grimbergen! hy lude riep,

1751 Ontbr.

1752 In beyden syden op die wyle; Dus hielden sy alle sonder ghyle In beyde syden even stille, Dat daer nietmant scheen hebben wille.

1755 Hiernae horte uyt met spooren Heer Geeraert van den Houmole.

1757 Als een cole, Ende begonste den strijt daer; Maer ick en weet niet voorwaer, Welck sijn teekene van rechte was; Want hyne hadde ane.

1764 Een sperre die sterck was ende stijf, Ende stack met spooren sonder blijf In die merrye, Die snellijcken liep. Grimberghen! dat hy luyde riep.

[p. 85]

 

Ende stac eenen in sijn ghemoet

 

Dat hy nederviel onder voet.¹⁷⁶⁹

1770.

Doen sloech 't heer al overhoop;

 

Daer cocht menich dieren coop;

 

Eer ten avende quam die dach¹⁷⁷²

 

Wert daer gesteken, sonder verdrach,

 

Menich sterc spere ontwee;

 

Daer wert menighen van slagen wee¹⁷⁷⁵

 

Dat hi bloedich viel op d'eerde.

 

Daer wert menich slach metten sweerde

 

Geslagen in desen stride.¹⁷⁷⁸

 

Daer quam ten selven tide

1780.

Van Diest mijnheer Heinric,

 

Gewapent herde hovelijc,

 

Die de eerste schare leide daer

 

Onder syne banniere, dat es waer,

 

Die van goude was, meer no min,

 

Twee vaeschen van sabele daerin⁽¹⁾,¹⁷⁸⁵

 

Sijn wapenroc al diesgelike,

 

Op een ors herde ridderlike,

 

Dat hi wale overdect

 

Met sinen wapenen dus getrect.

1769 Dat hy vallen moeste onder voet. Doen sloech dherre al over hoop.

1772 Eer dien dach ten avende quam; Daer wert ghesteken, als ick vernam.

1775 Daer weert oock den menighen wee, Die daer wert ghevelt op d'erde.

1778 Gheslaeghen doen in dien tyde. Doen quam ghereden in dien stryde Die heere van Diest, heer Hendrick, Ghewapent herde rudderlijck.

(1) Zie het wapenschild van den heer van Diest, D.I. Pl. 2. v. 4306.

1785 Twee fasschen van sable daerin; Sijn wapenrock was diesghelijcke. Oock sat hy op een ors rijcke Met syne wapenen overdeckt. Op d'ander syde quam daer ghereckt
Die heere van Assche met sijnre schaere, Die d'eerste hadde te bewaeren, Ende hem hielden aen syne bannieren, Die rijckelijck was ende diere, Van x stucken van keele ende van goude In bellonck ghesneden, alsoo hy woude.

[p. 86]

1790.

Jeghen quam die here van Assche

 

Met sinen volcke wel ten harnassche.

 

D'ierste scare leide hy hiere

 

Onder sijn rikelicke baniere.

 

Van .x. stucken van kelen, van goude⁽¹⁾

 

In bellonc gesneden, alsoe hi woude.aant.

 

Hy was op een ors gheseten

 

Wel gewapent, doe ic u weten,¹⁷⁹⁷

 

Met sinen wapenen was wale

 

Sijn ors verdect al te male;

1800.

Sijn spere met enen confanoene.

 

D'ors liet hi als een ridder coene

 

Lopen ten vianden weert;

 

Jegen hem quam onverveert

 

Die here van Diest gheslagen met sporen;

 

Men mochte die eerde daveren horen,¹⁸⁰⁵

 

Daer sy te gader ghevaren quamen.

 

Elc stac den anderen in 't versamen

 

Dore dien scilde op die platen,

 

Alsoe sere utermaten¹⁸⁰⁹

1810.

Dat hare speren in splinteren braken,

 

Ende men se verre hoorde craken.

(1) Zie den wapenschild van den heer van Assche. D.I. Pl. 3. v. 4638.

1797 Wel verdeckt, doen ick u weten, Met synen wapene al te maele. Hy hielt een sperre, dat wet wale, Met een sydene confanoene, Ende liet loopen als een ruddere coene Over 't velt ten vianden waert. Oock quam jeghens hem metter vaert.

1805 Men mochter d'eerde af dreunen hooren.

1809 So seere ende so uyter maeten Dat die sperren.

[p. 87]

 

Daer na quamen si te gadere beide¹⁸¹²

 

Met orse ende met gereide,

 

Met helmen ende met schilden,

 

Weder sy wilden ofte en wilden,

 

Dat sy byna waren ghevallen;

 

Doch onthielden sy hem met allen,

 

Toghen hoer sweerden uten scoe,¹⁸¹⁸aant.

 

Ende elckerlijc sloech anderen doe

1820.

Dat 't vier uten helmen spranc.

 

Hadde het ghevecht gheduert yet lanc

 

D'een van den tween ware bleven doot;¹⁸²²

 

Maer 't ghedranc wert daer so groot

 

Dat si d'een van den anderen worden gedrongen.¹⁸²⁴

 

Op een ors van grooten sprongen

 

Quam na hem (van) Bierbeke die here

 

Ghereden vreeselike seere,

 

Met sire baniere van silverijn

 

Met een vaesschen van kele fijn;

1830.

Ende van denselven was geheel

 

Sijn coverture, sijn tornekeel.

 

Hy hadde een sterc spere in sijn hant

 

Ende stijf; dus quam hi gerant

1812 Daernae so quaemen sy beyde Te gaedre met orssen ende met ghereyde, Daertoe met helm ende met.

1818 Ende toghen die swerden uyter schoe, Ende sloeghen doen elcanderen soe Dat vier uyten helm spranck. Hadde haer.

1822 D'een van hen waere.

1824 Dat sy van een worden ghedronghen. Doen quam op een ors ghespronghen Die heere van Bierbeke ghereden Met sijnder bannieren in waerheden, Die al was van silvere wit, Met eender faeschen, verstaet dit, Van keelen, oock was sijn tournekeel Van den selven al gheheel, Ende syne couverture mede. Hy hielt een sperre, dat's waerhede, In sijn hant, dat stijf was, Ende sloech met spooren seer nae das
Sijn ors, dat sterck was ter coere, Ende stack eenen op die borst voren, Dat hy eyndelinghe viel op d'erde. 't Sperre brack, hy vinck ten swerde, Daer mede hy ginck stryden seere. Doen quam daer ghereden die heere.

[p. 88]

 

Op een sterc ors goet ter coere,

 

Ende stack een op de borste voere

 

Dat hy hodelinghe viel op de eerde.aant.

 

't Spere brac; hi vinc ten sweerde,

 

Daer hi met ginc striden sere.

 

Doen quam daer die here

1840.

Van Wemmele, mijnheer Arnout,

 

Met sire baniere, si u cont,¹⁸⁴¹

 

Ende met hem sijn naeste maghe,

 

Die menighe doden in dien daghe,

 

Eer die strijt nam inde.¹⁸⁴⁴

 

Gewapent was hy, als ic vinde,

 

Met wapenen rikelic diere;

 

Sijn tornekeel, sijn baniere

 

Was al eens van kelen root,

 

Daerin vijf ruten van silvere bloot;

1850.

Sijn ors wit in de vaert

 

Sonder een been ende den staert;

 

Het was verdect met grone samite.¹⁸⁵²

 

Hy hilt een spere, seit die vite,

 

In sijn hant starc ende stijf;

 

Jeghen hem quam sonder blijf

1841 Met sijnder bannieren, hy was stout.

1844 Eynde nam. Hy was ghewapent, als ick vernam, Met wapenen rijckelijc ende diere; Sijn tournekeel ende sijn banniere Was alles van kele root, Daerin van silvere vijf ruyten bloot. Oock was hy op een ors gheseten, Lelien wit, doen ick u weten.

1852 Het was verdect te dyer vaert Met eenen groenen samite. Hy hielt in sijn hant, [segt die] vite, Een sperre starck ende stijf, Ende liet loopen, sonder blijf, Sijn ors, dat schoone was ende goet. Oock quam jeghens hem, sijt vroet, Een ruddere van Assche, doen ick u weten, Ende was heere Alaert gheheeten, Die stout, vrome was ende fier, Ende die wapene was van dry quartier, Met rosen gesayt als van goude.

[p. 89]

 

Een riddere van Assche,

 

Hiet heer Gerart, wel ter harnassche;

 

Hy was stout, vrome ende fier;

 

Sijn wapenroc hadde vier quartier,

1860.

Met rosen gesait van goude.

 

Hi liet loopen met ghewoude

 

Jeghen heer Arnoude over 't velt,

 

Ende gheraectene met ghewelt

 

Op de plate voor die borst,

 

Dat sijn speer brac sonder vorst¹⁸⁶⁵

 

Al in splinteren al te male.

 

Ooc gheraecten weder also wale¹⁸⁶⁷

 

Mijn heer Arnout, dat seg ic u,

 

So oversere, verstaet my nu,

1870.

Aen den helm ten ommekere,

 

Dat hy viel ende questen sere;

 

Doch wert hy weder ghemonteert;

 

Ende heer Arnout is ghekeert

 

Daer hi 't bedranc sach aldermeest.

 

Daer wert strijt ende groot tempeest¹⁸⁷⁵

 

Ende men sloech in beiden siden;

 

Daer en wou niemant den anderen miden;

1865 Dat sperre brack sonder vorst In cleinen splinteren.

1867 Weder waele Mijn heere Aernoult, dat segghe ick u, So over seere, verstaet nu, Aen den hals ten ommekeere, Dat hy viel ende quetste hem seere.

1875 Daer wert ghestreden, als men leest, Herde seere in beyde syden; Want d'een en wilde den anderen niet myden, Ende sloeghen seere elck op den anderen. D'een leerde daer den anderen waerderen, Des hy hem wiste cleinen danck. Doen quam ghereden in 't bedranck Van Wesemaele die stoute baroen, 't Sperre in de hant daer een confanoen Aen hinc van syne wapenen al. Oock quaemen sijn maeschap groot ende smal Wel ghewapent ontrent hemme, Met sijnder banniere, als ick verneme.

[p. 90]

 

Daer wert gedient om prijs, om danc.aant.

 

Aldaer quam in dat bedranc

1880.

Van Wesemael die stoute baroen,

 

Spere in hant daer 't confanoen

 

Aen hinc van sinen wapen al.

 

Sire maechscap groet ende smal

 

Quam wel gewapent omtrent heme

 

Met sine banier, als ic verneme,

 

Die root was met drie lelien wit⁽¹⁾.¹⁸⁸⁶

 

Sijn wapenroc, verstaet nu dit,

 

Was van den selven al ghesneden.

 

Met sporen sloechi onvermeden¹⁸⁸⁹

1890.

Sijn ors, dat sere liep als een hinde.

 

Jegen hem quam met geninde

 

Een vroom man, een soudenier,

 

Ende hiet van Sint-Thomas Garnier.¹⁸⁹³

 

Wel was hy gewapent, wet dat,

 

Sijn ors, daer hy op sat,

 

Was vele swarter dan een raven,

 

Dat hi vaste liet henen draven¹⁸⁹⁷

(1) Zie het wapenschild van den heer van Wesemale, D.I. Pl. 3. v. 4618.

1886 Met drij lelien wit. Sijn wapene, verstaet dit.

1889 Hy sloech met spooren, by waerheden, Sijn ors, dat stercker liep dan een hinde. Oock quam jeghen hem met gheninde.

1893 Van S^te Thomas, ende hiet Gernier, Wel ghewapent, wet wel dat; Dat ors.

1897 Vaste heen liet draven.

[p. 91]

 

Ten here wert van Wesemale.¹⁸⁹⁸

 

Sijn spere was vore scerp van stale,

1900.

Sterc, stijf ende groot,

 

Daer hy mede gaf eenen stoot

 

Den here van Wesemale op den schilt,

 

Dien hi jeghen den steke hilt,

 

Dien hi doorstac als een riet;¹⁹⁰⁴

 

Maer die plate en consti niet

 

Doorsteken, want die scacht¹⁹⁰⁶

 

Brac ontwee van groter cracht

 

In cleine stucken al te male,

 

Ende die here van Wesemale

1910.

Stacken weder ter selcker tyde¹⁹¹⁰

 

Op de plate in de syde

 

Dat hy se doorstac sonder spel,

 

Ende 't spere door vleesche, door vel,¹⁹¹³

 

Ende dore sijn herte vloech,

 

Ende daer hy 't weder na hem tooch

 

Viel hy doot ter erden neder.

 

Doen stac hy eenen anderen weder,

 

Daer hi op quam gereden,¹⁹¹⁸

 

Dat hem en hulp tiere steden

1920.

Scilt, plate, noch en quam te staden,

 

'T spere en moest in sijn herte baden,

1898 Den heere van Wesemale waert. Hy hielt in sijn hant onghespaert Een sperre starck ende groot.

1904 Rijt.

1906 Doorsteken, dat segghe ick u, Maer die schacht brack nu.

1910 Stacken wedere met sulcken nyde Op de plate op 't slincker syde.

1913 Ende vleeschs ende huyt alsoo wel, Ende sperre door sijn herte vlooch, Ende den buyck weder naer hem tooch.

1918 Daer hy op ghereden quam, Dat hem en hulp, als ick vernam, Schilt no plate, no en stond in staden, 't Sperre en moeste in sijn herte boden, Ende hy doot viel op die eerde. 't Sperre brack, hy ginck ten swerde.

[p. 92]

 

Ende hy viel doot ter eerde.

 

't Spere brac: hy vinc ten sweerde,

 

Daer hi wonder mede wrochte.

 

Hy riep met coenen gedochte:¹⁹²⁵

 

Wesemale! daerna Lotthrike!

 

Doen ginc hi striden vreselike

 

Op sijn vianden als een here.¹⁹²⁸

 

Daer toe quam geslegen sere

1930.

De heer van Assche te dier tijt,

 

Ende sach hoe vreselijc tier tijt

 

Die here van Wesemale street.

 

Op hem liet hi lopen gereet¹⁹³³

 

Wat sijn ors mochte rinnen;

 

Sy vergaderden met onminnen¹⁹³⁵

 

So vreselijc te gader beide,

 

Dat met orsse, met gereide

 

Die heren op d'erde gevallen quamen,

 

Ende die speren in 't versamen

1940.

In splinteren quamen gevlogen,¹⁹⁴⁰

 

Soe dat hem vergaderden d'oghenaant.

 

Onder hem beiden dair si laghen.

1925 Doen riep hy met coenen ghedochte: Wesemaele! ende daerna: Lotrike!

1928 Op syne vianden als een vroom heere. Doen quam ghesleghen met spooren seere Die heere van Assche door den strijt, Ende sach hoe vreeselijcke ter dyer tijt.

1933 Doen liet hy loopen op hem ghereet.

1935 Doen sach men commen, doen ick u kinnen, Die heere van Wesemaele van verre, Ende liet loopen, sonder merre, Sijn ors oock te hemwaert met, Ende vergaderden, dat wet, So vreeselick te gaedre beyde, Dat sy met orssen ende met ghereyde Op die eerde ghevallen quaemen.

1940 Waren ghevloghen in splinteren hooghe, Ende hen beyde haere ooghen Dochten vergaen daer sy laeghen. Doen word daer, hoor ick ghewaghen, Boven hen beyde seere ghestreden; Want elcks vrient waude in waerheden Synen heere daer helpen op. Hierenbinnen quam sonder scop, Die heere van Keppelle uyt Gelderlant Met syne schaeren al ter hant, Die vrome was, sterck ende fiere, Die hy brochte onder syne banniere, Die allegaeder was van goude, Daer vier schelpen, als hy woude, stonden ghemaeckt van sable in. Sijn tournequeel was meer no min Van den selven al verheven. Hy rant ghewapent, vinde ick ghescreven, Op een ors van groote spronghen; Dat hy wel hadde bedwonghen, Met syne wapenen wel verdeckt. Op d'ander syde quam ghereckt Ten stryde die heere van Arschot, Met sijnder schaeren, sonder spot, Die hy leyde onder syne vane, Die van silver was, so ick wane, Met drye lelien van sable schoone, Ende sijn ors was sterck, sonder hoone, Welck was verdeckt met eenen samite. Hy was ghewapent insghelijcke Met wapenen die hem wel stoeden. Sijn tournekeel was, wilt ghevroeden Ghelijck dat syne banniere was. 't Sperre in de hant, sijt seker das, Ende liet loopen over 't velt Sijn ors meer dan synen telt Rechte den heere van Keppelle waert, Die hem jeghens quam onghespaert Wat sijn ors gherinnen conste; Ende als elcanderen naeken begonste Lieten sy die sperren sincken, Ende staecken elcanderen om vermincken.

[p. 93]

 

Daer wort gedient van grote slaghen

 

Boven hem beiden, ende sere gestreden,

 

Elc woude sijn vrient bevreden,

 

Ende ophelpen sinen here.

 

Daer quam toe geslagen sere

 

Die here van Kepple uit Gelderlant

 

Met sire scaren als een wigant,

1950.

Die vrome was, sterc ende fiere;

 

In sijn hant haddi een baniere

 

Van goude, van sable drie scolpen daerin;

 

Sijn tornekeel, meer no min,

 

Was van den selven al gesneden.

 

Op een sterc ors quam hi gereden

 

Met sinen wapenen wel verdect;

 

T'ander syden quam getrect

 

Van Aerscot die here

 

Met ere scaren mechtich sere,

1960.

Die hy leide onder sijn baniere

 

Van selvere, met drie lelien diere

 

Van sable, daer in gewracht.

 

Sijn ors was van grooter cracht

[p. 94]

 

Ende gedect met enen samite.

 

Gewapent quam hi ten crite

 

Op sijn ors, meer dan den telt,aant.

 

Ten stride waert, op 't velt,

 

Recht ten here van Kepple weert,

 

Die jegen hem quam onverveert

1970.

Wat sijn ors gelopen conde.

 

Als elc anderen naken begonde,

 

Daden sy haer speren sincken,

 

Ende elc stac anderen om vermincken

 

Door de scilde op die platen,

 

Oec sere utermaten¹⁹⁷⁵

 

Dat si in splinteren braken al.

 

Daer na quamen si, sonder getal,¹⁹⁷⁷aant.

 

Met hoofde ende met lichamen

 

Soe sterkelike beide te samen

1980.

Dat die orsse op haer hammen boghen,

 

Die helme uyt horen hode vloghen,

 

Dat hem die hersenen scoren dochte:

 

Verre dat men 't hoeren mochte

 

Die joeste, die sy hebben gedaen.

 

Die sweerde togen si saen

 

Ende voeren slaen ende steken.

1975 So seere ende so uytermaeten Dat sy braken in splinteren al.

1977 Sonder gheschal.

[p. 95]

 

Daer sach men in 't vergaderen breken

 

Speren vele, ende slaghe geven.

 

Elc hi pijnde dair sijn leven¹⁹⁸⁹

1990.

T'ontdragen, ende te verweerne,

 

Ende sinen viant dair te deerne.¹⁹⁹¹

 

Die heer van Kepple reet in de porsse,

 

Ende velde enen ridder van den orsse.

 

Doen reet hi voert ende sach waer stoet

 

Die here van Assche ende street te voet

 

Ghenendelike op de viande;¹⁹⁹⁶

 

Metten orsse hy toerande

 

Tote dair die here van Assche waende

 

Hem monteeren; maer daer quam gaende

2000.

Emmer ymant die hem benam,

 

Dies wert die here van Kepple gram,

 

Ende sloech dair eenen weder,

 

Die den here van Assche trac neder

 

Dat hi hem toten oren 't hoot

1989 So sterckelicken te saemen.

1991 Ende die helmen uyt den hoode vloghen, Dat hen die erssenen dochten schooren. Men mochte die jouste van verre hooren, Die sy beyde hadden ghedaen. Daernae toghen sy die sweerden saen, Ende ginghen slaen groote slaeghen; Daer weert ghebroken, sonder sage, Menighe sperre in 't vergaedren daer, Ende gheslaeghen menighen slach swaer, Die nummermeer en mochte ghenesen. Die heere van Keppelle slouch nae desen Eenen ruddere, dat hy met allen Van den orssen quam ghevallen. Doen reet hy voort ende sloech verstoet.

1996 Gheweldelijcke op die vianden. Doen sloech derwaert te hande Wat hy mochte metten orsse, Ende doorbrack alle die porsse, So dat (hy) by hem quam. Doen sach hy eenen, als ick vernam, Die hem seere lach op den hals; Want als van Assche, als en als Die heere op sijn ors setten waende, Quam die andere tot hem gaende, Ende tracken weder achterwaert. Doen dat die heere onghespaert Van Keppelle sach, weert hy erre, Ende liet loopen, sonder merre, Op den ghenen, dat segghe ick u, Ende sloech hem metten sweerde nu Op 't beckeneel, dat hem spleet. 't Sweert schoot nederweert ghereet, Ende cloof hem 't hoot totten ooren toe, Dewelcke viel doot nederweert doe.

[p. 96]

 

Cloefde, so dat hy viel doot,

 

Daer 't si hondert sagen ane.

 

Doe reet hi voert, ic wane,²⁰⁰⁷

 

Die here van Kepple, slaende sere,

 

Ende maecte plaetse van Assche den here,

2010.

Soe dat hy op sijn ors sat,

 

Dies hy hem dancte na dat,

 

Ende seide, vonde hijs stadeaant.

 

Hy soude hem lonen sijn hovesche dade

 

Daer hijs hadde beter macht.

 

Sy waren beide van grooter cracht²⁰¹⁵

 

Ende voeren stryden vromelike;

 

Ende die Brabanders desgelike²⁰¹⁷

 

Hadden oec gedaen so vele²⁰¹⁸

 

Dat si monteerden in den spele

2020.

Den heer van Wesemale weder,

 

Daer menich man omme ter neder

 

Waert geslagen, eer 't daertoe quam.

 

Die here van Bosi die 't vernam,

2007 Doen reet voort als ick waene, Die heere van Keppelle tot heere Geraerde, Den heere van Assche met grooter waerde, Ende maeckte plaetse ontrent hemme, So dat hy te hant, als ick verneme, Wederom op sijn ors ghesat. Doen dancte hy seere nae dat Den heere van Keppelle dier hoofschede, Die hy hem daer te hant dede, Ende seghde, vonde hy noch die stade Hy sout hem loonen in Gods ghenade.

2015 Hiernae sweech hy, ben ick's bedacht, Ende ginck stryden vromelijcke.

2017 Ontbr.

2018 Die heere van Keppele met sijnder cracht. Daer weert menich te lijcke bracht, Daer die heere van Assche monteerde Ende hierenbinnen, als men my leerde, Daden die Brabanders so vele Dat sy monteerden ten dien spele Dien heere van Wesemaele oock weder; Maer daer weert menich man te neder Gheslaeghen, eer sy 't daertoe brochten, Ende ghestreden ende ghevochten Herde seere in beyden syde. Hierenbinnen quam in dien tyde Die derde schaere goet ende ghetrouwe, Daer die heere van Bossy uyt Henegouwe Daer brochte onder syne banniere. Selve was hy met wapenen diere Ghewapent uytermaten wale, Ende hadde in 't hoot den helm van stale, Daer eene croone ommeginck van goude; Sijn wapenrock was als hi woude, Ende syne banniere al in een Van laseure, weet overeen Met eenen cruce van silveren wit. Sijn ors was oock, verstaet dit, Van den selven overtoghen. Den schilt hadde hy vooren ghetoghen, Ende liet loopen met groot ghedruys.

[p. 97]

 

Uit Henegouwe, die brachte

 

Die derde scare met crachte

 

Gevoirt onder sijn baniere;

 

Sijn wapen waren diere,

 

Daer hi mede gewapent was wale:

 

Den helm op 't hoot goet van stale,

2030.

Daer een crone op ginc van goude;

 

Wapenroc, baniere, also hi woude,

 

Van lasure, een cruce dair in

 

Van selvere; meer noch min,

 

Was sijn ors soe overtoghen.

 

Den scilt hielt hi voirt getoghen

 

Ende een spere in sijn vuust,

 

Ende liet lopen metter duustaant.

 

Sijn ors met crachte over het velt,²⁰³⁸

 

Ende stac enen met gewelt²⁰³⁹

2040.

[Door] scilt, dore yser ende platen

 

Dat hi doot viel op der straten.

 

Mettien steke vergaderden al²⁰⁴²

 

Sijn volc aen d'ander, groot ende smal,

 

Ende ginghen vechten vromelike.

 

Jeghen hem quam stoutelike²⁰⁴⁵

2038 Ontbr.

2039 Ende stack eenen met groot ghewelt, Door schilt, lijfysere ende plaeten.

2042 Met dien.

2045 Doen quam daer teghen stoutelijcke
Die heere van Heurne met syne schaeren, Die de derde hadde te bewaeren Jeghens die van Grimberghen. Hy was ghewapent sonder berghen Met goede wapenen herde wel; Sijn ors was starck ende snel Met syne wapenen verdeckt schoone. Sijn tournekeel was sonder hoone Van goude met dry hoornen root. Oock was syne banniere bloot Van den selven, dat verstaet. Hy hielt in sijn hant, hoe 't gaet, Eene sperre dat sterk was ende stijf, Ende liet loopen sonder blijf Sijn ors dat groote ende schoone was, Ende op d'ander syde, sijt seker das, Sach men die heere van Bossy commen, Ende liet oock loopen, hebbe ick vernomen.

[p. 98]

 

Die here van Hoerne mit sire scare,

 

Die de derde daer bewaren

 

Wilde jegen de grimbersche heren.

 

Sijn ors was overdect met eren,

2050.

Van den selven dat was sijn tornekeel,

 

Van goude met drie hoerne; geheel

 

Van den selven was sijn baniere.

 

Op een ors rikelic ende diere

 

Sat hy, ende heeft 't spere genomen.

 

Die here van Bosi sachen comen

 

Wat hi mochte te hem waert;

 

Die orssen liepen met snelre vaert,

 

Soe dat si te gader quamen.²⁰⁵⁸

 

Elc geraicte in 't versamen

2060.

Metten spere ende geraken

 

Soe, dat si die scilde dorstaken,

 

Ende die plate in de slincke side;

 

Die speren ontstoeden tien tiden²⁰⁶³aant.

 

Op haer lijf (die) ysere, die waren vaste,aant.

 

Ende braken; dese twee gasten

2058 Dat sy schiere te gaeder quaemen, Ende elck gheraeckte den andere t' saemen, Metten speeren die stijf waeren, Dat sy die schilden doorstacken voorwaere.

2063 Die sperren ontstonden te dien tyde Op die lijfisere, die waeren vast, Ende braken ontstucken als een bast, Ende die heeren sijn over ghereden, Ende toghen heure sweerden met haesticheden, Ende wauden elcanderen vaeren toe; Maer die schaeren quaemen doe.

[p. 99]

 

Sijn elc voer andren leden.

 

Sy trocken die sweerde met haesticheden,

 

Ende wonden elc anderen daertoe;

 

Maer die scare quam doe

2070.

Daer tusschen ghevaren dat sy niet

 

En consten doe vergaderen yet,²⁰⁷¹

 

Ende sijn also van een bleven.

 

Daer wert menichen slach ghegheven,

 

Ende dair viel menich doot in 't gras,²⁰⁷⁴

 

Datter jammer ende scade af was.

 

Daer bleef menich man coene:

 

't Gras wert root dat eerst was groene.

 

Men hoorde 't geruchte van den stride

 

Over een mile wide ende side.

2080.

Die here van Hoerne sonder wanc

 

Voer vaste doer dat bedranc

 

Met sinen lieden vromelike.

 

Op d'ander side vocht desghelike

 

Die here van Bosi uyt Henegouwe

 

Met sinen lieden goet ende getrouwe:²⁰⁸⁵

 

Sy maecten menighen 't herte seer.

 

Die strijt wies in lanc so meer²⁰⁸⁷

2071 Vergaederen, wats gheschiet.

2074 Daer 't jammer ende schade af was. Sy maeckten van bloede root dat gras, Dat te vooren stont al groene, Daer eynde in nam menich man coene, Die daer haelen quam sijn doot. Daer was dat gheruchte so groot, Men hat ghehoort over een myle. Doen quam ghereden, sonder ghyle, Die heere van Heurne door 't bedranck Met syne lieden sonder wanck, Die daer vochten vromelijcke.

2085 Met syne lieden die waeren ghetrouwe.

2087 Dus vochten daer so langhe so meer
Tot dat die vierde schaere quam, Die daer brachte, als ick vernam, Die vrome heere van Couchi, Met menighen man, gheloves mi, Wel ghewapent ende bewaert. Oock was hy selve, die heere weert Met goeden wapenen ghewapent wel. Sijn ors was sterck ende snel Met synen wapenen overtoghen, Ende schilt, sin wapenrock ongheloghen Was al eens, ende syne banniere Van ses stucken goet ende diere, Silvere ende keele, dat wel wet, Ghevarieert van laseure met. Oock had hy in die hant den spriet, Ende liet loopen, wats gheschiet, Sijn ors ten vianden waert in. Op d'ander syde quam, meer no min, Die stoute heere van Edinghen Met sijnre schaeren in waeren dinghen, Die hy leyde onder syne vane, Die al was, naer mynen wane, Van silvere ende van sable, van stucken thiene, Ende in elck stuck van sable te siene Waeren ghesayt van gout cruyskine. Oock was na die vroeschap mine
Van den selven sijn tourneekel, Ende syne couverteure gheheel Ghesneden.

[p. 100]

 

Tote dat die vierde scare quam by,

 

Die de here voerde van Cochi

2090.

Met menighen man wel bewairt;

 

Op een swart ors van snelre vaert

 

Sat hi met wapenen overdect;

 

Selve was hi wel berect:aant.

 

Sijn wapenroc, sijn baniere

 

Was van .vj. stucken goed ende diere,

 

Van kele, van selvere, dat wet,

 

Gewracht, van lasuere met;

 

Ene spere haddi in sijn hant.

 

Metten orsse quam hi gerant

2100.

Ten vianden wert. Te deser dinghen

 

Quam die here van Edinghen

 

Met sinen lieden vaste ane

 

Gereden onder sine vane

 

Van selvere, van sabele stucken tien;

 

In elc stuc van sabele waren t'sien

 

Van goude gesait cruyskine.

 

Selc was dat tornekeel sine,

[p. 101]

 

Ende sijn wapene te male

 

Gesneden utermaten wale.

2110.

Sijn ors swert daer hi op sit,²¹¹⁰

 

Sonder sijn voeten, die waren wit;

 

Spere in hant so quam hi

 

Jegen den here van Cochi.

 

Van sinen wapenen geheel

 

Hinc an sijn spere een pinceel.aant.

 

Dat ors liep sere dan een ree.

 

So dede d'ander, wat saels mee?

 

Daer d'here van Cochi op sat.

 

Dus quamen si beide na dat

2120.

Metten orsse, als ic gome,²¹²⁰

 

Te gaderen die heren vrome.

 

Die here van Edinghen stac

 

Den here van Cochi, dat brac²¹²³

 

't Spere op sinen scilt in stucken

 

Ende hi achter moste bucken;²¹²⁵

 

Maer hi rechte hem daer naer,

 

Ende gaf enen steke swaer

 

Des heren orsse van Edinghen,

 

Dat hem 't spere, in ware dingen,

2110 Te dien maele, Sonder die voeten, die waeren wit; Ende liet loopen, verstaet dit, Jeghen van Couchi dien heere, Al scuddende de starcke speere, Daer een pinnonceel aen hinc Van syne wapenen in waere dinck, Dat schoone was ende goet; Ende dat ors liep, sijt vroet, Seerdere dan soude een ree, Ofte een hinde, wat sal's mee? Daer die heere van Couchi op sat.

2120 Met orssen, als ick vernome, Ende die heere van Edinghen stack.

2123 So dat.

2125 Ende hy achterwaert moeste bucken; Maer hy rechte hem weder op, Ende stack daernae, al sonder scop, Op den heere van Edinghen daer. Die schacht was groot ende swaer, So dat hy hem ontsanck in dien, Ende gheraeckte het ors met dien
Onder den saedele seere t'onstaede, So dat hy strax moeste waden.

[p. 102]

2130.

Onder den sadel ontsanc tot scade,

 

Ende den orsse moeste waden

 

In sijn herte wel eenen voet.

 

Daer storte neder doe d'ors goet,²¹³³

 

Ende van Edinghen die here weerde

 

Viel tusschen den orsse ende d'eerde,²¹³⁵

 

Soe dat niet op en const de here,

 

Ende te sinen onwille lach sere.

 

Daer quamen die scaren beide

 

Met wel grooter haesticheide

2140.

Toegeslagen in wedersyde.

 

Daer stac elc in den stryde

 

Sijn spere ontwee of sijn spriet,aant.

 

Diere sijn hooft te panden liet.

 

Daer liet, al waest te ghere aderen,aant.

 

Menich sijn bloet in 't vergaderen.

 

Des heren liede van Edinghen

 

Trocken haren here in dit dringhen

 

Van onder d'ors, daer hi lach neder,

 

Ende halpen op sijn voeten weder.

2150.

Men vacht daer met groten nide

2133 Ende dat ors schoone ende goet Storten moeste op die eerde.

2135 Viel onder 't hors, so dat hy Niet op en conste, gheloovets my, Ende lach seere t' synen ontwille. Doen quaemen daer met goeden wille Beyde de schaeren opghesleghen; Daer stack sijn speere omtwee selck deghen, Die sijn hooft moeste laeten te pande. Daer weert seere ghestreden te hande, So dat die schaeren waeren vergadert; Daer weert menich mans bloet gheschadert In dat ghevechte, dat segghe ick u. Een deel lieden beeten daer nu, Daer die heere lach van Edinghen, Ende toghen hem, in waeren dinghen. Van onder d'ors, daer hy lach, Ende holpen hem sonder verdrach, Soo dat hy schoot op syne voeten; Nochtans hadde hy quaede moyte; Want men vacht boven hem met nide; Want die lieden in d'ander syden Waeren hem daer al te stuer, Ende en lieten hem gheen gheduer Hebben, daer 't sy mochten doen.

[p. 103]

 

Weder ende voirt in elcker side;

 

D'een liet den anderen geen geduer

 

Hebben, maer even stuer

 

Was elc anderen in dat doen,

 

Ende van Cochi die baroen

 

Street daer herde ridderlike;²¹⁵⁶

 

Menighen man bracht hi te like

 

Met synen sweerde op dien dach.

 

T'ander syde [vacht] in dat bedrach²¹⁵⁹

2160.

Die here van Edinghen te voet;

 

Niet en conste die here goet

 

Te peerde comen om dat bedranc,

 

Dat om hem was even lanc.

 

Hier binnen heeft hi vernomen

 

Eenen ridder te hemwaert comen

 

Op een ors groot ende starc,²¹⁶⁶

 

Ende stac enen in dat perc

 

Dore scilt, doer plate in 't herte,

 

Dat hi doot ter aerde sterte

2170.

Voere tsheren voeten van Edinghen,²¹⁷⁰

2156 Hy street herde rudderlijcke, Ende bracht menighen man te lijcke.

2159 Op d'ander syde vacht sonder verdrach Die heere van Edinghen seer te voet; Want hy en conste, die heere goet, Te peerde niet commen door het bedranck, Dat om hem was even stranck; Dus stont dit eene langhe wyle, Dat hy te voete vacht sonder ghyle. Hieren-binnen heeft hy vernomen.

2166 Op een ors goet ende schoone, Dat hy liet loopen sonder hoene, Ende stack eenen op synen schilt, Die hy jeghen die steke hilt, Daer hyne doorestack al te maele, Ende die plate alsoo wale, Ende hem 't ysere nam in 't herte.

2170 Voor die voeten 's heeren van Edinghen, Des hy hem balch in waeren dinghen.

[p. 104]

 

Die hem balch om desen dinghen,aant.

 

En daer hy bi hem soude liden,²¹⁷²

 

Stac hi hem 't sweert in der siden,

 

Dat hem quam ter herten toe,

 

Ende die ghene viel neder doe

 

Al doet in den gerse groene.

 

Van Edinghen die here coene

 

Nam d'ors ende esser opgeseten

 

Ende ten stride wert gesmeten,

2180.

Daer hi sijn baniere sach houden;

 

Daer wert van jongen ende van ouden

 

Gestreden met groter gewout;

 

Sy reden voren die heren stout.

 

Die blode waren ende verveert

 

Trocken achter in den steert.

 

Daer quam, des sijt vroeder,aant.

 

Die here van Gaesbeke ende sijn broeder,

 

Al eens gewapent van sable boude,²¹⁸⁸

 

Met een gecronden leuwe van goude;

2190.

Die joncste broeder, Heinric,

 

Droech een molette rikelicaant.

2172 Soude lyden Stack hy hem 't sweert ten selven tyde In sijn syde totter herten toe, Ende hy viel neder ter eerden doe Doot in dat groene gras. Die heere van Edinghen nam nae das D'ors, ende esser opgheseten, Ende es ten stryde weert inne ghesmeten, Daer hy sach houden syne banniere. Doen weert daer ghestreden schiere Van menighen helt coene ende stout. Dieghene die daer waeren bout Daden hem ryden in den strijt vore; Die bloede hilden hen op hore, Ende bleven achter in den staert. Doen quam ghereden ter vaert.

2188 Al eens ghewapent, dies sijt vroede, Van sable met een witten leeu daer in Ghecroont van goude, no meer no min, Daer die jonxste broeder, heer Hendrik, Droeg eene violette sekerlick
Van laseure vooren in die borst Van den leewe, sonder vorst, Ende d'ors daer op hy quam ghevaeren. Hy ende sijn broedere hadden te waeren Die .v^e. schaere, dat segghe ick u, Die sy brochten gheleyt nu Onder haeren bannieren goet, Die ghelijck was, des sijt vroet, Van verwe haeren tournekeelen. Doen liet loopen in die spelen D'ouste broedere, die heer Godevaert hiet, Sijn ors henen, en lieghe u niet, Dat rooder was dan 't bloet root, Daer hy sach den meesten noot, Ende stack eenen in 't bedranck, Door den buyck eender hellen lanck, Een sperre dat sterck was ende stijf. Doen liet het hy vallen sonder blijf.

[p. 105]

 

Vore 's leeuws borst van lasuere;

 

Sijn ors ran wel ter cuere.

 

Hy ende sijn broeder geleiden hiere

 

Die vijfde scare onder haer baniere,

 

Die scone was ende rykelijc,

 

Ende haren tornekeel gelijc;

 

D'outste broeder, hiet heer Godevaert,aant.

 

Roeder dan een bloet was sijn paert;

2200.

Hi reet enen in dat bedranc

 

Dore den buyc ere ellen lanc.

 

Sijn speer stijf ende starc

 

Liet hy vallen in dat perc,

 

Ende trac 't sweert uten scoe,

 

Ende sloech enen anderen doe,

 

Rechten ten scouderen boven,²²⁰⁶

 

Dat hem 't hooft af quam gestoven.

 

Daer ginc hi striden vreselijc;

 

Hi ende sijn broeder her Hinrijc

2210.

Versloegen daer menighen enen,

 

Die heur vrienden moesten bewenen.

2206 Rechte op die schoudere boven, Dat het hoot af quam ghestoven. Doen ginck hy slaen groote slaeghen Op die andere, al sonder saeghen; Die hy vele quetste, wet wel. Doen quam ghevaeren in dat spel Heer Hendrick, sijn broedere, ende stack eenen, Dat sijn vrienden moesten beweenen, Want hyne door syne ische reet, Ende daer hy neven hem leet Viel hy doot op d'erde nedere. Doen hertoch hy het sweert weder, Ende es met spooren voort ghesleghen, Ende ontmoete eenen deghen Wel ghewapent, wel ghereden Op een ors van schoonen leden, Wel overdeckt met ysere al, Die hy gheraeckte sonder gheschal Op den schilt, dat hy wel nae Ghevallen was, als ick versta, Ende het sperre gaf eenen grooten crack. Hy nam sijn sweert doen 'tsperre brack, Ende ginck daer mede stryden seere Op synen vianden in allen keere, Die hen seer werden, segghe ick u; Want sy doden menighen nu Aen den strijt met haeren branden. Doen quam daer ghereden te hande.

[p. 106]

 

Heer Hinric (enen) metten spere doorreet

 

Enen die neven hem leet,

 

Dat hi doot viel op d'erde neder.

 

Doen hertoechi het sweert weder,aant.

 

Ende es op enen daer gereden,

 

Die wel gewapent was van leden,

 

Sijn ors met ysere overtoghen.

 

Dien stac hi dat hi gebogen

2220.

Achterwert (es), ende met allen

 

By nae ter erden was gevallen,

 

Ende sijn spere gaf een groten crac.

 

Sijn sweert hi toen uten scoe trac,

 

Daer hi met in allen syden

 

Op sijn vianden ginc stryden,

 

Die hem vreseliken weerden;

 

Want si doden met haer sweerden

 

Menighen ridder ende knecht;

 

Dair was strijt ende groot gevecht....

2230.

Die here van Moy uyt Artoys

 

Die met hem menighen Francoys

 

Den Grimberchsen brachte in staden,²²³²

 

Die hem groot succoers daden.

2232 Die hy te hulpe brochte daer Den heere van Grimberghen voorwaer; Want hy sijn maechs nae was. Hy hadde .ii^m. als ick las, Goede lieden onder sijn banniere, Die van goude was wel diere Van keelen schoone ghefretteleert. Hy leyde die .v^e., als men leert, Schaere ten dien tyde daer, Daer menich man inne was voorwaer Wel ghewapent ende wel ghereden, Ende hadden sweerden.

[p. 107]

 

Hy hadde twee dusent t'sinen doene

 

Weder ridderen ende baroene.

 

Sijn baniere was, sonder helen,

 

Van goude geferteleert van kelen.aant.

 

Hy leide die vijfde scare snel,

 

Daer menich in was gewapent wel,

2240.

Op orsse starc wel gereden.

 

Sy hadden sweerden die sere sneden

 

Ende grote speren stijf ende starc.

 

Hy reet een ors dat menich marc

 

Weert was t'alselcken orboire,²²⁴⁴

 

Met ysere verdect wel ter coere;

 

Een decsel van samite daer boven.²²⁴⁶

 

Sijn ors dat men mochte loven

 

Ran voer d'andere in de rote

 

Wel een groten bogenscote,

2250.

Sijn spere metten confanoene

 

Rechte als een ridder coene,

 

Staphant ten vianden weert.

 

Het sachem comen ongespaert

 

Mijn heer Godevaert van Gaesbeke.

 

Hy reet jegen hem haesteleke,

2244 Ten sulcken ooirbore.

2246 Daer boven een dexel van samite. Hy hadde in sijn hant, seyt die vite, Een sperre met eenen confanoene, Ende liet loopen als ruddre coene Sijn ors voor al syne roote Wel eenen grooten boogschoote Rechte ten vianden waert. Men sach hem commen metter vaert Van Gaesbeke heer Godevaert, Ende horte jeghens den ruddere waert
Sijn ors metten spooren van goude, Dat seerre liep dan (het) vlieghen soude Eenighe swaeluwe ofte anderen voghele. Hy hadde in syne hant eenen coghele, Een sperre dat stijf ende starck was. Op d'ander syde, sijt seker das, Quam die heere van Moy ghevaeren Op 't ors dat seere liep te waeren.

[p. 108]

 

Ende sloech sijn ors met sporen van goude,

 

Dat liep recht oft vliegen soude

 

Serre dan swaluwe oft musschet.aant.aant.

 

Hi hadde in sijn handen, dat wet,

2260.

Een spere sterc ende stijf.

 

Bander side quam sonder blijf

 

Die here van Moy op sijn ors gevaren,

 

Dat seerder liep sonder sparen

 

Dan lopen soude hert ofte ree.

 

Dus quamen te gadere dese twee

 

Recht als twee vliegende pile,

 

Ende geraecten andren ter wile²²⁶⁷

 

Op den scilt, dat sise met crachte

 

Dorstaken met haren schachte;

2270.

Maer si braken op die platen,

 

Dat si vielen op der strate,

 

Ende van pine die heren bogen.²²⁷²

 

Doch hebben sy haer sweerden getoghen

 

Dapperliken uten scoe,

 

Ende elc voer anderen toeaant.

 

Met groote slaghen tien stonden.

 

Sy schenen beide twee leeuwen ontbonden,

 

Die haer proye voor hem sien.

2267 Ende raecten daer dieswyle Elcanderen op den schild met crachte Dat sy doorstaken metten schachte.

2272 Ende die heeren saten gheboghen; Maer noch rechten se hen ongheloghen, Ende toghen die sweerden uyten schoe, Ende ginghen elcanderen toe.

[p. 109]

 

Die here van Moy hief mettien²²⁷⁹

2280.

Sijn sweert op gewilliglike,aant.

 

Ende sloech op den helm rike

 

Heer Godevaert van Gaesbeke.

 

't Sweert scampelde af haestelike²²⁸³

 

In den scilt, dien hi voor hem droech

 

Dat hi wel helicht af sloech;aant.

 

't Sweert op de plate ontscoet.

 

Heer Godevaerde die ridder goet

 

Moeste bughen in sijn gereide;

 

Noch hief hi 't sweert sonder beide,

2290.

Ende waende hem 't hoet dorsleghen

 

Hebben, maer hi warper jeghen

 

Den scilt, dien hi metten swerde

 

Dorsloech, dat hi viel op d'erde.

 

't Swert op den sadelboem ontscoet,

 

Dat scerp was, van sneden goet,

 

Soe dat niet verder in en ginck.

 

Doen hief 't sweert wel varincaant.

 

Die here van Moy, mijn her Jan,

 

Ende sloech her Goedevaerde voert an²²⁹⁹

2279 Doen hief op sijn sweert mids dien Die heere van Moy willelijcke.

2283 Maer het sweert scampelde af, als ick spreke, Ende liep neder op den schilt, Die hy af sloech wel den hilt, Ende het sweert scampelde voorts nedere, Ende gheraeckte de plate wedere Dat het sweert uyt de hant hem onschoet, Ende heer Godevaert, sijt 's vroet, Moeste buyghen op sijn ghereyde Van den slaeghe; maer sonder beyden Rechte hy hem met haesten op, Ende hief 't sweert sonder scop Willelijcken dat men mochte loven, Ende waenden slaen op den helm boven; Maer hy wierp den schilt daer teghen, Die hy in tween heeft ghesleghen, Soo dat d'een stuck viel op die eerde Ende dat hoet van den sweerde Schoot neder op den sadel vooren, Daer 't op onschoot, als gy mocht hooren, So dat niet voordere inne en ginck. Doen hief hy 't sweert in waeren dinck.

2299 Godevaert dan.

[p. 110]

2300.

Op den helm sonder wanc,

 

Dat daer 't sweert dore dranc,²³⁰¹

 

Ende dore 't beckeneel mede.

 

Een cleine wonde van der snede²³⁰³

 

Hadde hi in sijn vorhoeft,

 

Soe dat hi sat al verdoeft.

 

Sijn ors spranc voerwert²³⁰⁶

 

Van den slaghe al ververt

 

Tote sire lieden scare.

 

T'ierst dat hy bequam aldaire

2310.

Keerdi ten vianden wert;

 

In beiden handen nam hi 't swert,

 

En horte voire tiere tijt

 

Sijn ors weder in den strijt,

 

En voir striden met sinen lieden,²³¹⁴

 

Die hem een twint niet en scieden.

 

Daer jegen quam die heer van Moy,

 

Die metten sinen niet een quaet hoyaant.

 

En achte op den anderen niet;

 

D'een sloech ende d'ander stiet.

2320.

Aldaer sach van Moy die here

2301 Datter 't sweert doore dranck.

2303 Ende gaf een wonde ter stede, Die cleine was in 't voorhooft.

2306 Ende sijn ors spranck voorts met hem Onder syne lieden, ick seker ben, Ende was vervaert van den slaeghe; Doch bequam hy, al sonder saeghe, Van den dolinghe tot hem selven al, Ende keerde hem omme sonder geschal Rechte ten vianden waert. In sijn handen had hy sijn swaert Ende horte voor dien sekeren tijt.

2314 Ende ginck stryden met syne lieden. Op d'ander syde, hoorick bedieden, Dranck daer jeghen die heere van Moy Met syne lieden ende anderen dy, Noch en achte op die andere niet. Hy dede hem pyne ende verdriet Met slaene, met steken, dat verstaet. Doe sach hy voort hoe dat al gaet
Eenen synen neve te voete staen, Ende het ors was onder hem sonder waen Doot ghesteken, daer hy op sat. Alsoo die heere van Moy sach dat, Haddes hy in sijn herte tooren, Ende sloech sijn ors derwaert met spooren, Ende schudde het sweert metter hant, Ende sloech eenen, sy u becant, So nydelijcken op de schouwers boven Dat hem het hooft quam afghevloghen. Doen nam hy d'ors by den toome, Ende leyde 't met hem, als ick gomme, Tot daer hy synen neve sach, Die seere vacht op dien dach.

[p. 111]

 

Een sinen neve striden sere

 

Te voet, sijn ors was gesteken.

 

Derwaert sloechi haesteleken

 

Sijn goede ors metten sporen.

 

Hy woude wreken sijns neven toren,

 

Ende sloech daer een metten sweerde,

 

Dat sijn hooft spranc jegen d'eerde;

 

Dies beide hi in dat bedrach,

 

Dair hi sinen neve vechten sach,

2330.

Ende seide; ‘Sit op, neve mijn,aant.

 

Dewyle dat ic by u mach sijn.’

 

Soe sat sijn neve met groter cracht²³³²

 

Op d'ors dat hy hem heeft bracht.

 

Hy hernam scilt ende spere,

 

Ende voer houden met groten ghere,

 

Daer (bi) die here van Moy doe street;

 

...........aant.

 

Vertorden, die meer op en stoet,

 

Ende die daer sinen einde coes.

2332 So en sal u niet messchien. ‘Ende hy nam sijn ors met dien, Dat hem die heere van Moy daer brachte, Ende satter op met coene ghedachte, Ende hernam schilt ende sperre. Doen voer hy houden met grooten gerre Neven den heere van Moy terstont. Doen weert daer, dat sy u cont, Uytermaeten seere ghestreden, Ende menich man te neder ghereden, Die verlorden bleef onder den voet. Doen quam ghevaeren, sijt 's vroet, Die heere van Roos met crachte, Die daer die .vi^e. schaere brachte Gheleyt onder syne banniere, Die al was van goude diere, Met dry leeuwen van kele daer in; Sijn wapenrock was no meer no min Van den selven al te maele. Hy sat op een ors ghewapent wale Met, syne wapenen overtoghen. Hy hielt in sijn hant ongheloghen Een sperre met eenen confanoene, Ende liet loopen als ruddre coene Recht te vianden waert. Op d'ander syde quam te vaert Ghereden die heere van Breda Metter .vi^er. schaere, als ick verstae, Die hem heer Aernoult hadde ghegeven Te achterwaerne sonder begheven Jeghens die Brabanders ten stryde. Oock bracht hy goeden lieden te dien tyde Twee duusent onder syne vaene, Die al root was nae mynen waene, Ende daer inne van silvere drye saultoiren. Hy sat ghewapent, als ick hoore, Op een ors groot ende sterck, Wel verdeckt, dies neemt merck, Ghelijck dat syne banniere was, Ende liet loopen, sijt seker das, Ten strydewaert, sperre in de hant. Op d'ander syde quam daer gherant Die heere van Roes jeghens hem; Want sijn ors, ick seker bem, Gheloopen conste over 't velt, Ende gheraeckten met ghewelt Op den schilt dat hyen doorreet, Als oft hadde.