Grimbergse oorlog
(1852-1854)–Anoniem Grimbergse oorlog– Auteursrechtvrij[vs. 1376-1723]aant.Jeghen die Grimberchsche heren.
Daer quam voirt met groter eren
Die here gereden van Wesemale,
Die maerscalc was altemale
1380.[regelnummer]
Van den here van Brabant;
't Volc ginc hi al te hant
| |
[pagina 67]
| |
Ende wijsde hem hoe si souden striden.
Daerna maecte hi scaren neghene:
D'ierste gaf hi te beweghene
Van Diest, van Assche, van Bierbeke,
Ende van Wemle in haer gereke;
Ende in hare scare, wet wale,
Was selve die here van Wesemale.
1390.[regelnummer]
D'ander scare, als ic u leere,
Gaf hi van Arscot den here;
Die derde scare gaf hi
Van Hoerne den here vri.
Die vierde den here van Edinghen;
Die vijfde, in waren dinghen,
Van Gaesbeke den heren beide.
Die .vie. gaf hi in synen gheleide
Van den Roes, heer Geraerde.Ga naar voetnoot1398
Die .viie. gaf hi, in deser vaerde,
1400.[regelnummer]
Te geleidene den grave van Namen;
De achtste scare hadde te samen
| |
[pagina 68]
| |
T'achterwaerne de grave van Loen,
Die bystaen woude sonder hoen
Van Brabant den jongen hertoghe.
Die .ix. scare in dit orloghe
Hadde van Oudenarde die here,
Ende met hem, die prijs ende ere
Verdiende wale voirt an,
Dat was van Gavere mijn heer Jan,
1410.[regelnummer]
Die here van Gistele heer Diderijc,
Ende van Nevele, ende diesgelijc
Van Rode die here ende van Masmijn,
Ende van Axele die here fijn,
Ende van Scorsse, heb ic vernomen.Ga naar voetnoot1414
Dese acht baenroetsen waren comen
Uit Vlaenderen, want sy hier aveGa naar voetnoot1416
Ghesent waren van den grave
Met .DCC. platen voorwair
Tot hulpe des hertogen dair,Ga naar voetnoot1419
1420.[regelnummer]
Wel gewapent, doe ic u weten,
Op stercke orsse opgeseten,
Groet van leden; ende tier uren
Verdect met rikeliken covertueren.
| |
[pagina 69]
| |
Wel .xxvc. man so waren
In elc van den anderen scaren,
Gewapent met helmen, met scilden,
Die hem des daigs also hilden,
Dat sy ontfingen prijs ende ere,
Dies men vergeet nemmermere.Ga naar voetnoot1429
1430.[regelnummer]
Alse die geledene gescaert
Waren, ginc men ter vaert
Scaren alle die voetliede,
Diere wel, als ik u bediede,
X dusent was ochte mere.
Oic gaf men hem enen lantshere,aant.
Die vrome was ende coene,
Wair ridderscap was te doene.Ga naar voetnoot1437
Hy hiet heer Jan van Haspegouwe,Ga naar voetnoot1438
Die gewapent was in goeder trouweGa naar voetnoot1439
1440.[regelnummer]
Van sable met ere duven wit
Van goude ghecroont, verstaet dit.
Desen man was bevolen al
Dat voetvolc, groot ende smal,
Dat hy 't soude achterwaren.Ga naar voetnoot1444
Doen beval men sonder sparen
| |
[pagina 70]
| |
Den standaert den here van Craynhem,
Die sijn maighe hadde by hem
Optien dach ten selven stride,
Dies hi was herde blide.
1450.[regelnummer]
Den standaert nam hi t'achterwaerne,
Ende sijn leven niet te spaerne.
Alse die here van Wesemale
Dat volc hadde gescaert wale,
Dede hi halen, sonder liegen,
Den jongen hertoge metter wiegen,
Ende hangen, des sijt goem,aant.
Aen enen groten wilgenboom,
Soe dat menne sach in 't ander heere,
Die hem stelden sere ter were,
1460.[regelnummer]
Also ic u sal seggen te hant.
Alse dat here van Brabant
Al gereet waren ende gescaert,
Tegen sy henen wel bewaert,aant.
D'een schare voor, d'ander naer,Ga naar voetnoot1464
Te dien van Grimbergen waert aldaer,
Met groten geruchte gesinnichlike,
Ende met staden wiselike.
| |
[pagina 71]
| |
Van hem laet ic die tale bliven;
Ende hoort nu wat bedriven
1470.[regelnummer]
Die van Grimbergen, ende hoe si voeren.
Des morgens vroech wert in roeren
Dat here van Grimberghen al te male,
Ende vingen ten wapenen, wet wale,Ga naar voetnoot1473
Arme ende rijcke, dat daer was;
Daer wert gheblasen, sijt seker das,
Menighe trompe, menighen horen;
Daer wert menich ors vercoren,aant.
Ghesadelt ende gedect waleGa naar voetnoot1478
Met samite ende met sindale;
1480.[regelnummer]
Menich baniere wert daer ontwonden,Ga naar voetnoot1480
En menich helm op 't hooft gebonden,
En menich sweert gegort aen side,
Dat ontwee brac in den stride.
Alsi gewapent waren al,
Saten sy op, groot ende smal,
Ende daden al te hopen houden.Ga naar voetnoot1486
Die banieren daden si ontvouden,
Als te stridene op dat stat.aant.
Doen quam gevaren na dat
| |
[pagina 72]
| |
1490.[regelnummer]
Van Grimbergen heer Arnout
Met sine sonen sterc ende stout,
Ende voeren die luden bestieren.
Daerna ginc oic visieren
Heer Wouter Berthout sijn scaren,
Ende maecter .viij., sonder sparen,
Sonder 't volc dat was te voet.
In elc scare, des sijt vroet,
Waren twee dusent man, wale
Gewapent met ysere ende met stale.
1500.[regelnummer]
D'ierste scare wel ten harnassche
Gaf hi her Gerarde van Assche;
D'ander scare gaf hi te hant
Den here van Keple uit Gelderlant.
Die derde scare gaf hi
Den here te leidene van Bosi.
Van Cochi die here voirwaer
Hadde die vierde scare daer;
Van Moy die here uit Artoys
Leide met menigen Francoys
| |
[pagina 73]
| |
1510.[regelnummer]
Die vijfde scare, ende dair na
Die .vie. die here van Breda.
Die .viie. gaf men voirt ane
Te geleidene den here van Viane;
Die .viije. gaf hi houde
Sinen vader her Arnoude,
Ende heer Gerart sinen broeder met,
Ende hem selven, dat wet.
Den standaert beval hi met love
Her Paridaen van Massenhove,
1520.[regelnummer]
Ende her Gerarde sijn oom van Liere,
Ende daertoe twee knapen fiere;
D'eene hiet Jan van den Dale,
D'ander Geeraert, wet wale,
Van der Biest, een vrom man.
Desen vieren wert voirt anGa naar voetnoot1525
Bevolen die standaert op haer ere,
Des si blide waren herde sere,
Omdat men hem dede die ere groot,
Ende dat groote voordeel boot.
1530.[regelnummer]
Hierna her Wouter Berthout
Scaerde 't voetvolc, jonc ende out.
| |
[pagina 74]
| |
In elke scare waren wel
Vijf dusent man rasch ende snel,
Wel gewapent, willich ten stride.
Elcker scare gaf men tien tideGa naar voetnoot1535
Enen goeden leytsman dair,
Stout ende vrome al openbaer;
D'eene was van Beyghem heer Alaert,
D'ander was een ridder vermaert,Ga naar voetnoot1539
1540.[regelnummer]
Van Eppeghem her Paridaen,
Een baenrots, doe ic u verstaen,
Van Grimberghen ende een vroom here,Ga naar voetnoot1542
Ende al sijn maghen, minder ende mere,
Waren oic gescaert met hem,
Diere vele was, als ic vernem.
Ende als 't volc wide ende side
Wel ghescaert was ten stride,
Ende wel ghewapent onder sijn baniere,Ga naar voetnoot1548
Doen beval heer Wouter sciere
1550.[regelnummer]
Sinen vader in hoeden
Tween vromen ridderen ende goeden,
(D'een was van den Male heer Segerman,
D'ander was van Calmont mijn heer Jan):
| |
[pagina 75]
| |
's Daighs te wesen by sire siden,
Ende te behoedene in den stride.
Hem selven beval hi sekerlike
Van Oyenbrugge her Heinricke,
Ende van den Male heer Symoene,
Mijns heren Seghermans soene.
1560.[regelnummer]
Twee ridderen van grooter waerdeGa naar voetnoot1560
Beval hi sinen broeder Gerarde,
Den jongen ridder stout ende fier:
D'een was Van Damme heer Gaultier,
D'ander was heer Willem Tant,
Een stout rudder, sy u becant,
Ende geduerich in allen stride.Ga naar voetnoot1566
Men bat daerna in corten tide
Her Godevaerde Screyhane
Dat hi woude riden dane,
1570.[regelnummer]
Ende overslaen der Brabanders scaren,Ga naar voetnoot1571
Ende sien of sy ghereet waren,Ga naar voetnoot1572
Ende hoe vele datter sijn
Mochte harer liede ende ridders fijn.
Hi doet geerne, ende voer derwaert,
Ende oversloech 't heer ongespaert,
| |
[pagina 76]
| |
Soe hi alderbeste can;
Oec was een ander waersman
Uter Brabanders heer gesent,
Die die van Grimbergen al omtrent
1580.[regelnummer]
Oversloech verre ende naer,
Ende die hiet heer Gosen van Pollair.
Elc keerde ten sinen weder,
Ende vertelde op ende neder
Hoe vele dat hem dochte
Dat der vianden wesen mochte;
Ende elc here die geboet
Vore te trecken sijn conroet
Met gemake wiselike,
Ende dat sy streden vromelike:
1590.[regelnummer]
Men soudse rike maken gemeene.Ga naar voetnoot1590
Doen riepen si, groot ende cleene:
‘Wy selen vechten also sere
Dat wy behouden selen d'ere.’
Hierna trocken sy sonder sparen,
Also sy gescaert waren,
| |
[pagina 77]
| |
Den Grimberchsen nog bat ane,
Ende heer Godevaert Screyhane
Quam te sinen here her Arnoude,
Ende vertelde hem also houde
1600.[regelnummer]
Dat die Brabanders tier steden
Wel gewapent, wel gereden
Quamen. ‘Oic dunct mijn in schijn
Haers volcs wel twintich dusent sijn,
Ende hebben .ix. scaren groot;
Te voet esser een conroet
Beide met staven ende met piken;
Men machse t' onswert nu sien striken,
Sy hebben nu teser orlogheaant.
Doen halen den jongen hertoghe,
1610.[regelnummer]
Ende hebbene, sonder lieghen,Ga naar voetnoot1610
Aen eenen boom al metter wieghen
Doen hangen, dat wet wale;Ga naar voetnoot1612
Hadden wy ons aen her Arnouts tale
Van Oyenbrugge ende aen sinen raet
Lange gehouden, dat verstaet,Ga naar voetnoot1615
| |
[pagina 78]
| |
Wy hadden lettel deser onraste
Te doene, ende deser orloghe vaste,
Daer wy nu ane sijn comen.
Noch sou 't ons, wanic, meer vromen,
1620.[regelnummer]
Dat wy om den pays nu spraken,
Ende dat orloghe algader verbraken,Ga naar voetnoot1621
Ende wie andere meest mesdaen
Hadde, dat hy 't beterde saen
By vonnesse der baroene,
Ende hierop maecte vaste soene,
Ende bleven gevrienden voirt mere;Ga naar voetnoot1626
Want ick segge u, lieve here,Ga naar voetnoot1627
Dat wy den hertoghe doen onrecht;
Ende comen wy in dit gevechtGa naar voetnoot1629
1630.[regelnummer]
Jegen d'ander nu ten stride,
Het sal gescien in wederside
Jammer groot ende scade.’
Heer Arnout sprac: ‘Het's te spade;Ga naar voetnoot1633
Wy hebben te lange ghebeit hier met,
En helpe nu niet, dat wet,Ga naar voetnoot1635
Dat wy hier of hilden sprake;
Maer trecken wy voort met ghemake
| |
[pagina 79]
| |
Ten vianden wert sonder vaer,Ga naar voetnoot1638
Dat men ons verre noch naer
1640.[regelnummer]
Hierna, over cort noch lanc,
En singe genen quaden sanc
Van blootheide, noch van vaere;
Want die ghene, wet openbare,Ga naar voetnoot1643
Daer wy af comen sijn,
Hebben gheweest ridderen fijn,
Coene, werende ende milde,
Goet van spere ende van scilde,Ga naar voetnoot1647
Ende die hem noyt t' ontsiene
Plaghen ende om anxte te vliene,
1650.[regelnummer]
Al waren si aen d'arger ende.
Ic sal my selven oic gheen scende
Doen, daer ic's my gewagten can;
Socht ic peis ende soene voirt an
Aen die heren ende genoete,
Sy souden wanen, cleine ende groote,
Dat ic't dade van verveertheden,
Ende dat wy quamen van blootheden,
Ende souden's vele te fierer wesen.Ga naar voetnoot1658
Wet die waerheit nu van desen,
| |
[pagina 80]
| |
1660.[regelnummer]
Al schijn ic an d'arger boort,
Ic wille emmer pleghen voort,
Dat mijn voirders hebben geploghen,Ga naar voetnoot1662
Of ic segge u dat ongeloghen,
Dat ic eer sterve in dien wille,Ga naar voetnoot1664
Eer icker uytgae lude of stille.’Ga naar voetnoot1665
Doen sprac hi t' sinen lude dair:
‘Ghy heren, sijt sonder vaer,
Ende en versaegt u niet des,
Datter ander hoop meer es;
1670.[regelnummer]
Want sy sijn van verre comen,
Ende sijn vremde, hebbe ic vernomen,
Malckanderen; dat en sijn wy nie,Ga naar voetnoot1672
Wy sijn alle hier, hoe 't ons ghescie,Ga naar voetnoot1673
Maghe ende vriende uit enen lande,
Ende wel bekent, dat wet te hande,
Ende sijns andre te vriende vele.
Ooc hebben sy ons te desen spele
Versocht buten haren palen.Ga naar voetnoot1678
Ic weet wat vromen dat si halenaant.
1680.[regelnummer]
Aen ons selen hier op 't velt;
Want men in proverbien telt:
| |
[pagina 81]
| |
Die hont es coender vele, seldi weten,
Die op sijn messie is geseten,
Dan enige andere vremde sijn.
Dies vertroest u, vrienden mijn,
Ende strijt so vromelike,
Dat wy dese heren rijcke
T'harer lachter met oneren
Derde werf doen keren,
1690.[regelnummer]
Alsoe wy twee werven hebben gedaen.
Want eyst dat wy t' onder gaen,
En wy den strijt verliesen nu,
Wy werden eyghen, des hoet u,Ga naar voetnoot1693
Ende selen moeten te haren gebode
Staen, dat ic soude doen node
Den tijt dat ic ben levende man.
Ende verwinnen wy mede voertan
Desen strijt, wy werden te hant
Alle heren in Brabant;
1700.[regelnummer]
Dies vecht met stouten moede.’
Doen riepen domme ende vroede:
‘Vairt voirt, her Arnout,
Die duvel hebbe sijns ghewout,Ga naar voetnoot1703
| |
[pagina 82]
| |
Die u lieden sal begeven,
Die wile dat hi mogte leven,Ga naar voetnoot1705
Hine sal u bystaen totter doot,
Ende slaen slagen groot,Ga naar voetnoot1707
Dies hem die viande selen ontsien.’
Men geboot cort na dien
1710.[regelnummer]
Dat elc here voert sal varen
Sonder letten met sire scaren
Den vianden in haer ghemoet.
Doen porde 't here, des sijt vroet,Ga naar voetnoot1713
Ende reden, als ic versta,Ga naar voetnoot1714
Ten vianden op een scoetmael na.
Daer ontbeiden sy te samen
Den anderen, die achter quamen.
Als die Brabanders hebben vernomen
So coenlic die vianden comen
1720.[regelnummer]
Gescaert, gewapent, stout ende snel,
En was daer niemant, dat wet wel,
Hine was daer een deel of ontdaen,aant.
Ende beiden haers geselscaps saen.
|
|