Grimbergse oorlog

(1852-1854)–Anoniem Grimbergse oorlog– rechtenstatus


[vs. 3953-4153]aant. Die heren, die hem wel versinnen, Van Grimbergen, hadden tien dagenGa naar voetnoot3954 Man ontboden ende magen, Die daer omtrent woonden in 't lant; Want si wouden al te hantGa naar voetnoot3957 Te Vilvoorden varen na dat, Die borch breken ende al datGa naar voetnoot3959 3960.[regelnummer] Sijs vonden omtrent dair; Menighen man hadden si vorewaer, Die van hem hielden goet ende leen. Des so quam daer menich eenGa naar voetnoot3963
[pagina 178]
Van maechscappen gevaren, Die goet ende vrome ten stride waren. Hier laet ic van hem die woirt, Ende segge van den Brabanters voirt, Die nu uit waren gevaren Van Bruessele, daer si vergadert waren, 3970.[regelnummer] Vaste te Grimbergen weert, Wel gewapent ende onverveert, Soe dat si er quamen by; Ende die van Grimbergen, segge ick di, Waren vroech opgestaenGa naar voetnoot3974 Alse te varen, sonder waen, Te Vilvoirden, daer si afbreken Die borch wouden ende ontsteken Huis ende hof tien stonden, Ende verberren dat si dair vonden; 3980.[regelnummer] Maer dit heeft een knape belet, Die den heere vertelde met Hoe van Diest mijnheer Henric, Her Geraert van Wesemale dergelic,
[pagina 179]
Heer Jan van Bierbeke, ende heer Arnout Van Wemmele, dese heren stout, Met groten volcke te samen, Daer op hen gereden quamen, Gewapent van Lothrike, Ende van Brabant desgelike, 3990.[regelnummer] Ende wouden af in corten stonde Die borch breken totten gronde, Ende 't dorp ontsteken al met viere.Ga naar voetnoot3992 ‘Dies hebben si hem vermeten diere: Eer si keren te desen tiden Willen si woesten, afriden 't Lant van Grimbergen, ende roven Waer sijs mogen comen boven, Ende 't volck jagen uten lande.’ Doen antwoordi den bode te hande: 4000.[regelnummer] ‘Vrient, op dat ic 't can verweeren Soe en selen si al hoer begeeren Aen ons, hoop ic, volvoeren niet. Segt, ghi heren, hebdi iet
[pagina 180]
Dese bootscap nu verstaen? Wat raeddi dat wy aengaen, Ende wat willen wy doen hier met?’ Doen antwoerde ongelet Van Oyenbrugge heer Henric: ‘Ic rade dat heme ygelic 4010.[regelnummer] Bereide sonder enich blijf, Als te striden om sijn lijf,Ga naar voetnoot4011 En laet ons alle, clein ende groot,Ga naar voetnoot4012 Den vianden trecken in den scoet.’aant. Hier met sceiden sy doe, Ende seiden: ‘Wy willen doen alsoe!’ Het liep ten wapenen al Beide groot ende smal: Serjanten, knapen, knechten Wapenden heur heren te rechte. 4020.[regelnummer] Van trompen was daer groot geluit, Ende van hoornen; doe trocken uit Die heren als si gewapent waren Met groten orssen, sonder sparen,
[pagina 181]
Met hare wapenen overdect;Ga naar voetnoot4024 Dus sijn sy te velde getrect. Daer si die vianden sagen, Quam her Arnout toegeslagen, Die here van Grimbergen was, Vele seerder dan den pas,Ga naar voetnoot4029 4030.[regelnummer] Op een ors van grauwen hare;Ga naar voetnoot4030 Neven hem quam aldaireGa naar voetnoot4031 Die here van Assche gereden Op een ors van stercken leden Tot daer die vorste (in 't) open veltGa naar voetnoot4034 Hilden, ende met gewelt Ghinc hi sijn scare viseren,Ga naar voetnoot4036 Ende wiselic ordonneren. Hi sprac: ‘Ghi heren groot en clene, U allen bid ic gemene, 4040.[regelnummer] Dat ghi heden peinst om d'ere Ende my by staet, die is u here. Vecht vromelic, slaet groote slage; Wie hier sterft in desen daghe Hi wort mertelaers ghenoot; Wi hebben recht, ende si onrecht groot.Ga naar voetnoot4045
[pagina 182]
Die waerheit wetti hier ave Dat die van Grimbergen van een cave Noyt goet en hielden, groot noch clene, Van den hertoge van Brabant te lene.’ 4050.[regelnummer] Doen riepen si alle daer: ‘Heer Arnout, here, sijt sonder vaer, Die vianden seldi ongeviert Haestelic sien gescoffiert.’ Gereet maecte hi vier scaren, Vier dusent in elcke te waren. Hi dancte hen allen; hi was blide Dat hise so gewillich vant ten stride. Elcker scare gaf hi voert an Enen wisen vromen leitsman; 4060.[regelnummer] Van der ierste was lietsman ave Van Vianen die stoute grave; Ende met hem waren uitvercoren Ridderen van Grimbergen geboren: D'een was die borchgrave heer Willem; Heer Peter was ooc met hem
[pagina 183]
Van Imple, die ridder vri; Die derde was, seide men my, Van Cobbenbosch mijn heer Arnout; Die vierde een vrome ridder stout,Ga naar voetnoot4069 4070.[regelnummer] Die men hiet heer Willem Tant. Dese vier heren valjant Rasch ende gewillich met Waren gewapent, dat wet, Al van den hoofde toten teen Dat hem en ontbrac dinc gheen. De orsse waren sterc ende snel. Heer Willem Tant, dat wet wel, Was out meer dan lxxv jaer. Die vijfde was overwaer 4080.[regelnummer] Van Beyghem mijn heer Alaert, Een goet ridder ende een waert.Ga naar voetnoot4081 Die sesde was in deser vaert Van Herlaer mijn heere Geraert. Dese waren comen ter banen Metten grave van Vianen, End oic andere ridders mede, Daer ic of swige ter deser stede. D'ander scare daerna Leide de here van Breda.
[pagina 184]
4090.[regelnummer] Die heer Geraert hiet bi namen; Ende met hem quamen Gescaert sine sonen viere, Die ic u wil noemen hiere. D'een hiet heer Gerart sekerlike, D'ander heer Seger, de derde heer Heinric, Ende de vierde mijn heer Jan. Met hem was gescaert voert an Van den Damme mijn heere Gaultier, Ende oock mede een ruddre fier, 4100.[regelnummer] Mijn heere Willem van den Bogaerde. Dese sesse hielpen op dese vaerde Mijn heere van Breda syne schare bewaren. Mijn heer Aernoult gaf sonder spaeren Die derde bataille heer Woultre Berthoude, Sijn oudsten sone met ghewoude, Ende oock sesse andere ruddren mede, Die ick u noemen wille ter stede. D'eerste was, dat weet waele, Mijn heere Zegere van den Maele; 4110.[regelnummer] D'ander sijn sone, mijn heere Simoen, Een vroom ruddre ende een coen; Die derde was heer Godevaert Screyhane, Ende twee syne broedren, ick wane,Ga naar voetnootV. 4098-4113
[pagina 185]
Mijn heer Jan ende mijn heer Geraert.Ga naar voetnoot4114 Oec was met in de vaert Mijn heer Jan van Caelmont. Dese .vj. heren waren te diere stontGa naar voetnoot4117 Met here Wouter in de scare. Der vierde scare nam ware 4120.[regelnummer] Selve van Grimbergen heer Arnout; Met hem waren ridderen stout, Die som van sire herbergen waren, Ende haer lijf niet en wouden sparen; In stride waren si goet ende vlugghe. D'een was heer Arnout van Oyenbrugge, Die sijn raet was algader; Oec was de sone met den vaderaant. Van Oyenbrugge heer Henric. Met hem was sekerlic 4130.[regelnummer] Van Eppighem heer Paridaen; Daer was met hem, na mijn verstaen, Heer Henric Hoesken tien tide Aldaer in mijns heren Arnouts side, Ende nog een ridder van love, Heer Paridaen van Massenhove,
[pagina 186]
Ende sijn oem heer Geraert van Liere, Die hem in den strijt alhiere Wale proefde sekerlike; Ende heer Arnout van Hoembeke, 4140.[regelnummer] Ende vier siner sonen onvervaert. Dese hilden onder den standaert Van Grimberghen by haren here, Ende menich ander, die groter ere Bejoeghen, daer's was te doene;Ga naar voetnoot4144 Want si waren stout ende coene. Mijn heer Arnout heeft bewaertGa naar voetnoot4146 Van Grimbergen den standaert: Mijn here van Assche beval hine, Ende den ridder stout ende fine 4150.[regelnummer] Heer Arnout van Hombeke Met sine vier sonen sekerleke, Ende wel gewapent waren; Die twee daer af waren riddaren.	voetnoot3954 Om te vaerene, doen ick u kinnen, Op die heere van Grimberghen, Die oock hadde sonder berghen Al omme ende omme vermaenen doen Haer vrienden ende maegen by St. Simoen. voetnoot3957 Want sy wouden, sy u becant. voetnoot3959 Ende breken die borch ende al dat Dat sy ontrent vonden daer. Daer quam menich man voorwaer. voetnoot3963 Oock so quammer menich een Van maegschape ghevaeren tot hen, So dat sy hadden, ick seker ben, Menigen man aen haere syde, Die goet ende vroom waeren te stryde. Nu swighe ick u van dese heeren, Ende wille u segghen, by mijnder eeren, Van den Brabanders, die nu Waeren ghescheyden, segge ick u, Uyt Brusselle, daer sy vergaedert waeren, Ende voeren wech met haere schaeren Al berecht ende ghereet wel Te Grimberghen weert, sonder spel, So dat sy er quaemen al vaste by. voetnoot3974 Waeren des morgens opghestaen Ende wouden vaeren sonder waen Alle te Vilvoorden waert Om te verberne onghespaert Die borch ende al dies sy vonden; Maer hen belette een knaepe ten dyen stonden, Die daer quam gheloopen te voet, Ende seyde den heeren, dies sijt vroet, Dat van Diest mijn heere Hendrick, Ende van Wesemaele diesghelijck, Mijn heere Geeraert ende mijn heere Jan, Heere van Bierbeke, ende oock met aen Van Wemmele mijn heere Aernoult met Quaemen daer ghevaeren onghelet Met allen den lieden van Lotricke, Ende van Brabant diesghelijcke, Ende wilden Grimberghen al af berren, Ende het cloostere mede, sonder merren, Ende die borch worpen in den gront. voetnoot3992 Aldus seyde de knaepe terstont; Oock seyde hy: ‘Ghy heeren, Sy hebben hen, by myne eeren, Vermeten dat sy al dit lant, Eer sy keeren in Brabant, Sullen verberren ende afryden, Ende wildijt weten ten eenighen tyden Sy sullen u dan loonen saen Dat ghyse noyent dorste oorloghen Ofte sy sullen u ongheloghen Al te maele jaegen uyten lande.’ Doen antwoorde al te hande Mijn heer Aernoult den bode Ende seyt: ‘Vrient, syne sullen, by Gode, Niet al vervoorderen haer begerren, Indien dat ick can verweven, Als ick sal metter hulpe Ons Heeren.’ Daer nae sprack hy, by mijnder eeren, Totten heeren die waeren daer, Ende seyde: ‘Hebdy wel voorwaer Verstaen die bodscap van den knaepe, Wat raet ghy ons tot deser saeke. Hoe sullen wy mogen vaeren nu Met desen dingen vraege ick u, Ende wat sullen wyre doen mede?’ Doen antwoorde op die stede Van Oyenbrugghe mijn heere Hendrick, Die goet ruddre was ende loovelick, Ende seyde: ‘Wat souden wy anders doen Dan ons bereyden elck baroen. voetnoot4011 Ontbr. voetnoot4012 Alse te stryden om sijn lijf, Die vianden in haeren schoot.’ Doen seyden sy alle, cleen ende groot: ‘Wy willen alle doen alsoo!’ Hier met schieden sy alle doe Ende liepen vaste te wapene al. Daer weert ter hant groot gheschal Van knechten die hun heeren ten stryde Waepenen liepen ten dyen tyde. Men blies de trompen ende businen Dat men hooren moeste met pyne, So groot was daer af 't gheluyt. Daer nae togen die heeren uyt, Doen sy wel ghewaepent waeren Op groote. voetnoot4024 Van haere wapenen verdeckt. Doen sy te velde quaemen wel ghereckt, Ende sy die vianden versaegen, Quam mijn heere Aernoult, hoor ick ghewaeghen, Die heere. voetnoot4029 Ghereden seerre dan den pas. voetnoot4030 Grouwen voetnoot4031 Ende neven hem quam op een baere. voetnoot4034 Tot dat die eerste hielden op velt, Ende gingense schaeren met ghewelt. voetnoot4036 Ende vroedelick battailleren. Hy sprack hem toe in deser manieren: ‘Ghy heeren, peynst heden om die eere, Die vergaen en mach nummermeere, Ende slaet groote slaegen. voetnoot4045 Want wy vechten met rechte groot, Ende sy hebben alle onrecht; Want ghy wel weet de waerheyt slecht, Dat die van Grimberghen van eenighen dage Noyent en dienden by Ste. Bave, No en hielden goet no leen.’ Doen riepen se daer alle ghemeen: ‘Heer Aernoult, sijt sonder vaer, Die vianden, die ghy siet daer, Suldy saen gheschoffiert sien.’ Dies danckte hy hen seere mettien Dat sy so ghewillich waeren. Hier naer ghereyde hy vier schaeren; In elcke was vier duusent man. D'eerste gaf hy in hoede dan Den stouten grave van Vianden, Ende met hem waeren wel daer te hande Ses ruddren stout ende uytvercoren, Die van Grimberghen waeren gheboren. D'eene was heer Willem die borchgraeve; Sijn ors was swerter dan een rave, Daer hy doen was opgheseten, Wel ghewapent, doen ick u weten, Van den hoofde totten teen. Oock wasser mijn heere Peetereen Van Imple, een ruddre vry. voetnoot4069 Een vroom ruddre ende een stout. Die vierde was heer Willem Tant, Een stout ruddre, sy u becant, Rasch ende willich ter wapenen met; Nochtans haddy leden, dat wet, Meer dan .LXXV. jaer. Die V^e was, weet voorwaer. voetnoot4081 Een goet ruddre ende weert. Die VI^e was, segge ick u voorwaer, Mijn heere Geeraert van Herlaer. Dese waeren metten grave gheschaert Van Vianden, die ter vaert Waeren, ende menich andere ruddren mede, Daeraf ick swyge deser stede. Die andere schaere gaf heere Aernoult Dien heere van Breda in ghewout, Die heer Geeraert was gheheten; Met hem waeren, doen ick u weten, Gheschaert syne zoenen viere, Die ick u sal noemen schiere: Heer Geeraert hiet die outste sone; D'ander heer Zegere, als ick vertoene; Die derde hiet heer Hendrick, Een goet ruddre ende lovelick; Die vierde hiet mijn heere Jan; Oock was daer mede gheschaert aen. voetnootV. 4098-4113 Deze 16 verzen ontbreken in het A.H.; wy hebben dezelve naer het B.H. in den tekst gevoegd. voetnoot4114 Mijn heere Geeraert ende mijn heere Jan met. Die .VI^e. was, dat wel wet. voetnoot4117 Dese sesse hielpen te dier stont Mijn heer Woulteren syne schaere beleyden. Die vierde nam sonder beyden Selve heer Aernoult van Grimberghen; Met hem waeren van sijnre herberghen Sommige rudders, die ick u Staphans wille nommen nu, Ende oock achter laeten niet: D'een was heer Aernoult, die men hiet Van Oyenbrugge, sijn raet algaedre; Oock so was daer metten vaedre Sijn sone, Heer Hendrick van Oyenbrugge, Die dapper was ende vlugge In allen stryden, in alle oorloghen. Ook was daer met, willick u tooghen, Van Oppeghem mijn heere Paridaen; Heer Hendrick Hoesken, wilt verstaen, Was oock in heer Aernoults syde. Oock was daer ten selven tyde Heer Paridaen van Massenhove, Een ruddre van grooten love, Ende sijn oem, heer Aernoult van Liere; Oock so wasser mede schiere. Mijn heere Aernoult van Hombeke, Ende viere synen sonen, als ick spreke, Die stout waeren ende onvervaert. Dese hielden hun al onder den standaert. voetnoot4144 Weert was, daer men 's hadde te doene. voetnoot4146 Hiernae nam mijn heere Aernoult Van Grimberghen, die heere stout, Ende beval te hoedene synen standaert Den heere van Assche in die vaert, Ende heer Aernoult van Hombeke, Die viere sonen hadde sekerlicke, Dair die twee af ruddren waeren, Ende die hen niet en wouden spaeren, Daer haers yet te doene was. Doen dus die heere, sijt seker das, Van Grimberghen hadde bestiert 't Volck, ende sijn schare hadde ghevisiert, Voer hy henen met ghewelt, Daer hy op een schoene velt Buyten Grimberghen een luttelkin, Ende met hem die lieden sijn, Elck schaere onder haer banniere, Daer bleef hy stille houdende schiere, Ende ontbeyde syne vianden daere, Die doen quaemen openbaerre Met grooter haesten getrect.

Vorige Volgende

[vs. 3953-4153]aant.