Bzzlletin. Jaargang 28

[p. 16]

James Joyce
Finnegans Wake 1.2
Vertaald door Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes

Welnu (om een tipje na te zaten over Lili's Bomeester en Lucy's Peenhaar van Twist), betreffende de genese van Harold of Humfried Kibbelings beroeptoenaam (we zijn terug in het voorafgetelde voorachternamelijke krijtpark, en natuurlijk net toen iman hinderlagen kalkte) en om voor eens en voor goed die theorieën uit oudere bronnen af te schrijven die hem willen aanknopen bij cruciale voorouders als de Limers, de Royzels, de Nordausteres, de Ankers en de lerwickers uit Zaaiheuvel in de Manhafte Honderd, of hem tot uitspruit van de vikingen uitroepen die de gouwen hadden gesticht en him in Herrick of Eric sittueren, volgens de best gestaafde versie, de Doemlat, lees de Lezing van Hofed-ben-Edair, ging het op deze manier. We krijgen te horen hoe het in den beginne kwam te komen dat op een druilerige soebatmiddag, op Hag Keppelmis Inval, de oude wijze tuinman gelijk de kropper Cincinnatus het daglicht aan het sparen was onder zijn sequoiaboom in voordevals paradijselijke pax door zijn ploeg naar wroetels te volgen in de aftertuin van zijn samenschool, d'olde havenkabberdoes, toen per koerier koninklijk bezoek werd aangekondigd dat de goedheid had gevonden zichzelf te gaan vertreden op de straatweg langs welk een lieverluidanmoede rekel het spoor had uitgezet, gevolgd, tevens op wandelsnelheid, door een damesmeute cocker spaniels. Met maar één ding aan zijn hoofd, zijn rechte vazallentrouw aan de ethnarch, liet Humfried of Harold juk en zadel in de steek en kwam al struikelend rood aangelopen aangelopen zoals hij was naar buiten (zijn zweetrijke stoeferke fladderend uit zijn zakkenjas) en haastte zich naar zijn voorhof van zijn raadskelder in helmhoed, obikoord, solasjaal en plaid, plusfour, beenwindsels en bulhondlaarzen vermiljoen gekleurd met geurende mergel, rinkelend met zijn slagboomsleutels terwijl hij tussen de geveste bajonetten van het jachtgezelschap een hoge staak meetroonde waarop een voorzichtig opgelaten bloempot aardkant boven was bevestigd. Op zijne koninklijke hoogheid, die van brille jeugd merkbaar verziend was, of veinsde te zijn, en had willen vragen waarom gindse rijweg eigenlijk zo vol kuilen zat, maar in plaats daarvan informeerde of de kreeftenvangst tegenwoordig niet eerder gebruik maakte van schietmot en peurkwast als aas, antwoordde botweg simpele Haromfrield met onbevreesd voorhoofd zeer gelijkluidend in niet mis te verstane betoningen: Noj, uwe Maaienstajt, ik vaang ze pessies met die arige orwummers. Onze zeeman-koning, die 'n klaar hapslikje gemeentepils aan het wegklokken was, gorban en schonkgift, slokte daarop niet langer maar glimlachte recht van harte onder zijn walreusachtige snorharen en, toegevend aan dezelfde luimige jovialiteit die Willem de Konk had geërfd van moederskantklos samen met de genefische witte lok en wat kortvingerigheid van zijn oudtante Sofie, wendde zich tot twee houwdegens uit zijn gevolg, Michiel, jonker van Lek en Offelen en Elkert, de jubilerende schout van Drogt (zijnde de twee spervuurders Michiel M. Manning, protosyndiaken van Waterschans en een Italiaanse excellentie genaamd Giuccardijn, aldus een latere versie aangehaald door de hooggelardeerde Canner-van d'r Commicnooit), hoe dan ook een tryptische godsdienstige familie symboliserende puritas van dochtrina, zaken bennen zaken en het dollekervelstukje land waar de gepote pieterspatatten tieren en merkte neuzelippig op: Heilig gebeente van Sint Hubertus, hoe zou onze rode broeder van de Verregende Provinciën hoorbaar koken als hij wist dat we als vertroute baljuw een tolvanger hebben die ook soms een snoekheffer is en een oorwurmer bovendien! Want hij kon hem goed, Muzzel de Man, met zijn baard die te kapp'ren wilde varen 's morgens in de vroegte. (Nog steeds zijn die kiezelkorstige lachters te horen, gragragrap, slieperdesliep, rond de boom die de vrouwe Selversholm langs de kant van de weg heeft geplant en nog steeds is er die mossieve overwoekersteenstilte hoorbaar die allebegiebelt: 'k Heb mijnz uitzij De Brond.) Blijft de vraag zijn dit de feiten van zijn nomingentilisatie als geregistreerd en geaccoleerd in beide of één van beide collaterale

[p. 17]

andrépaulmurkische vertellingen. Zijn dit hun fata die wij sibyllijns lezen tussen de fas en diens nefas? Geen stront op de weg? En Zoroalster klokje thuis tikt wordt het? Yea, Malachius de krooncapabele khan? We zullen het misschien niet zo vlug te weten komen. De linke lonker zag ze luiden waar je circumschimmen met scentauren schaûwt. Weet dan wel, zoon van Hokmah, mocht er bijgeval enige methogh in uw midstee te vinden zijn, deze man is berg en tot bestijging verkere men weder. Heuvelen we terzij de vergissing, punisch als finikin, dat het niet de koning zelf was maar zijn onafscheidelijke zusters, tomeloze nachtkleppers, Scharesezede met Dunjahtzode, die vervolgens, toen de roveraars de socialichtjes hadden uitgeschot, naar de wereld afdaalden als amuzemissen en door Madame Soetelaar zijn opgevoerd als Rosa en Lily Miskinguette in de pantoreidans van de twee pleitige shutzpatronies Miliodorus en Galathee. Het grote feit doet zich voor dat na die historische datum alle door Haromfried gemonografeerde holografen tot nu toe opgediept het zegel H.K.I. dragen en hoewel hij lange tijd en alleen en immer Douwe Omfried was voor de etioppi-hongarlijerse dagloners van Lucalizod, en Kipper voor zijn maatjes, was het evengoed zeker een vrolijke draai van de massa die hem bij wijze van betekenis van die normatieve letters de bijnaam Hier Komt Iedereen gaf. En een indrukwekkende iedereen was het, steeds zichzelf gelijk en tegen zichzelf opgewassen en op grootse wijze al deze en dezulke universalisaties waardig, telkens wanneer hij zonder onderbreking, temidden van schreeuwlelijks uit de voorste rijen in de trant van Hier heb je je neutjes! en Af die witte hoed!, afgelost door Volg die grog! en Zet Hem op de Lat en Spaar z'n (bassvoco) Laarzen, van goed begin tot gelukkig eind het waarlijk katholieke amalgaam overzag daar vergaard in 's konings cafeestelijke huis van satijn luisterrijk boven voetlicht en schamplicht vanuit hun allesvaltvelden en bunders in unaniem klapplaus (de inspiratie van zijn leven en de doorbraakvanhun carrière) voor Mansjoer Wallenstein Washington Semperkellings evergroene rondreizend gezelschap in een speciaal ingelast optreden op hoog verzoek met vriendelijke toestemming voor het goede doel de barakke grond- en blubberwelvende voorstelling van het probleempassiestuk van het milleeuwnium, een hit sinds de schepping, Een Koninklijke Scheiding, vervolgens als het hoogtepunt van de climax nadert, met gezwollen pauzedeuntjes uit Het Bo' Meisje en De Lelie op alle balvurige hoogverzochte schouwavonden uit zijne onderlinkonings verboothe loge (zijn baasallener is daar een koekoekspuug minder eminent geplafonneerd dan de carrenaaldsmutsen van Maccabee en Collem) waar, als een heuse Napoleon de Zvlste, onze gebbetjesbakker van het wereldtoneel en op zijn manier cecelticocommediant in ruste, deze volksvoorvader van alle tijd zat, met het hele huis aan zijn voeten en de onafscheidelijke zakdoek breed uitgestrekt teneinde hals, nek en schouderbladen verkoeling te geven en in smoking door de garderobe in vakjes verdeeld en volledig losgegooid van een hemd dat terecht een allesslikker heet, op ieder punt de gestoomde pandjesjassen en de met marmer bedekte ladenkasten van het schellinkje en het vroege amfitheater verre voorbijgestevend. Het stuk was zus: kijk naar de lampen. De bezetting was zo: zie onder de klok. Dames cirkelen: jassen kunnen worden achtergelaten. Schellinkje, stalles en parterre, alleen staplaatsen. Habituees kapitaal intredend.