|
| |
| |
| |
Cap. XVI
Vande derde soorte van' tghebedt datmen ghebruyckt in't werckelijck leven, 'twelck ’tgebedt der Aspiratien ghemeynlijck wort genoemt.
HEt wort nu tijdt dat wy volghende onse belofte voorts-gaen ende beginnen te spreken vande derde soorte van't ghebedt datmen van de Aspiratie noemt, want hoe wel men dickmaels sommighe Godt-vruchtighe zielen vint die corts naer hunne bekeeringhe door middelen vande Meditatie ende nauw waernemen huns selfs in-ghelaten worden in den gheluckighen staet van de teghenwoordicheyt Godts, nochtans veel ander worden daer gevonden die niet mediteren en connen hoe goede begheerte sy daer toe hebben, ende hoe groote neerstigeheydt sy daer toe doen, de welcke daerom souden mogen meynen dat sy tot soo grooten gheluck ombequaem waren: 'twelck nochtans niet soo en is, maer moeten alleenlijck anders gheleydt worden. De zielen dan die naer dat sy haer selven eenighen tijdt in't in-wendich ghebedt gheoeffent hebben, ende lichtelijck connen in | |
| |
alle tijdt ende plaetsen hun onderhouden met Godt sonder eenighen meditatie oft consideratie, deur dien dat sy ghevoelen een lieffelijcke gheneghentheyt tot Godt, waer deur sy hen vinden ghedreven tot een minnelijck verlanghen, t'samen spreken ende onderhoudt met Godt, ghebruyckende daer toe korte lieffelijcke toeghestinghen oft aspiratien (het welck geschiedt aen sommighe menschen van goeden wille oft oock van het beghinsel van haer-lieder bekeeringhe) die en moeten niet ongherust zijn ende hen quellen als oft het een quaedt teecken waer, om dat sy gheensints mediteren en konnen, ende daer in geenen smaeck en vinden, want het een teecken is dat den wille sterck genoech is om hem t'onderhouden inde liefde Godts, sonder van noode te hebben den verstroeyenden dienst van 'tverstandt, om hem te doen bekennen door meditatien oft bemerckinghen dat die Goddelijcke liefde profijtelijck is ende dat Godt weerdich is bemint te wesen. Maer al ist dat de ziele in desen staet dese hulpe des verstants soo vol van menichvuldicheyt niet van doen en heeft, om dat sy haer selven meer ghevoelt getrocken tot eenicheyt, soo ist nochtans dat sy noch soo cranck ende swack is in't beghinsel dat sy van noode heeft haer | |
| |
te behelpen met verscheyden corte t'samensprekinghen ende verlangende begeerten, waer mede sy den wille houdt verwarmt ende als op-gheheven, van vreese dat hy come hem te besmetten met eenighe ghepeysen vande creaturen. Ende al ist dat dese aspiratien de ziele helpen in't beginsel op dat sy niet en valle in verstroeytheden, ende dat sy die daer toe ghebruyckt, soo gheschiedt het nochtans na-derhandt als sy nu stercker wort, dat de selve meer in haer ghevoecht worden door de lieffde die de ziele wilt betuyghen aen haeren beminden, dan sy die is ghebruyckende als middelen om haer selven op te heffen.
Men moet oock weten dat dese derde soorte van ghebedt ghenoemt is 'tgebedt van aspiratien; niet om dat het voorgaende vande meditatie gheen aspiratien en gebruyckt, maer om dat dit ghebet vande aspiratien gheen meditatien meer van doen en heeft, door dien dat dese persoonen gheen groote swaricheydt en vinden in't weeren vande verstroytheden, ende inde oeffeninge der deuchden deur den grooten moedt die door desen middel hen gegeven wort: want hier door slupten sy den wech aende verstroyende gedachtn, soo wel vande imaginatie als van't verstant, ende sy zijn op goede voet om | |
| |
haest voorder ghetrocken te worden, connen sy hun selven wel draghen in dese oeffeninghe, soo wel aengaende den inwendighen als den uytwendighen mensch.
Ick segge dat sy moeten wel gaede slaen hunnen uytwendighen mensch, want somtijdts gheschiedt het dat bevindende dat sy t'allen tijden met eene oft twee aspiratien terstondt als sy willen, gheraken in haer-lieder oeffeninge ghelijck van te voren, dat sy hun selven lichtelijck dispenseren ende uyt-keeren tot cauten, klappen, tijt-verlies, oft overvloedich studeren van onnoodighe saken; waer door sy vallen in valsche vrijheden, hun niet beghevende tot een vaste ende geduerige versterkinghe. Ick segge oock dat sy hun moeten wel draghen nopende hunnen inwendighen mensch, want in dese oeffeninghe van aspiratien de natuere veel listen heeft van luttel persoonen bekent, om langhe op den wech te houden de zielen die Godt wel haest soude willen trecken tot het waerachtich schauwende leven.
Want weet dat de ghene die hy meer door den wech der liefden dan der verloocheninge treckt tot de Contemplatie, dat die in desen staet des ghebedts der aspiratien ghemeynlijck, oft in dien van de lieffelijcke meditatie (die wy hier te voren | |
| |
beschreven hebben) beghinnen te ghevoelen de Goddelijcke noodinghen ende minnenelijcke treckinghen, hoe wel seer grovelijck, om dat sy noch soo vol natuere zijn, waer door sy niet en connen onderscheyden haer schalckheden om dat die bedeckt zijn met den schijn van Godtvruchticheyt. Op datmen dan de selve soude moghen vlieden, soo sal ick hier sommighe kennelijck maecken.
Weet dan dat de eygen liefde doet meynen, datmen alsdan sijne aspiratien alderbest vervolght, alsmen Godt aenspreeckt met schoone ende uytghesochte woorden, ghenomen uyt de naemen Godts oft uyt de eygendommen ende tijtels die hem de schriftuere toeschrijft, maer het is gheheel anders; want dan bereyt haer de ziele alderbest, als sy sonder eenighe conste ghebruyckt haer aspiratien ende t'samensprekingen soo de liefde haer die te voren brenght sonder conste oft ondersoeck. De eyghen liefde oordeelt noch dese begheerten ende aspiratien de beste te wesen daermen meest beroeringhe, viericheydt ende bevoelijcke devotie in gevoelt, al het welck nochtans dickmaels maer puere nature en is, welck daer uyt blijckt dat den mensch soo ghetrouwelijck sijne oeffeninghe niet en vervolght als hy dese viericheden niet en | |
| |
ghevoelt, daer nochtans die aspiratien de beste zijn, die met minst beroerte ende meest vrede, ruste ende stillicheydt gheschieden, ende sy en laeten daerom niet seer inwendich te wesen al zijn sy sonder begheerte van eenighe bevoelijcke devotie. Want dese alsoo ghedaen in een levende gheloove vande teghenwoordicheydt Godts maecken ons bequaem tot de ruste vande contemplatie, waer toe sy den wegh zijn, ende alsoo gheschiet het dickmaels aende ghene die van goede ende lieffelijcke natuere zijn, dat sy door middel van dese ingeleydt worden inden staet vande teghenwoordicheydt Godts, ende beghinnen te ghevoelen sijne Goddelijcke werckinghe in hunnen gheest, de welcke sy moeten volghen met alle den vrede, stillicheydt ende ruste die't hen moghelijck sal wesen, sonder alsdan sorchvuldich te wesen om eenighe t'samensprekinghen te vermenichvuldighen, maer moeten geheel aendachtich ende stille blijven om te beter t'ontfangen de inwerckinge vande Goddelijcke liefde, die sy in hen gevoeleu, waerinne al hun werck verslonden ende vermelt moet worden, sonder dat sy haer meer moeten helpen met de aspiratien, dan voor soo veel sy bevinden datse hen dienen, om hen te houden in de teghenwoordicheyt | |
| |
Godts, oft om die weder te vercrijghen als sy af-gevallen zijn.
Ende al ist dat dese zielen soo voor-comen zijnde vande milde gaven vanden bruydegom haest in desen staet geraecken en sommige daer-en-tusschen noch veel onvolmaecktheden hebben soo is nochtans desen staet geheel seker, ende Godt sal dien eer ende beter suyveren door sijne Godlijcke werckinge, dan sy souden gedaen hebben door hunne alleen. Want d'ander menschen, die oock gaen door den wegh van aspiratien ende die soo haest niet ingeleyt en worden als de voorgaende, moeten hen selven noch meer bereet maecken ende neestelijcker suyveren van hun bedecte eygen liefde, de welcke geenen smaeck en vint dan in d'aspiratien daer, Ick, my, oft iet sulcx in comt (soo't noch voren geseyt is) begeerende altoos haer eygen bate te soecken, ende daerom gebruycken sy gemeynlijc dusdanige aspiratien: O mijnen Godt wanneer sal Ick u minnen; wanneer sal Ick met u deur liefde vereenicht zijn: weirt toch alle middelen die My beletten te comen tot uwe liefde, &c. Maer de siele gedreven door de pure liefde Gods al en verworpt sy sulcke begeerten niet als quaet soo nochtans ist dat sy meer voldoeninge heeft in sulcke aspiratien te gebruyken daer sy niet eyghens in en soeckt, maer 't gene dat alleen aengaet den genen die sy meer | |
| |
bemint van haer selven, daeromme achterlatende al haer eyghen proffijt onderhoudt haer liever met dusdanighe aspiratien. Dat ghy ghelooft, gebenedijt, gheeert zijt mijnen Godt van alle creatueren: Dat uwen wille in als gheschiede ende volbracht zy. O oneyndelijcke goetheyt, o liefde, o grooten Godt, aen u zy lof ende glorie.
Welcke tweede soorte van aspiratien oft ghebedekens de siele ghebruyckt om alle drifticheyt ende grove bevoelijckheyt der devotien uyt haer te sluyten, daer sy noch mede gedreven wiert doen sy die andere gebruyckte daer sy haer eyghen bate meer in sochte als de eere Godts, waer door gheschiet dat sy in dese met veel meer ruste ende brede spreeckt, van sy de voorgaende dede; ja , om soo te segghen, sy doet dese sonder ghevoelen in conparatie van d'ander, die de bevoelijckheydt van't nederste deel meer waeren voedende als nederdruckende. Ende hoe wel dat dese met groote stillicheydt gheschieden, nochtans en konnen sy de siele niet langhe vol-doen door datse noch menichvuldich zijn om datter volghens t'segghen van onsen Salichmaecker eene saecke alleen van noode is, welcke nochtans niet volcomelijck gegeven en wort aende eerst beginnende siele | |
| |
tuschen de menichvuldicheyt van soo vele woorden, daerom ist dat sy allenskens haer gewoon maeckt (naer eenige soete ende seer inwendighe aspiratien) haer stille te houden inde tegenwoordicheyt van haeren Godt alsoo lange als sy gevoelt haeren wille ende liefde daer in voetsel ende occupatie te vinden, wiens presentie de siele begint in eenen secreten ende stillen vrede te gevoelen, welcke aspiratien ende t'samensprekingen sy vernieut soo soetelijck alst haer moghelijck is, ende dat dickmaelder oft seltsaemer naer dat sy bevindt datse haer helpen om niet neder te sincken ende af te vallen door verstroytheydt uyt dese teghenwoordicheydt.
Dese leeringe sal dan dienen voor de geene die hen vinden getrocken deur desen wegh van aspiratien, op dat sy weten dat de beste niet en zijn die dickwils herseyt worden, maer die minst behoeven vernieut te zijn; ende dat niet d'alder-subtijlste ende alder-constelijckste, maer de simpelste ende eenvoudichste; niet d'aldergevoelijckste, maer d'ongevoelijcste; niet d'aldervierichste naer't gevoelen, maer d'alderstilste ende innichste met de meeste ruste gedaen, zijn die de siele best bereyden tot den staet der contemplatien, daer sy meer bewrocht wort dan sy selve en is werckende; ja hoe dat sy daer min werckt | |
| |
in dese maniere, hoe sy meer bevindt dat Godt in haer werckt een generale ende lieffelijcke kennisse van een oneyndich goet met eene ghenegentheyt tot het selve, sonder dat sy verstaet oft weet wat het is dat haer leydt, ende waer toe dat sy gheleydt wort, alleen beseft ende bevint sy wel door de ghetuygenisse die sy van binnen heeft, dat al haer goet daer van moet comen, ende dat sy buyten nemmermeer gheene ruste en sal hebben.
|
|
Auteursrechtvrij