Thalamus sponsi oft t'Bruydegoms Beddeken

Cap. X.
Sommighe Waerschouwinghen nopende de Meditatie.

SIet dit is eene generale maniere om wel te mediteren voor een beghinnende mensch, die aldus sal sien hem ghetrauwelijck te onsteken door het aensien des lijdens ons Heeren, sprekende nu sy-selven aen, nu onsen Heere, ende altemets oock den selven aenhoorende tot hem spręken, want dat is veel proffijtelijcker dan puere consideratien des verstants; ende ghy en sult u niet laeten ghenoeghen met een cleyne vieric-

[p. 71]

heydt. Want soudy tot de inwendige vereeninghe met Godt gheraecken, soo is't van noode eenen ganschen afkeer te hebben van u voorgaende sondigh leven, ende een crachtighe liefde tot Godt, bereydt sijnde te lijden al dat Godt over u ghehenghen sal, liever als hem in het minste af te gaen. Daerom suldy in 't eerst neersticheyt doen om alle dese deelen des ghebets door te gaen, maeckende in elck van die crachtighe propoosten inde presentie van Christus die daer lijdende is, hem belovende neersticheydt te doen om die te volbrenghen. Ghy en moet daerom nochtans die niet raschelijck doorloopen, om ghedaen te hebben sonder te derfven blijven op eenighe besondere puncten, namentlijck als ghy daer smaeck ende devotie in hebt: want dan is het beter dat ghy aendachtelijck daer op blijft, daer uyttreckende de vlucht die ghy cont; ende dan zaldy in het naeste ghebedt voortsgaen daer ghy gheblevenzijt, alleenlijck in u vernieuwende de ghedenckenisse van het mysterie dat ghy geconsidereert hebt, ten waer u het selfde nu teenemael ontgaen waer.

Belanghende elck veel in het besonder; inden eersten ghy sult neerstich wesen om die preparatie ende meditatie behoor-

[p. 72]

lijck te doen, al waert dat ghy in het beghinsel oock den halven tijt van het ghebedt daer mede besich waert, want dit is meestendeel aen onse macht hanghende ende aen onse neersticheyt, ende is het fondament van 't geheel gebedt; soo dat die affectien seer gemaeckelyck bloeyende zijn, als wy ons 't mysterie wel ingeprint hebben, ende een geduerighe gedenckenisse hebben dat wy zijn biddende inde presentie Godts.

Soo wanneer men nochtans sy-selven gheduerende den dach, met neersticheydt heeft soecken aendachtich te houden, machmen dese raschelijck doorgaen; want soo veel wy ons selven buyten den tijt des gebets met Godt besich houden, soo veel comt het ons in de vre des gebets te stade, ende dient voor Preparatie ende meditatie.

Insgelijckx als wy nu gewaer worden dat in het begin des gebedts wy eenen persoon connen aensien Godt ende mensch, soo is het onnoodich hem besich te houden met langh te ondersoecken, ende te vraegen wie het is die lijdt, etc. want sulck ondersoeck maer en dient om ons gevoegelijck te doen aensien dien mensch als Godt, 't welck in het eerst quaedt om doen is, ende daerom heb ick in het beghinsel leeringhe daer toe ghegheven.

Naer de verwonderinghe sal een be-

[p. 73]

ginnende mensch hem sien getrauwelijck t'ontsteken tot medelijden, ende daer naer sal boven al blijven in’t berouw sijnder sonden, maeckende in elcke Meditatie al meerder ende meerder leet-wesen van sijn voorgaende misdaden, ende dat puerlijck om dat hy dien grooten ende goeden Heer, die hem soo lief ghehadt heeft, vergramt heeft, ende soo veel pijnen door sijne sonden aengedaen heeft, ende sal maecken dat hy allenskens soo verre come dat hy liever de pijne der hellen lijden soude als een doot-sonde meer te doen. Een voortgaende mensch sal meer blijven in de liefde, naervolginghe, d'opofferinghe ende dierghelijcke, ende die voorgaende deelen wat snellijcker, maer nochtans aendachtelijck, doorloopen, noch en sal niet scheyden upt ’tgebedt, ten zy hy in die offerande sy-selven ganschelijck opgeoffert heeft, 't welck hy oock altoos sal soecken puerder, ganscher, ende ghewilliger te doen, elcke reyse beschaemt zijnde, dat niet teghenstaende hy sy-selven daegelijcx aen Godt op-offert, nochtans al even diep in sijnen eygen wille, ende natuere blijft. Soo den eenen als den anderen moet wel letten op de verwonderinghe, hem daer in houdende soo langh hy materie, daer toe vint, altoos stellende t'eender zijde de mogentheyt, goetheyt, ende andere eygenschappen

[p. 74]

ende volmaecktheden Godts, ende t'ander sijde de dranckheydt, cleynheydt, verworpentheydt ende versmaetheydt van dien mensch. Dit sal hem seer helpen om alle affectien lichtelijck te vercrijghen, want het moet de siele meer beweghen, hem te aensien als Godt lijdende, dan als eenen mensch dusdanighe pijne verdraeghende. In allen die propoosten ende affectien is het seer profijtelijck, hem te houden inde tegenwoordicheyt des beelts vande passie voor de ghene die het ghedoen can, dit moet nochtans seer soetelijck ende met een levendicheyt gheschieden, sonder eenighe spanninghe des hoofs, daermen boven al van wachten moet.

Ende oft iemandt geensins hem selven de passie door voor-beeldinge tegenwoordich en conste houden, gelijck het in sommighe ghebeurt; desen moet letten op sijn affectien ende liefde tot Godt: want minnelijcke menschen die terstont liefde tot Godt hebben, connen qualijck veel van hem peysen oft imagineren, ende dit gheschiet dickwils oock aen eerst beghinnende menschen. Dusdanighe moeten hun meer door minnelijcke aspiratien, ende lieffelijcke [...] besich houden, als met grove verbeeldinghe, ghebruyckende hier toe in het eerst eenighe devote

[p. 75]

boeckxkens van de passie spreeckende, 't welck sy sullen in haer selven aen Godt verhaelen, gheloovende dat den genen die sulcks voor hun geleden heeft, in het binnenste haerder zielen haer teghenwoordich is (ghelijck hier naer gheseyt sal worden) ende sullen in het eerst eenighen tijdt houden in haere 't saemensprekinghe de Orden die voren ghestelt is. 'Tselfde sal oock moghen doen die gheen sonderlinge liefde tot Godt en ghevoelt, ende sijn verbeeldenis op iet sekers niet vestighen en can: maer aen desen sal het in d'eerste wat pijnnelijck wesen; indien hy nochtans daer by-blijft, dickwils dat levendich geloof vernieuwende, sal daer grooten voortganck mede doen, Hy mach oock altemets hem laeten duncken, dat hy selve den persoon is, den welcken sulcke pijnen aenghedaen worden, ghelijck oft-men hem gheesselde, cruyste, etc. ende gelooven datmen dat om sijnen't wille aldus Godt aenghedaen heeft.

'Tis noch seer goet, als wy ons gebedt doen voor het H. Sacrament des Autaers naer dat wy nu door verbeeldinghe oft andersins onsteken zijn, ons met een waerachtigh gheloove te keeren tot het H. Sacrament, vastelijck geloovende dat aldaer Godt met het selfde Lichaem (al hoe wel

[p. 76]

nu niet ghewont, maer glorieus) teghenwoordigh is, ende alsoo met een groote eerbiedinghe ende ghevoelen in sijne presentie, vervolghen onse affectien ende propoosten, beschaemt zijnde als dat slappelijck ende flauwelijck te werck gaet, sekerlijck wetende dat hy ons gheduerich is aensiende ende doorsiende hoe wy ons in het overdencken sijns lijdens draeghen, hem bedroevende meer als in sijn selfs pijne, als wy soo weynich onsteken worden door het aensien van die slaegen ende wonden, om onser liefden ontfanghen. ⁺Want hy seyt door sijnen Propheet: Sustinui quis simul contristaretur, & non fuit; & qui cosolaretur, & non inueni. Godt Almachtich wort ghetroost als wy uyt sijn lijden profijt trecken: het is oock onbetaemelijck dat ick gheduerich peyse op onsen Heere, als oft hy noch waer binnen Ierusalem, daer ick ben voor hem knielende. Ende dit sal oock in u verwecken eene groote eerbiedinghe tot het heylich Sacrament.

Als het soo ghebeurt dat onsen Heere u devotie, smaeck oft eenighe verlichtinge geeft in't gebedt, soo moet ghy wel toesien dat ghy v beloorlijck draeght, Godt almachtich niet belettende door uwe grovichheydt, oft groote werckelijckheydt,

+ Ps. 68.

[p. 77]

maer moet met ootmoedicheydt, in stillicheydt ende innicheuydt dit van die goddelijcke goetheydt ontfanghen, ghevende Godt Almachtich plaetse, om sijn werck in u te volbrenghen. Ende als ghy dat werck Godts niet meer ghewaer en wort, moet innichlijck tot hem blijven aspireren, u selven onderhoudende soo langhe als ghy condt in die inwendighe viericheydt. Ghy en moet nochtans hier geensins in rusten, noch u beter achten als ghy dit ghevoelt als op andere tijden, want dit wort ons ghegeven meestendeel om onse cranckheyts wille, ende het waer Godt aenghenaemer ende ons verdienstigher, dat wy hem op ons eyghen costen ghetrouwelijck dienden. Ghy sult dan die gaven Godts met danckbaerheydt weder in Godt draeghen, ende u daer mede stercken in het gheloove, 'twelck alleen u fondament wesen moet: soo dat ghy op andere tijden als ghy in inwendighe dorricheydt ende duysterheydt u selven vint, peysen moet, dat 'tghene dat Godt Almachtich u altemets heeft laeten ghevoelen, smaecken ende sien, nu niet min waerachtich en is als doen.

Ende oft ghy gheduerende u ghebedt [ende] plaetse van devotie, met menichvuldighe ydele, onnutte oft oock vuyle ghe-

[p. 78]

peysen teghen uwen danck overvallen wiert, soo moet ghy u patientelijck ende ootmoedelijck daer in draeghen, u daer van tot onsen Heere keerende, sonder u te ontstellen oft te groot ghewelt te doen; 't welck v meer schaede doet als die ghepeysen selve: noch en moet daerom met droefheydt ende verdriet niet uyt het ghebedt gaen al oft ghy uwen tijdt verloren hadt, want 'tghebedt en is niet ghelegen in te hebben groote devotie, 'twelck altoos in ons macht niet en is, maer in ons selven ghetrouwelijck bereyt te maecken, ende neerstelijck te aerbeyden om devotie te vercrijghen. Ghy sult u dan altoos troosten ende blijschap maecken t'eynden van u gebedt inden wille Godts, om den welcken ghy u gebedt begonst hebt, ende den welcken alleen het selfde verdienstich ende Godt aenghenaem maeckt: wetende dat ghy desen niet min en volbrenght, in patientelijek te lijden inwendighe dorrichheydt, die Godt uyt sijne voorsichticheyt u expresselijck toesent, oft emmers toelaet; als in overvloedicheydt. Ghy moet dan nochtans u selven scherper waer-nemen; want de natuere is dan meer gheneghen tot uptghestortheydt, ende soude gheerne haeren troost soecken inde creatueren, als sy hem in Godt niet hebben en mach.