Thalamus sponsi oft t'Bruydegoms Beddeken

Cap. VIII.
Van't vierde deel der Meditatie, 'twelck de afflectien ende naer-volghinghe zijn.

VAn verwonderinghe ende medelijden om dat Godt lijdt gheloovende dan vastelijck dat het soo is, gelijck-men u geseyt heeft, siende dat het altemael u wijst op u selven ende dat het u aengaet, ende niemant anders, zult ghy met een groot ghevoelen uytbersten ende seggen: Is het dan waerachtich dat desen is mijnen Godt, mijnen schepper? Is dat dien vanden welcken daer staet: Verè Deus absconditus & qui⁺ habitat lucem inaccessibilem; eenen verborghen Godt die is woonende in een ontoeganckelijck licht. Die daer van sy-selven⁺ seght, Non videbit me homo & viuet, is dat dien onbegrijpelijcken Godt, den welcken geen

+ Isa. 45. 1. Tim. 6.

+ Exo. 33.

[p. 56]

sterfvelijcke ooghe en can sien, gheen verstant begrijpen, den welcken is het begin ende eynde van alle saecken, sonder selve te hebben begin oft eynde, die daer is van alle eeuwicheydt in sy-selven aldervolcompste, salich, oneyndelijck, onsterfvelijck, ende is hier den lesten, den catijdichsten, ende allendichsten van alle menschen, bespot, versmaet van een yeghelijck, vol alderley lijden, sterfvende een schandelijcke doot? Is dat die oneyndelijckheydt die daer hemel ende aerde is vervullende, die hier staet in een ghecrompen van grooter smerten, als een cleyn wormken der aerden? is dat die almoghentheydt, die daer met een woort heeft hemel ende aerde geschapen, die hier staet machteloos, verlaeten van alle creaturen, niet connende een ledt gheroeren? is dat die schoonheydt der hemelen, die glorie der Enghelen, die eeuwighe blijschap der Heylighen? is dit het aensicht in het welcke te mogen aenschouwen is gheleghen de eeuwighe salicheydt, en nu is eenen schroom, een walghinghe om te sien? zijn dit die oogen aende welcke niet verborghen en is in hemel noch in aerde, die hier staen aldus verbonden zijn dit die handen, die daer regeeren de werelt? zijn dit de voeten die daer wandelen op de pennen der winden, op de eeu-

[p. 57]

wighe berghen? is dit de croonevan eenen Coninck der Coninghen, is dat sijnen schepter, ende dit sijn cleedt? Obstupescite caeli super hoc, & portae eius desolamini vehementer. Ghy hemelen en zijt ghy niet verbaest, ende ghy poorten des hemels en maeckt ghy gheen mis-baer over dit spectakel? hoe cont ghy dit aensien? hoe laet ghy dit toe? waerom en laet ghy alle uwe inwoonders niet comen vechten voor hunnen Coninck? is't moghelijck dat ghy cont wederhouden uwe blixemen ende donderen, sonder die te laten vallen op dese boose menschen? Ghy hebt wel connen de boose weerelt verdrincken met uwe wateren, die van Sodoma ende Gomorrha vernielen met het vier, ghy hebt door het ghebedt van eenen Eliseus wel verslonnen 50. mannen tot twee reysen; hoe wort nu vervult de prophetie, Pugnabit pro eo ⁺orbis terrarum contra insensatos? Hoe compt dat alle de creatueren haer niet en stellen om te verweeren haeren schepper?

+ Sap. 5.

Medelijden, Om dat Godt voor u lijdt.

O Mijn ziele, al dit en waere u proffijt niet geweest, want het is voor u dat Godt lijdt, ende sterft: ghy hadt anders

[p. 58]

moeten lijden dit eeuwighe pijnen ende sterven die eeuwighe doodt, hy en heeft niet begheert dat de creaturen hem souden beletten in het werck uwer salicheydt: nochtans hebben sy ghedaen’tghene dat sy mochten, de sonne heeft haer verborghen, de steenen zijn ghescheurt, de aerde is gheborsten, niet voor haer selven want sy en hadde gheen schult, maer voor u, op dat ghy, die hier oorsaecke afzijt, dit aensiende u sout schaemen, scheurende u herte van rouwe, soudt beweeght worden tot compassie ende medelijden van uwen Heere ende Godt, die daer is aldus lijdende voor u: want het is voor u, het is om uwe sonden wil, dat Godt, den welcken oneyndelijck ende onsterfvelijck is, moet lijden ende sterfven; 'tis om u dat den genen die onnoosel is, wort ghecastijdt als een quaetdoender, dat die goedtheydt selve wort beschaempt, dat die soeticheydt wort bedroeft, dat die deucht wort gheslaghen, dat die schoonheydt soo wort mismaeckt, ende de eeuwighe glorie aldus onteert ende versmaedt wordt. Om dat ghy hadt ghesondicht met alle uwe leden, daerom moet uwen Schepper lijden in alle sijn leden, om u quade sinnelijcke genoechte moet hy verdraegen alle dese bittere tormenten, om uwe ydele blijdschap moet hy aldus wesen be-

[p. 59]

droeft, om u quaet hooveerdich leven sterft hy die schandelijcke doodt. O wat redene hebt ghy hier van schaempte, van droefheyt, van medelijden! 'tis teghen u dat roepen alle de creatueren , 'tis over u dat sy willen wraecke nemen van't leet dat daer gheschiet tegen haeren Schepper; ghy zijt den ghenen die hem hebt ghevanghen ghenomen, begheckt, bespot, ghegheesselt, ghecroont, ter doot gebracht; want gheen creatuere en was machtich dat van haer selven te doen. Hoe veel meer was het reden, dat ghy sout ghestraft worden naer uwe verdiensten als dat Godt om uwen't wille soo wort ghehandelt? O [...] aerde! O aes der wormen? O sack vol alle boosheyt! O brantstock der hellen, want even wel dese groote weldaet gaet u soo weynich ter herten, ghy peyst soo luttel daerom, ten beweeght u niet meer dan oft het een fabel waere, oft wel oft Godt u schuldich hadde geweest: u souden zijn u noch soo weynich leet, als ghy dese dingen aensiet, hoort, ende leest, ende en twijfelt vande waerheyt niet. Moest ghy niet storten een zee van tranen dat ghy zijt dien onsaligen mensch die daer hebt den schepper der werelt aldus getracteert, die daer hebt die Hemelen, Engelen, ende alle creatueren bedroeft? Waer't saecke dat ghy saeght den mensch die u gelijck is,

[p. 60]

zoo veel doen ende lijden voor u, ende niet en wiert daer van beweeght, soudemen niet segghen dat ghy waert onweerdich dat u d'aerde zoude draeghen? hoe veel te meer als ghy siet dat Godt selve voor u lijdt ende sterft; dese uwe ondanckbaerheydt ende flauwicheyt doet noch meer pijne aen de ziele van uwen Salichmaecker, als de doornen, geesselen ende alle sijne tormenten: ende om dese ondanckbaerheydt is hy te vreden noch eens sijn passie te beghinnen.

Nu dan mijn ziele verwint uwe traechheyt, comt tot kennisse, staet op, omhelst die voeten van uwen Heere, kust sijn wonden, belijdt dat ghy zijdt d'oorsaecke sijns lijdens, ende daerom verweckt u om droefve te zijne met hem: maeckt. dat ghy ghevoelt een deel van sijne pijne. Siet hy is teenemael in onmacht, ende hy beswijckt van grooter banghigheyt, ende nochtans resteert hem al veel te lyden: presenteert hem om u te stellen in sijn plaetse, hy leeft meer als ghenoech gheleden, ende ghy zijt den ghenen die daer hebt misdaen.

[p. 61]

Liefde, om dat Godt voor u lijdt uyt Liefde.

MAer neen hy heeft het Cruyce om uwer liefde uyt-vercoren, hy en sal het niet verlaeten tot dat het al volbracht is, soo lange daer noch een druppel bloets in hem is, ende noch adem in sijn lichaem is, niet om u schoonheydt, goetheydt, verdiensten, maer om sijn groote liefde die hy is draghende tot uwe salicheydt: ende al is't dat uwe salicheydt niet soo veel en verheyst, soo en is nochtans sijne liefde niet voldaen. O liefde! wie heeft oyt sulcx ghehoort, oft derven peysen? O liefde inder waerheyt stercker dan de doot, die daer doet sterven den onsterffelijcken Godt, die daer Godt doet vergeten, verachten 'tghene dat hy is, sijn eeuwicheyt, grootheyt, mogentheyt, schoonheyt, salicheydt, ende maeckt van hem een figuere alder allende! ende dat noch een liefde sonder reden, sonder waerom. Hadde 't geweest voor iemant die meerder hadde gheweest als Godt, oft emmers hem ghelijck, oft die het eenichsins hadde verdient! maer neen, voor een mensch, den Heere voor sijnen knecht, den vader voor sijn kindt, den schepper voor sijn creatuere, ends al voor niet,

[p. 62]

ende noch voor een mensch die was sijnen meesten vyandt, een kindt rebel aen sijnen vader, eenen knecht verrader van sijnen meester, een creature wederspannich aen haeren schepper, duysent-mael argher dan niet. Liefde teghen nature, die niet en bemindt schoonheyt, maer afgrijselicke leelicheydt! gheen goetheyt, maer aldermeeste boosheyt geen soeticheyt, maer bitterheyt, ende eenen afgront alles quaets! Liefde die haer felven mismaeckt, onteert, verworpt, om haeren vyandt te vereeren, te vercieren, te verheffen. O wonder boven wonder, om dat de rechtveerdicheydt Godts niet en soude te niet brenghen, dat sijn goetheydt geschapen hadde, heeft den Schepper aller creaturen willen te niet worden! om dat sijn schepsel niet en soude derven de eere ende glorie die hy het ghegheven hadde, heeft hem van sijn eyghen glorie berooft. O mijn siele hoe cont ghy ghedueren? hoe ist dat ghy niet en smelt, niet en verdwijnt in u selven, siende dese liefde van uwen Godt tot u? alle dese wonderlijcke dinghen zijn geschiet om de liefde die Godt draeght tot u, waer mede zuldy dese liefde verghelden, ghy en hebt niet min als sulcx verdient, nochtans ten is niet te vergheefs noch, om niet ghedaen, maer om dat ghy dit verdienen soudt:

[p. 63]

maer hoe sult ghy dit connen verdienen? al behoorden u alle creaturen toe, ende gaeft die Godt uyt liefden, ghy en hadt noch niet begonst te voldoen aen uwe schult, de welcke is oneyndelijck, want Godt sy-selve, voor u ghegheven heeft, wat sult ghy dan nu maecken o minste van alle creaturen, die niet anders eyghen en hebt, dan alderhande allende. Neempt nochtans moet o mijn ziele, daer is noch raet voor u: gheeft dat ghy kondt, dat ghy hebt, betaelt liefde met liefde; Godt (sonder wiens vrientschap het waer beter dat ghy noyt geboren en waert) en begeert niet anders voor sijn doot, ende voor sijn lijden, als dat ghy van sijnen vyant wilt worden sijn vriendinne, sijn suster, sijn bruydt, dit is in v macht.

Verweckinghe tot berouw van sonden.

MAeckt dan nu misbaer, dat ghy dese liefde soo spade hebt bekent, ende veel min ghesocht hebt te voldoen, ja dat ghy liefde met haet, goet met quaedt, vrientschap met vyandtschap vergelt hebt. En hadde het niet van noode gheweest om dese liefde, de welcke

[p. 64]

eeuwich is, genoech te doen, dat soo haest ghy 'tleven ontfangen hadt, ende begonst dese liefde te genieten, oock hadde begonst te peysen om de selve te voldoen? oft ten minsten van den tijdt dat ghy kennisse hebt ghecreghen vande grootheydt deser liefde? daer-en-tusschen maeckt uwe rekeninghe ende siet hoe veel dat ghy hier van hebt tot noch toe ghedaen, hoe dickwils hebt ghy hier op ghepeyst, ja hoe dickwils is u dit te voren ghecomen? Ghy hebbe 't ghehoort, ghelesen, ende daer-en-tusschen niet eens ghedacht vande liefde uwes Godts ievers mede te beantworden: oft emmers hebt ghy altemets ghedacht, wat hebdy tot noch toe ghedaen anders als sonden op sonden, meer ende meer vergrammende ende verghetende die u soo bemindt heeft: den welcken nochtans daer door soo op u niet vergramt en is gheweest, oft hy en heeft u daer-en-tusschen noch weldaden op weldaden gedaen: te vrede zijnde noch eens zoo veel voor u te lijden, als hy ghedaen heeft, om u tot dese kennisse te brenghen: hy heeft u gheroepen tot een geestelijck leven, op dat ghy daer sout teenemael peysen op dese liefde, u selven gheheel ontsteken in dese liefde, om alsoo u te maecken sijn uytvercoren bruyt, ende daer-en-tusschen hebt ghy noch soo weynich ghevoe-

[p. 65]

lens hier van als te voren. Ghy en behoort gheheele daeghen niet anders te overlegghen, ende en wort daer niet meer van beweeght als van een wereltsche Historie. O dat dese uwe ondanckbaerheydt die aerde heeft willen verdraghen! Maeckt dan een berouw soo groot als het moghelijck is, seght stoutelijck dat ghy wilde wt den gront ws herten dat u sonden nemmermeer ghedaen en waeren, belijdt dat ghy voor de selve alle pijne, versmaetheydt, vervolghinghe weerdich zijt, ende dese gheerne soudt lijden om de sonden te niet te doen, ende dat alleen om dat ghy Godt die u soo lief heeft ghehadt, aldus vergramt hebt. Maeckt propoost dat al waer het saecken, dat u mochte gebeuren alle de rijckdommen ende genoechten des werelts, oft oock dat u ghedreyght wierden alle tormenten, dat ghy niet en wilt in het minste doen teghen die oneyndelijcke liefde ende ghetrouwicheyt uws Godts, Treckt u herte af van alle affectien der creaturen, ende offert het ganschelijck nu ende inder eeuwicheydt aende eeuwighe liefde. Hierom neemt voor u dat ghy niet en sult laeten rusten willens ende wetens in u iet dat u mocht trecken van dese liefde, selve niet een gepeys, soo verre het moghelijck is, maer altoos dese liefde ghe-

[p. 66]

dachtich wesen, u selven meer ende meer inde selve ontstekende.