Logo DBNL
Cyrurgie (1912)

Cyrurgie

(1912)–Johan Yperman–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Cap. 401).

Sulke meesters maken ene cirone van wasse van swinen smere. van scapen roete van harste van pecke. van elken .1. deel maer vanden harste minst. Men werpet al in ene panne ende smeltet ende net daer in een linen cleet. ende windent omtrent dbeen dat tebroken es. Ende si mesdoen bi deser redenen. Alse die cirone es omtrent dbeen gewonden ende men dbben (l. dbeen) verhit. +te meer dled ontoedt ende rijt om dbeen. waerbi dbeen uter stede gaet ende daer bi cortet. hets jegen nature want deen been leget dan besiden den andren. niet iegen dander. ende blijft also. al werde hi genesen bi avonturen hi bleve ewelijc manc gaende. En es mensce ne geen die led brect ontwee. eist dat deen been van den andren leget. niet deen iegen dander dat hi nemmermeer so te gemake moge wesen. Alle die been die tebroken siin. die siin sculdech deen iegen dander te liggene. niet deen besiden den andren. sal hi te gemake bliven. ¶ Hier bi prijst actor dwitte van den eye boven al den andren. so meer dbeen verhit. so meer dwitte verdroget ende clinget an dbeen bi den scroden. so dat deen been rechte iegen dander blijft staende entie zieke sine gansinge mach gecrigen. Hier doet elc meester sine gewoente. ¶ Dicken gevallet alse diverse meesters comen tenen werke. dat elc anders werc mesprijst. Nochtan doense alle wel. maer die metter cironen die hi windet om dbeen dat te broken es opten iersten dach. dat ware hi sculdech te doene opten .12. sten dach

of opten .18. dach dat verbiet+ actor. maer alle dandere vorseit doen wel. ¶ Maer en ware dbeen niet tebroken. maer gequetst. men ware die cirone sculdech te windene daer omtrent. om uut te sugene die quetsure diere inne es. Maer om dat dbeen ontwee es. so es men sculdech dingen daer omme te doene die dbeen stijf houden ende rechte tote in den .12. sten dach of in den .18. dach dat dbeen gevoecht si. Ende daerna cironen omme te doene. te badene dbeen ende te drogene. te zalvene met popelioene. ende weder daer op te doene die cironen. die scroden. dat vilt. die spalken. ende datter toe behort. Ende te besiene van tide te tide tote dat been genesen si.

 

Meester anceel van geneven die genas alle siin hooftwonden met ere zalven sonder anijs. Ende hi wasser zere met geprijst in die stede van geneven. Hi verboet allen sinen zieken dat si el niet en souden drinken dan vanden starcsten wine dien si vonden. ende dat si niet el en aten dan dbeste vleesch. Ende dit was iegen alle auctoors van medicinen ende van surgiën. Also gi horen moget int capittel vanden dyeten. dewelke leringe es wat men sal eten ende drinken. Ende waeraf men den zieken sal doen wachten tetene of te drinkene. ¶ Met deser zalven waest dat meester anceel wrochte hadde hi recht of onrecht. hi nam altoes wit harst .1. ℔. ende olie van rosen .5. Ʒ. ende wit was .3. Ʒ. dit smalt hi in een erden panne verloodt. ende alst cout gnouch was so goet hiere in een deel goets

wits wijns ende zoodt te gadere ende daerin doopte hi een linen cleet. ende dat doorgaette hi met ere scaren in vele steden. ende leit also op thooft. Ende daerboven so leide hi .1. plaester van stoppen genet in warmen wine ende dat uut geduwen. Ende daerboven .1. van drogen stoppen. Ende aldus so bant hi thooft entre plaestren daerop so dat se niet en mochten af gaen. Ende was die wonde wijt. hi nayese te gadere. Aldus genas hi die wonden sonder anijs Entie daer storven die grouf men. Ende het starfer meer dan genas. Nochtan was hi vele meer geprijst

+dan alle dandere meesters die bi der const wrochten. Maer dat en was niet van den genen die redene bekenden. maer hi was vanden gemeinen leken lieden. Ende aldus so es beter goede vente dan goede ware. ¶ Het was oec een meester in Vlaendren van ziericzee in zeelant geboren ende hiet meester willem. hi maecte ene cirone aldus.

Hi nam wederen roete ende scapen roete dat smalt hi. ende mingde daermet .1. luttel was ende .1. deel spaensch groen. dit zide hi dore een linen cleet. ende doopter in een linen cleet. Ende sneter af .1. stuc ende leit op alle die wonden die tote hem quamen. Ende alst vul was hi keret omme ende vagede dat etter af. ende leide weder dander zide optie wonde. Ende genas aldus alle sine wonden. Ende hine nayde gene wonden mer hi dwouchse met warmen wine ende drogese ende daerna leide hi daerop siin plaester also ic u vorseit hebbe. ende wasser zere met vernaemt. Dits al geluc sonder redene. ¶ Het was oec in poperingen een wijf ende hiet lise pauwelijns die genas alle die wonden met dranke. ende leide optie wonde .1. luttel stoppen. ende daer boven rode coolbladre. Vele genasser ende vele storvender. Ende nochtan wassi geprijst boven goede constege meesteren. Waerbi dat ic u segge. Al siedi enen meester die niet en wert verheven. en laet u niet verwondren daer af. Mer van desen. namen die si gecrigen. dat mach wel heten geluc sonder recht ende sonder redene1).


Vorige Volgende