Belgisch museum voor de Nederduitsche tael- en letterkunde en de geschiedenis des vaderlands. Deel 6

[p. 76]

Proeven van Belgisch-Nederduitsche dialecten.
Dialect van Turnhout,
(medegedeeld door den eerw. heer Stroobant, te Hoogstraten).

Dar wâs¹ ne keer² ne mêns dië twee jonhers hay³. De jóongste van de twee die zée téegen ze vaader: vaader, gé m' het paart da me toekóomt: en de vaader hée g' het heum⁴ gegéeven. Eenige daagen nar datom, âs hi na âles by een geschârd haad, is hi naar e vrêmd⁵ lând vertrôken, waar hi alle ze gêld me slêchte vrêllie opgedaan héet. Naar dât hi âles vertêrd hay, kwam 'er ne grooten hongersnood in da lând en hy begost êremoei te leyje.

Van daar is hi toen bey nen boer van da lând gegaan, die heum zen vêrekes liet stâwen. Hy zaw zoedanig gêre zennen buyk me vêrekesdraf gevult hêben, mêr dar wâs niemand die er heum van gâf. Toen dôcht hi in ze zêlve, dar zen zoe veul wêrklie in me vaaders huis die veul te

1 â word uitgesproken als in het fr. woord âtre.

2 De dobbele klinkers, als aa, ee, ée, óo, oo, uu, moeten zeer slepend en langzaem uitgesproken worden.

3 De h is nooit geaspireerd.

4 Dit woord wordt altyd zeer kort uitgesproken.

5 De ê en de ô als in de fransche woorden être, apôtre.

[p. 77]

veul broot hêben, en ik moet ik hier van honger stêrve. Ik wil zoe nimmer blyve lêven; ik zal teruggaan en an me vaader zêgen: vaader 'k hep téegen aw en téege Gôd kaad gedan: ik zen nimmee wêrd da ge m' awe zóon noemt: mer la 'me terug kóomen, en la-me mer eene van aw knêchs zen.

As hi da na gezéet hay, gink hi nar ze vaader te ruug. Ze vaader diën heum al van vêr zag aankóomen kréeg cher compassie mée, en hi liep heum téegen en kusten heum. Toen zée de jonhe téege ze vaader: vaader ik heb kaed gedaan téege den hémel en téegen aw: ik zen nimmer wêrd da ge m'awe zóon heet. Mer de vaader zé aen eene van zen knêchs, haalt heum e goey kleed en doe g' het heum aen, steekt e n'en rink aan zenne vinger en schoenen aen zen voeten. Slaag het vet kalf en me zullen kermis hâwen: want menne jóonkste zóon was dood en hi jis wéer lêvedig geweurren. En dan begoste ze veul plezier te maaken.

Den awdste jonhe wâs oep 't veld as da veur viel, en âs hi nar huys kwamp hoorden hi al van vêr het geschreeuw en 't laweyt, toen riep hi eene van de knêchs en hi vroeg hum wat tatter te doen wâs. De knêcht dië zée heum da sen bruer terug gekóomen was, en da' se vaader de vette meutten haad dood gedaan, om dat hi gezond terug gekóomen wâs. Toen wierd den awdsten bruer kaad en ni wâw in huys ni gaan. Dar oep kwam de vaader aen de deur om heum te zêgen dat hi toch mer binnen moest kóomen. Mer de jonhe zée heum flak af: ik hebbekik âw na al zoe lank gediend, en âles gedaan dad ik mer meugelek kost doen, en g' hêt me nog nooyt gee gettje gegeven om men vrienden ne keer te traktéeren, mer na dat die schoone kadée terugkomt dien allen ze geld me slecht vrâvolk vertêerd héet, dan moet het vet

[p. 78]

kalf dood. De vaader zée heum dan vrindelek: Wel menne goeije ge wéet ommes wel da g'alty by my zet, en dad al wad ik heb veur âu is: mer me moesten ommes toch kêrmes hâwen, want oe bruur dië dood wâs is wéer lêvedig geweurren; hy wâs verloóren en hi jis wéer gevonden.