Anatomia. Dat is ontledinghe van den geestelycken mensch
(1622)–Frederik de Vry–
Auteursrechtvrij
Het xiiij. Capittel.
| |
[pagina 40]
| |
Dat is, des vleesches wil verlochenen gheheel.
Des vleesches wille soeckt des vleesches sondigh deel,
En is met eygen liefd op't hooghste ingenomen,
Veracht al wat met haer niet over een kan komen:
Lust en vermaeck alleen zy in haer selven heeft;
En sich tot eygen baet altijdt geheel begeeft:
Soo dat het wonder is wat daer al wordt verkreghen,
Daer 't vleesch en eygen wil verlochent word te degen.
Nu dit versaken of verloch'nen, is een daet
Waer door, tegen haer self, de wille dan op-staet
En oorlogh nemet aen: want wie sal daer versaken
Den wille, die het quaet omhelst, met soet vermaken,
Als oock de wille self, die 't quade haet en laet,
Die 't goede wel bemint, en verkiest met der daet;
Soo dat de wille moet tegens haer self sich keeren,
Sal zy versaken wel, haer self, na Gods begeeren.
Dit is een wonder werck van Gods genade bloot,
Dat Godt eerst wercken moet door zijn kracht over-groot,
Om van zijn eygen lust het herte af te keeren
Tot liefde vande deught, en haer te buygen leeren
Onder Gods heyligh Woordt, niet door noot, dwang, gewelt,
Maer lieflijck, dat de wil gewilligh word gestelt.
Dees lieflijckheyd bequaem is groot deel wel gelegen
Daer in, dat het verstandt verlicht wort. Als verkregen
't Verstant heeft kennis klaer, dat boos is en verkeert,
Zijn eygen wil, dat die zijn selfs bederf begeert;
Soo heeft het herte wel een middel goet verkregen
Om den verkeerden wil ten goeden te bewegen:
Maer aengemerckt de mensch is heel in sonden doodt,
Soo moet daer komen by een meerder kracht seer groot.
Want van God, die 't verstant verlicht, de wil moet wesen
Herschapen en vernieut, verandert en genesen.
| |
[pagina 41]
| |
Dat is, de quade Wil, die 't salighmakend' goed
Geensins begeeren kan, ja weder-stant oock doet,
Door Goddelijcke kracht gemaeckt moet zijn genegen, Ga naar margenoot+
Gewilligh en bereyd, eer dat haer kan bewegen
't Geheylighde verstandt: Maer als de wille weer
Herstelt wordt en vernieut, door kracht van Godt de Heer,
Den Wil, 't verlicht verstant, door Godes Woort waerachtigh,
Door hulp van Godes Geest, wel kan beweghen krachtigh;
Want Godt vernieut de Wil; het weder-staen rebel
Neemt wegh; en maeckt de Wil tot goed geneghen wel.
En soo werckt Godes Geest, dat al het weder-streven,
Het weder-staen rebel van den Wil wordt verdreven,
Dat die gewilligh weer sich tot Gods wille keert,
Gewilligh, om voortaen te Ga naar margenoot* doen wat Godt begeert.
Op dat wy dan ons Wil, door Godes hulp, wel mogen
Verlochenen, soo laet ons stellen voor ons oogen
Den seer verdorven stant, daer in wy alle staen,
En 't quaet dat daer uyt spruyt, daer in men most vergaen;
Want tusschen Godt en ons komt dit verschil ter bane,
Wiens Wil, of zijn, of ons, van ons sal zijn gedane.
't Is al in ons verkeert, ons wille die behoort
Gestuurt zijn van't verstant, maer 't gaet al anders voort,
Want het verstant dat wort gedwongen en gebogen
Vanden Wil, en tot quaet, door onsen wil, getogen,
Gelijck als of het paert most vast gebonden staen
Achter den wagen, daer 't paert voor behoort te gaen.
Ons Wil en ons verstant en kunnen niet verdraghen:
Want die als spannen aen het paert achter den waghen.
De natuurlijcke Wil des mensches is tot quaet Ga naar margenoot+
Geneghen, is verkeert, hertkneckigh, obstinaet,
Is vleeschelijck gesint, onwilligh om te eeren
Zijn Schepper na zijn wil, gewilligh in't begeeren
| |
[pagina 42]
| |
Van't geen dat Godt verbied; wil niet zijn onderdaen
Den Goddelijcken Wil: maer derf wel vanghen aen
Te buyghen Godes Wil onder zijn wil quaet-aerdigh.
Denkt eens wat dat de mensch door sulcken wil wort waerdigh?
Want Godt haet niet alleen, maer wil oock met der daet
Zijn gramschap storten uyt over al wat is quaet.
Is Godt dan soo gesint, en ons Wil van naturen
Blijft quaet, wat sullen wy al plaghen dan besuren?
Hier-omme soo behoort onsen seer droeven staet
Ons hert, en ons gemoed beroeren met der daet,
Om ons verdorven Wil in alles te versaken;
Ons dien verkeerden lust dadelijck quijt te maken:
Om onsen wille quaet, naer Godes wille goed
Te buyghen: om te doen, met toe-geneyght gemoed,
Ghewilligh Godes wil; en scheppen goed behagen
Om God te dienen wel, in't goede na te jagen.
Hier toe beweghen moet ons oock 't exempel goet
Ga naar margenoot+Christi, die ons alsoo is voor-gegaen seer vroet:
Want hy, die was volmaeckt, heeft even-wel betrachtet
Te doen Gods Heyl'ghe Wil, in alles hem gewachtet
Van't ghene Godt verbied: en ons verworven heeft
De gunste Godes goed, Godes Geest, die Godt geeft
Den nieu herboren mensch, om soo, door hulp van desen,
Ons eyghen wille quaet (die doch vernieut moet wesen,)
Te verlooch'nen geheel, die te herstellen wel
Gewilligh nae Gods Wil, ja onsen Wil rebel
Te neyghen tot de deught, om Gods woord te beminnen,
Te dienen God altijt met hert, gemoed en sinnen.
|
|