Verzamelde gedichten

[p. 1751]

The battle of Bannockburn (p. 1686-1688)

Bij de publikatie van dit gedicht in Kentering gaf Hendrik de Vries de volgende toelichting:

Aantekeningen

De verwikkelde historische waarheid (voorzover ooit bekend) laat zich in gedichten als deze ‘Battle of Bannockburn’ slechts na-schaduwen. Trouwens: de impuls overviel mij op een moment waarop het onmogelijk was, de gegevens te herlezen. En wellicht speelde hier en daar een treffende gelijkenis met de slag bij Ane (1227) mij parten. Deze had ik voorlang bezongen onder de titel ‘Omstreden Groningen’ in (wijlen) het Cultureel Maandblad De Warf (1 mei 1955). Daarin speelde Groningen een dergelijke rol als hier Stirling, maar het is de vraag of Stirling even ‘hevig aangerand’ werd. Immers, de Schotten beschikten over geen machtige belegeringswerktuigen, en waarschijnlijk gaf gemis aan bevoorrading de doorslag. Kenmerkend is dat de Engelse bezettingen zich in de nabijheid van de zee het langst handhaafden. - In geen geval heb ik mij zover van de historie verwijderd als bijv. Strachwitz, die dezelfde Robert Bruce in zijn paleis te Scone laat sterven, in plaats van te Cardross, aan de Clyde. - Dit zij gezegd met alle bewondering voor diens barbaars-energieke ballade (‘Das Herz von Douglas’).

Edward de Eerste zou, volgens overlevering, doodziek en steeds langzamer voortgereden, eindelijk stervend hebben gestameld dat zijn lijk aan het hoofd van de troepen moest meegevoerd tot het laatste Schotse gehucht zou zijn onderworpen. Toen dit Bruce ter ore kwam, zou deze hebben geantwoord dat hij het gebeente van de vader meer vreesde dan de levende zoon. - Het is deze Edward 1 op wie Scott doelt, in ‘Marmion’, bij het verhaal van een profetisch visioen:

Long afterwards did Scotland know,
Fell Edward was her deadliest foe.

[p. 1752]

In Nederlandse versregels moet alles met Nederlands accent uitgesproken; het zou dus logisch zijn, te spellen: ‘Robert Broes’, enz. Doch dit zou het vers, dat overigens wel enige komische bijklank verdraagt, voor sommigen tot een klucht maken.

‘Bannock’ was van ouds in het Gaelic: ‘ban oc’: witte of blinkende stroom. De naam ‘Clyde’ zegt hetzelfde, en ‘land of the shining river’ uit het lied ‘Scotland the brave’ zal eerder daarop doelen dan op dit bijriviertje van de Forth.