Diseño jondo. Pentekeningen uit de cyclus españa (l966)
Achterin het boek staat de volgende toelichting door Hendrik de Vries:
De onvertaalbare titel Diseño jondo zinspeelt op de bijzondere betekenis die het Andaluzische woord ‘jondo’ (Spaans ‘hondo’, diep) verkreeg in ‘cante jondo’: gitaanse zangstijl, en later ook in ‘baile jondo’: gitaanse dans.
‘Flamenco’ is het gitaans-getint Andaluzische. Beschouwt men het gitaanse element als het essentiële, dan is dus het ‘jondo’ het kerngebied van het ‘flamenco’. Acht men het Andaluzische essentieel, dan is het ‘jondo’ een grensgebied. En in die zin opstandig, want ‘jondo’ doelt op diepten van demonie wier uitbarstingen de zwier van het ‘flamenco’ wel tot furieuze driestheid opzwepen, doch mede doorbreken en verwarren. De passie kan de gratie overweldigen. Alleen in de ‘baile jondo’ is het mogelijk dat een kreupele (Enrique Giménez, el Cojo) of een gebochelde (Enrique el Jorobado) worden vereerd als vertolkers van orkanisch ritme.
Bij ‘cante jondo’ past een hese of gebroken stem. Het is geen toeval dat voor een wezensverwante tekenkunst ik bijzondere gebreken van een mij onmisbaar geworden pen uitbuit. Alleen door deze defecten kan ik, zowel tegelijk met de lijnen als onafhankelijk daarvan, die ‘zwarte vlammen’ op het papier werpen die geven wat geen penseelstreek vermag.
Enkele dezer tekeningen zijn meer ‘flamenco’ dan ‘jondo’; de titel duidt op de reeks als geheel.
Auteursrechtelijk beschermd