Verzamelde gedichten

[p. 552]

Hymne aan de geestelijke schoonheid

*

De ontzagbre schaduw van een ongezien vermogen
Zweeft om ons, 't wisselvallig wereldrijk
Vluchtig beroerend, zomerwind gelijk,
Van bloem tot bloem verdoold, en dra vervlogen;
Treft onbestendig, zacht, als achter donkre bogen
Van 't woud neersproeiend manelicht,
't Menselijk gemoed of aangezicht: -
Als wolken, vaag voor 't sterrenheir getogen,
Gloedschijnsels na zonsondergang,
Herinring aan verstorven zang -
Droom van wat schoon en innig is,
Lief om zijn pracht, maar meer om zijn geheimenis.

Gij Geest, inwijdend al wat gij bestraalt
- Gestalte en wezen - tot uw heiligdom:
Hoe snel vaart gij voorbij! Waarheen? Waarom?
Hoe laat ge ons in dit arm bestaan verschraald,
In dit groot jammerdal, verschrompeld en vervaald?
Ach, vraag waarom geen ééuwige dag
Die bergstroom hult in kleurenrag: -
Waarom steeds lijdt en kwijnt wat ademhaalt;
Vraag: waarom vrees, verganklijkheid
Geboorte en dood, zo'n sluier spreidt
Op 't licht; - waarom door 's werelds loop
Haat welt uit liefde, ontgoocheling uit hoop.

Geen godentaal, gevallen van den hogen,
Kon 't antwoord hier aan wijze of dichter geven;
De namen ‘Demon’ ‘Geest’ en ‘Hemel’ bleven
De toppen van hun voos, hun ijdel pogen:

[p. 553]

 

Spreuken, wier toverij van louter klankvermogen

 

Toch nimmer aan dit somber vreemd

 

Gewoel deze oude doem ontneemt;

 

Uw vreugde alleen - of neevlen zweven

 

Langs bergen - of muziek bij nacht

 

Ons toewaait - of de maan zich zacht

 

Weerspiegelt in een donkre stroom -

 

Geeft waarde en doel aan 's levens wankle droom.

 

 

 

Hoop, liefde en zelfgevoel, als dampen, komen

 

En gaan, voor korte stonde ons toebedeeld;

 

De mens waar' een onsterflijk hemelbeeld,

 

Hadt gij, met heel uw stoet van glans en luister,

 

De troonzaal onzer ziel voor eeuwig ingenomen:

 

Boodschapper van wat eedle gloed

 

In minnaarsogen ebt en vloedt,

 

Gij die ons denken voedt, gelijk het nachtlijk duister

 

Een halfgestorven vlam;

 

Verlaat ons niet, gelijk uw schaduw kwam,

 

Want anders wordt ons 't kille grafgewelf

 

Een werklijkheid, naast vrees en leven zelf.

 

 

 

Nog knaap, vervolgde ik geesten: vloog door laan

 

Of luisterende bouwval, kloof en krocht,

 

Door wouden onder sterreglans: - ik zocht

 

Gesprek met wie ons waren voorgegaan;

 

Ik riep hun bij zoveel gevloekte namen aan

 

Als 't kind vergiftigen - maar neen:

 

Geen antwoord kwam. Ik bleef alleen.

 

Diep mijmrend over 't raadselvol bestaan

[p. 554]

 

In 't zoet getij van liefde en lied

 

Vermoedde ik uw nabijheid niet...

 

Toen plots... uw schaduw raakte mij.

 

Ik juichte in mijns verrukkens razernij.

 

 

 

Ik zwoer mijn zijn, mijn ziel en zin, te wijden

 

Aan u en 't uwe... deed ik de eed gestand?

 

Met bonzend hart, met stralende ogen, bant

 

Mijn stem gestalten, uit voorbije tijden;

 

Hoe heb ik met hun saam de stonde van 't bevrijden

 

In 't loof der dromerij verwacht

 

Uit wangunst van onzaalge nacht:

 

Zij weten dat nooit vreugd mijn ziel ontbrandt

 

Zonder gedachte aan 't lang verbeid

 

Geluk - verheven Lieflijkheid! -

 

Wanneer ge een wereld vol ontzag

 

Zult openbaren wat geen woord vermag.

 

 

 

Hoe plechtig, nu de dag naar de avond zweemt,

 

Hoe vol van samenklank dit najaarstij,

 

Die klaargetinte sfeer, zo weemoedsblij

 

Als in de zomer oog noch oor verneemt: -

 

Zo mild, zo nooit gekend, zo onuitspreeklijk vreemd!

 

Doe thans uw macht - als morgengloed

 

Voor mijn ontvanklijk jong gemoed

 

Ontloken - als de ware heerschappij

 

Der schepping - kalmte en vrede erlangen

 

Wie, willig door uw ban bevangen

[p. 555]

 

O schone Geest! zichzelf moet vrezen,

 

Verteerd van liefde voor elk sterflijk wezen.

Naar Shelley