Logo DBNL
Hekeldichten (ca. 1920)

Hekeldichten

(ca. 1920)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Met de aantekeningen der ‘Amersfoortsche’ uitgave


Vorige Volgende

Inwyding aant. van den Christen aant. tempel t'Amsterdam.

 
Op op, mijn Zanggodin, schep adem in de hoven:
 
De winter is voorby: de wolken zijn verschoven aant..
 
De zinnelijke aant. May breit bloemen tot een huif,
 
En mengelt geur en kleur. lk hoor de tortelduif,
5
Die, bang voor havik, valk, griffoenen aant., rave, en wouwen,
 
In steenreet en spelonk zich naulijx dorst betrouwen.
 
Het Vosken aant. a druipstaart, dat den wijnberg heeft geschent aant.,
 
En zijnen staart zoo fier te krullen was gewent.
 
Al zijn de Ganzen b schuw van heilige laurieren,
10
En vyant van de Zwaen, op wiens aant. muzijk zy tieren
 
Met heesche keelen, en wanschikkelijk geschal,
 
Zoo menighmael zy volght in Aemstels burreghwal aant.
 
De Kriste maeghden, en de vryers, haer gespelen,
 
Wien Vryheit waerder is, dan ringen en juweelen;
15
Daerom en voeght het niet, dat Poëzy en geest
 
Verstommen aen den rey van deze tempelfeest aant.,
 
Jehova aant., die het zaet, uit Abrams stam gesproten,
 
Had uitgetekent aant. tot zijn' lieve bontgenooten,
 
En van 't Egyptisch juk verlicht op 't ongezienst aant.,
20
Door Moses dat verplichte aen een' byzondren dienst.
 
Het ampt des Priesterdoms bekleedden de Levyten aant..
 
De Bontkist aant. wert betrout den heiligen tapyten aant.,
 
En dwaelde met het heir, verdadight door 't geloof
 
En 't zwaert, en was zomtijts der Filistijnen roof aant.:
25
Tot dat haer Isrel berght met priesterlijke staetsi
 
In Salem aant., Davids stadt, beschermt voor plonderaci aant..
 
De Koning, denkend dat hy assche was en stof,
 
Sprak schaemroot aant.: ik bewoon een prachtigh cedren hof;
 
Maar 's Hemels heerlijkheit, uitmuntend door den luister
30
Der wonderdaden, berght haer' heldren glans in 't duister:
 
Men bouw' haer een paleis op Sions aant. vaste rots.
 
Zoo sprekend, klonk de stem des waren Dondergodts aant.:
 
O. David, staek den bou, in uw gemoedt besloten:
 
Gy hebt met menschenbloet, het aerdrijk overgoten:
35
U wijze nazaet, die de wreede wapens schorst aant.,
 
En Judaes scepter zwaeit, gelijk een Vredevorst,
 
Zal mijnen naem een huis met hoogs daken wyen,
 
En wat hy aengrijpt, zal tot Jakobs heyl gedyen.
 
De kracht van dees beloft bleek namaels aant., toen de zon
40
Haer stralen spiegelde in het koor van Salomon,
 
Die zelf de Bontkist, op het juichen van de scharen,
 
Met pracht ten tempel voerde, en offerde op d'autaren aant.;
 
Zoo dat. op zijn gebeên, het hemelsch vier terstont,
 
Gelijk een blixem, storte, en d'offerhand aant. verslont.
45
De Kerk was vol van Godt: de stammen al beladen
 
Op 't aenzicht vallend, hem, met schrik geraekt, aenbaden.
 
Dit bedehuis verknocht aant. de Godtheit aen 't gebedt,
 
De Godtheit wederom d' aenbidders aan Haer Wet.
 
Maer naulijx staet 't gebruik der beste dingen open,
50
Oft misbruik komt terstond schijnheiligh ingeslopen.
 
De reukelooze aant. Jood wort op zijn voordeel aant. stout,
 
En stoft op dat gesticht en op 't gewijde gout,
 
Op Arons aant. borstgesteente aant., op Sabbatten, en feesten,
 
Op wierook. offerhande, en slaghting veeler beesten:
55
De priester 't voorhooft kreukt, weeft spreuken in zijn kleet
 
Maer 't meest, gehoorzaemheit, weêrspannigh hy vergeet.
 
O. reukeloos geslacht, die met uw guicheltroni aant.
 
Meent Godt te paejen door een bloote ceremoni!
 
Wat stoft ge op uwe Kerk, met Cherubins bemaelt?
60
Der heemlen hemel zelf Godts grootheid niet bepaalt:
 
Zijn voetschabel aant. is d' aerd, de hemel is zijn zetel:
 
Wat slaghtge schaep, en koey aant., en kalvers, zoo vermetel?
 
Hy drinkt geen bokkebloet aant.; zijn almacht alles schept,
 
Wat op het aerdrijk weit, wat in de lucht zich rept.
65
Het lust zijn Majesteit in tempels noch in troonen,
 
Maer in een buigzaem hart te waeren en te woonen.
 
Hy roept: besnydenis noch voorhuit gelt voor my,
 
Indien men hart en zin niet breidele en besny.
 
Maer 't is vergeefs gepreekt, geroepen en gekreeten,
70
Gewaerschout en gedreigt door tekens en Profeeten:
 
De boosheit kankert in: zy heelt door Smout aant. a noch zalf.
 
Men knielt voor valsche Goôn; men huppelt om het kalf aant..
 
De dolle scheurzucht valt aan 't rijten en verwarren:
 
Men zoekt aen Baäl aant. troost, aan 't nootlot van de starren:
75
Men smookt voor Astarot aant.: men offert kinders op,
 
Ja 't zuigeling aant., ten brand aen Molochs aant. gruwelpop:
 
Men schent zijn handen aen Godts boden en gezanten:
 
Men steenight, vangt aant. en spant, die deught en waerheit planten.
 
Rechtvaerdigheit geschopt moet kroppen haer verdriet:
80
De rechter 't vonnis velt, gelijk 't de Vorst gebiet,
 
De zonden klimmen hoogh, en durven Godt aenblaffen;
 
Hy wort geterregt om hun lastering te straffen,
 
En maeit met Babels kling als in een' rijpen oegst aant.,
 
En boeit het overschot, en laet den tempel woest.
85
Toen steendenze aen d' Eufraet om 't zot en valsch betrouwen.
 
De hemel gaf in 't end genade tot herbouwen.
 
Zij, nau gebetert door de stramen aant. van de roê,
 
Hardnekkigh keeren hem den rugge t'elkens toe;
 
Dies houdze Godt door straf gestadigh in den toome:
90
Nu plaeghtze Antiochus aant., nu 't heir van 't maghtigh Rome;
 
Tot dat Judea, nae 't ontwijden des autaers,
 
De Kerk weêr ryzen zagh, in spijt des plonderaers aant.:
 
Recht aant. voor de komste van den hemelsschen Messias aant.,
 
Die (toen Sint Jans hooft was 't banket aant. van Herodias)
95
Door Godes vier verrukt, bezocht zijn heiligdom:
 
Versteurde 't duivekoor, stiet wisselbanken aant. om,
 
En dreef de beesten uit, en riep, men maek' mijn stede
 
Tot moort noch gruwelkuil, maer wijdze den gebede.
 
Wee, Schriftgeleerden wee, geveinsde Farizeên,
100
Ontzien door meesterschap, vermomt met lange kleên:
 
Op muggeziften aant. graegh aant., en op kameelverslinden,
 
Voorzitters aant. aen den disch, dwaelstarren voor de blinden aant.;
 
Gy reist om zee en lant, en woelt, en wroet, en leert,
 
En broet een duivels kint, van elk dien gy verkeert:
105
Gy pronkt in 't voorgestoelt aant. en durft den hemel sluiten
 
Voor andre menschen, en blijft zelfs aant. verstokt daer buiten,
 
Gy bouwt de graven aant. der Profeten uit uw' schat,
 
En jaeght Godtvruchtigheit, uit haet, van stadt tot stadt.
 
En steekt met klauwen, die van verschen neêrslagh leken.
110
De torts aen, die uw' burgh en tempel aen zal steken.
 
Dat was het wolvenest barmhertigheit gevergt,
 
Levijt noch ouderling gebetert, maer getergt.
 
Verbolgen borstenze uit, als borssen aant. aen hun keten:
 
Godslasteraer, mutijn aant., van Belzebub aant. bezeten,
115
Wijnzuiper, zondaers vrient, vervloekt Samaritaen,
 
Verleider, die het volk vervoert van Moses' baen,
 
Den heilgen Sabbat breekt, en hindert cijs aant. te geven!
 
Zij raepten stenen op, en stonden naer zijn leven,
 
Tot datze, op 't Paeschfeest hem, om maght en leer beroemt,
120
Door Synodael aant. besluit, van Kayafas verdoemt,
 
Verraên van Judas, om 't genot van zilverlingen,
 
Door Salems aant. Lantvoogt by de moordenaers ophingen.
 
De Galgenbergh aant. het bloedt des Zalighmakers zwelgt;
 
Dies aant. Titus stad en kerk ten gronde toe verdelght.
125
Toen spotte 't Heidendom met hun, die Godt bespotten,
 
En onder het belegh zich splissen aant. in twee rotten aant.,
 
Dan wederom in twee, al yvraers aant. voor de wet;
 
Een gouden tittel aant., zoo die niet en waer besmet
 
Met kerrekschennis, toen vast daeghlijks dol en dwazer,
130
d'Een, onder de banier van blaesbalgh aant. Eleazer aant.,
 
Met steenbus aant. em met schicht beschoot d'omringde stadt,
 
En bruikte 's tempels tin tot hare storremkat aant..
 
Zy zelve branden 't graen: en hoe zou d'Aarent aant. wijken?
 
De woênde tempel schaft hem lekker aes van lijken:
135
De merkt aant. een kerkhof wort, de straten een woestijn:
 
Op dat, in doodse plaets, den uil min schuw moght zijn.
 
De Kristen, nu verlicht door 's Euangelijs klaerheit,
 
De Godheit overal aenbid, in geest en waerheit.
 
De schaduw wijkt de zon: het heilige is gesteurt aant.;
140
Wiens voorhang aant. al voorheen was midden doorgescheurt,
 
Toen ons Aertspriester aant., na 'et verloop van Arons aant. uuren
 
Zijn' afgepijnden geest, door vloejende quetsuuren,
 
In 's Vaders handen gaf, om opgewekt *, weêrom
 
Aan Godes rechte hant, zijn eeuwig priesterdom,
145
Als een Melchisedech aant., in 't hemelsch koor 't aenvaerden,
 
Als hooft van zijne Kerke in hemel en op aerde.
 
Schep moedt, belade aant. ziel, Godts gramschap wort nu koel,
 
En vol betrouwen kruip voor dien Genadestoel;
 
Zwijgh, hutte aant. des bescheits, orakel aant., en Sibillen aant.,
150
Synoden en Rabijns: in noot en kerkgeschillen
 
Blijft Kristus 's menschen troost, die niemants recht verkort:
 
Wat Priester, wat Profeet was oit zoo overstort
 
Met gaven van den Geest? wijk, schriftgeleerde zotheit,
 
Lichaemlijk woont in hem de volheit aller Godtheit.
155
Waek op dan, Burgery van 't nieu Jeruzalem!
 
Gehoorzaem 't woort des Zoons, vereert door 's Vaders stem;
 
Aenbid hem, die u door zijn zalving kan versterken:
 
Vergaept u niet te zeer een prael van zichtbre Kerken.
 
De Kristelijke schaer, door Goddelijk bevel,
160
Aen ouderlingen plicht verbonden evenwel,
 
Heeft, naer gelegentheit van vrye of slaefsche tijden,
 
Gepooght des Heeren naem eenstemmig te belijden,
 
En Godt in schuur of huis of tempel aengebeên,
 
En door gemeenschap zich gesmolten onder een.
165
O redelijke dienst, wie weigert aen te bidden aant.,
 
Daer Jesus, als een duif, van boven daelt in 't midden,
 
Dan die, van God veraert aant., van ydelheit verzaet,
 
Als 't vee, het oogh omlaegh en niet ten hemel slaet?
 
Wat oprecht aant. Kristen zou dien zegen willen derven,
170
Om boeten, ballingschap, om rasphuis aant., en om sterven aant. a
 
Den goeden Godt zij lof, en Aemstels wijzen Raet,
 
Dat den verdrukten nu dees tempel open staet;
 
Dat Kriste zielen noch, om Kristlijk te vergaren,
 
Noch schat nocht yver aen die tempelbou besparen,
175
Maer redden zich, door smaed, en allerhande kruis.
 
Bewaek, o Jakobs Godt, bewaek dit bedehuis:
 
Wilt, met uw vleuglen, dees vergadering bedekken,
 
En op haer zuchten een Nassouschen Heiland wekken,
 
Die op sijn schouders tors de poort van Loevestein b,
180
En omvoere, in triomf, dien norssen Kastelein aant.:
 
Op datwe u loven, en, gedroogt van alle tranen,
 
De maghten eeren, als gelovige onderdanen,
 
Die door Godtzaligheit, en vrijheit van 't gemoedt,
 
Dit aerdsche rijk versmaen, op hoop van 't eeuwig aant. goedt.
 
 
 
In den jaere mdcxxx.

Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels


auteurs


organisaties


plaatsen