De werken van Vondel. Deel 9. 1660-1663

[p. 259]

Byschrift Op d'afbeeldinge van den hooghedelgeboren Heere, Godart van Ree,aant.aant.^*

Baron tot Amerongen, Gecommitteerde tervergaderinge der hooghmogende heeren Staeten generael &c. voorheene Gezant by den koning van Denemarck, nu aen den Koning van Spanje &c.
Staende op zijn vertreck door Ovens geschildert.

CLARAQUE IN LUCE REFULSIT.

De Schilder mengelde, om heer Godart af te maelen,

Oprechte rustigheit, en ridderlijcken zwier²

In d'oogen, daer men d'eer van Uitrecht uit ziet straelen;

Gelijckze Frederick ontvonckten met hun vier,⁴

Toen hy op 't Baltisch hof den borstschilt hem vereerde:⁵

Nu bruist hy moedigh door den Spaenschen oceaen

Naer Flippus, die in oost en weste triomfeerde,

En blixemt op den vloeck der Turksche halve maen.⁸

Madril zal juichen op den glans van Amerongen,⁹
  En 't bisschoplijcke Sticht, wanneer de staetgezant,
Onthaelt op 't groot palais, door eene straet van tongen,¹¹

Het bontgenootschap sterckt van 't vrye Nederlant.¹²

Dan welkomt d'avontstar de zevenstar der Staeten.¹³
Op 's helts getrouheit magh de vryheit zich verlaeten.

J.v. Vondel.

t'Amsterdam, by de weduwe van Abraham de Wees, 1660.

* Van 1660. - Volgens de tekst van de afzonderlike uitgave in plano (Unger no. 611). Het motto, ontleend aan Aeneïs I, 588, betekent: en hij schitterde in helder licht.
Godart van Ree(de), Baron van Amerongen (1621-1691) was maarschalk van Montfoort en gezant naar Denemarken, Spanje en Brandenburg. Het gezantschap naar Spanje was reisvaardig toen de Prins van Oranje Amsterdam verliet, zie het vorige gedicht. Zie over deze schilderij, in Juni 1660 ontstaan, Dr. Harry Schmidt, Jurgen Ovens [1922], blz. 187, nr. 249.

2 oprechte rustigheit: rechtschapen kloekheid.

4 Frederick: Frederik III van Denemarken.

5 Baltisch: Deense (vgl. hiervóór Opgang van Karel Stuart, vs. 49); den borstschilt: de ridderorde (het woord ontbreekt in het Ned. Wdb.) van de Olifant, waarmee Frederik III hem in 1649 begiftigde.

8 den vloeck der Turksche halve maen: de misdadige, vloekwaardige Turken.

9 Madril: Madrid, d.w.z. Spanje.

11 eene straet van tongen: een dubbele rij vertegenwoordigers van allerlei volken (tongen: talen).

12 Doel van het gezantschap was, de vriendschap des konings voor onze staat te verwerven bij de dreigende oorlog en de belangen van onze koophandel voor te staan.

13 d'avontstar: de ster van het Westen, Spanje (vgl. d'avontvorst in deel 3, blz. 126 en 130); de zevenstar: de Zeven Provinciën.