De werken van Vondel. Deel 8. 1656-1660

De XXV. Harpzang.^*

Judica me, Domine.

Alweetend Rechter, die verstaet¹

Een ieders Recht, oock zonder blijcken,²

'k Verlang dat gy ter vierschaer gaet,

Om eens het vonnis vlack te strijcken,

't Geschil te scheiden tusschen my

En mijne onbillijcke party:⁶

Want ick aen 't recht van mijne zaeck

Niet twijfel, en in mijn geweeten

* Ps. 25. - Ook in dezen Harpzang is het persoonlijk accent onmiskenbaar.

1 verstaet: kent.

2 blijcken: overgelegde bewijzen.

6 party: tegenpartij.

[p. 281]

 

Ben vry gesproken door een spraeck,

10

Die Godt verstaet, zoo hoogh gezeten.

 

't Gemoedt, dat voor my spreeckt en pleit,¹¹

 

Getuight van mijne onnozelheit.^1-127-1212

 

 

 

Dewijl ick mijn betrouwen zet

 

Op uw rechtvaerdigheit in 't wijzen

15

Van ieders vonnis, zonder smet,

 

Zoo durf ick niet voor d'uitspraeck yzen,

 

Noch angstigh vreezen, hoe dit vall',

 

Dat ick het pleit verliezen zal.

 

 

 

O hartekenner, onderzoeck¹⁹

20

En proef inwendigh hart en nieren,

 

Als gout in 't vier: sla op het boeck²¹

 

Van mijn gedachten zin en zwieren,²²

 

En brengh mijn ooghmerck en bejagh,

 

Gelijck gy 't vint, nu aen den dagh:^19-2423-24

 

 

25

Dewijl ick uw bermhartigheit

 

Gestadigh zette voor mijne oogen,

 

En, door uw voorbeelt aengeleit,

 

Mijn' naesten holp naer mijn vermogen,

 

En in uw waerheit heel gerust

30

Gewandelt heb met liefde en lust.

 

 

 

Noit zat ick, als een raetsgenoot,³¹

 

By blinde en ydele afgodisten,

 

Noch volghde hen, die, valsch en snoot,

 

Met onrecht hunnen tijt verquisten.

35

Ick haette de vergadering,³⁵

 

Daer niet dan boosheit ommeging.^31-36

 

 

 

Ick zet my nimmer op de banck

 

En offerdisch der godeloozen,^37-3838

 

Maer heb met lust mijn leven langk

40

Uw hut tot mijn vertreck gekozen:^39-40

 

Daer wasch ick met d'onnoosle schaer

 

Mijn hant, en kniel voor Godts altaer:

11 't Gemoedt: is bijstelling van een spraeck in vs. 9.

1-12 V: Judica me Domine, quoniam ego in innocentia mea ingressus sum, vs. 1.

7-12 naar B: quoniam conscientia mea, quam solus Deus videt, me non reprehendit, nam innocenter vixi.

12 onnozelheit: onschuld.

19 hartekenner: vgl. XVIII Harpz. vs. 89.

21 Als gout in 't vier: naar B: examina cogitationes et appetitiones meas ea diligentia qua probatur aurum cum igne examinatur; op: open.

22 zin en zwieren: begeerten en invallen.

19-24 V: Proba me Domine et tenta me; ure renes meos et cor meum, vs. 2.

23-24 toevoegsel.

31 raetsgenoot: medestander.

35 vergadering: samenkomst.

31-36 V: Odivi ecclesiam malignantium, et cum impiis non sedebo, vs. 5.

37-38 op de banck En offerdisch: volgens B bedoelt de psalmist den dienst der afgoden.

38 godeloozen: als in vs. 52, vgl. IX Harpz. vs. 75.

39-40 toevoegsel.

[p. 282]

 

Daer hoor ick 's allerhooghsten lof

 

Met zangk en snaerespel ontvouwen,

45

En hael in top hoe 't hemelsch hof⁴⁵

 

Ons al zijn wondren liet aenschouwen.

 

Ick minne uw huis, vol heerlijckheit,

 

Den troon van uwe Majesteit.

 

 

 

Verwijsme, o Heer, niet met de rot⁴⁹

50

Der ongerechtigen en boozen.

 

Verdelgh mijn leven niet, o Godt,

 

Met bloetraên en met godeloozen,⁵²

 

Wier hant, in's naesten bloet geverft,

 

Geen gaven noch geschencken derft:

 

 

55

Want mijn geweeten spreecktme vry,

 

En houdtme onnozel. mijn verlangen,⁵⁶

 

Verlosme, ontferm u over my.

 

Mijn voet ging doorgaens rechte gangen.⁵⁸

 

Ick zal u loven in den ring

60

En drang van uw vergadering.^59-60

45 en hael in top: en ik jubel daar over, vgl. Jos. in Doth. vs. 1139.

49 de rot: het rot, de schare.

52 bloetraên: bloedraden: bloedvergieters, V: viris sanguinum, vs. 9, vgl. XXI Harpz. vs. 76.

56 onnozel: onschuldig; mijn verlangen: aanspreekterm tegenover God.

58 doorgaens: doorgaande, altijd.

59-60 ring En drang: hendiadys: opdringende rangen, volksmenigte.