Logo DBNL
De werken van Vondel. Deel 7. Vertalingen uit het Latijn van Vergilius, Horatius en Ovidius (1934)

De werken van Vondel. Deel 7. Vertalingen uit het Latijn van Vergilius, Horatius en Ovidius

(1934)–Joost van den Vondel–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

P. Ovidius Nazoos Herscheppinge.
Het zevende boek.aant.*



illustratie

Inhout.

1 Jazon met Medea t'huis gekomen, holp zy Ezon aen zijne jeught, en dit Pelias mede 2 belovende, en hem, tot een proefstuk, eerst in den schijn van een lam herscheppende,r. 2 3 brogt den ouden man bedrieghelijk om het leven. Medea hierna door verscheide befaemde3-4 4 gewesten met veele herscheppingen gevoert, troude Egeus, na haeren kindermoort. Minos 5 hierna alle zijne heirkrachten te zamen rukkende, beoorloghde hem, gelijk ook Parus.5
tekstkritische noten
6 Toen Arne hem voorheene verriet, verkeerde ze in een kaeuwe. Eakus hielt Egeus zijde,6 7 en quam hem met zijne Mirmidonen, uit mieren gesprooten, te hulp, onder den veltheer 8 Cefalus. die eens zijne beddegenoote Prokris, door het vermommen van gedaente tot 9 overspel zocht te bekooren, en zijn hondeken en het dier in kaien zagh verkeert. Hy9-10 10 doorschoot onwetende zijn Prokris, die het bestorf.
 
De Tesslers bruisden met hun schip door 't schuim der baren,+vs. 1
 
En zagen Fineus, out en grys en graeu van haeren,2
 
In eenen langen nacht van blintheit, zynen tyt+3
 
Elendigh slyten, en niet zonder moeite en stryt4
5
Was door de Grieksche jeught, uit Boreas gesprooten,5
 
De vraetige harpy, gespitst met kromme pooten,6
 
Gedreven van den disch des droeven ouden mans.
 
De bloem van Grieken hadde een zorghelyke kans8
 
Gewaeght met Jazon, groot van faem in alle hoven,
10
En raekende door zoo veel zwaericheên te boven,10
 
Belande aen 't vuile slym van Fasis snellen vloet.11
 
Toen gingenze ten hove, en melden, trots van moedt,12
 
Datze om het gulden vlies te winnen derwaert quaemen,13
 
En hoorden daetelyk uit 's konings mont altzaemen
15
Met welk een lyfsgevaer men zulk een wit beschiet.
 
Medea, 's konings telgh, zoo dra zy Jazon ziet,+16
 
Begint allengs in 't hart te branden, en te minnen,
 
En kant zich eene wyl hier tegens met haer zinnen.
 
Ten leste sprakze, toen dees dolheit met geen reên19
20
Te toomen was: hoe nu, Medea? waer wil 't heen?
 
Gy worstelt vruchteloos met alle uw maght hier tegen.21
 
Ik weete niet wat godt my, tot den hals verlegen,22
 
Verhindren wil, en sta verwondert wat dit zy:23
 
Of 't most de minne zyn, die maght heeft over my,
25
Of iet dat min gelykt: want waerom zoude ik achten
 
Dat vaders voorwaerde al te zwaer is voor zyn krachten?26
 
En zeker slaet men 't ga, zy valt hem veel te zwaer.27
 
Waerom ben ik beducht voor 't leven en gevaer
 
Des vreemdelings, noch naeu bekeeken met myne oogen?
30
Wat 's d'oorzaek van dees zorgh? lesch uit naer uw vermogen30
 
Dien eerst ontvonkten brant in 't maeghdelyk gemoet.
 
O ongelukkige, zoo gy uw heil bevroet,
 
Verlaet dit opzet. zoo ik kon, 'k was wel beraeden:30-33
 
Doch eene nieuwe kracht verruktme op vreemde paden34
35
Myns ondanx, en de min raetme anders dan het hart.35
 
Ik zie wat beters, volgh wat slimmers door dees smart.36
 
Lust u, een konings kint, dus los verrukt van zinnen,
 
Ontvonkt van wulpsche liefde, een' vreemden gast te minnen?
 
Wat legtge op huwen toe, verblint door deze vlam,
40
Met een' uitheemschen, die uit d'andre werrelt quam?40
 
Dit lant is maghtigh u een' bruidegom te geven.
 
Of deze leve, of sterf, hy sterve, of blyve leven,
 
Laet dit het godendom bevolen: doch 't is vry
 
Dat eene, al mintze niet, uit gunst bekommert zy
45
Voor 't leven van dien helt: want wat heeft hy misdreven?
 
Wie Jazons dapperheên, en jeught, en stam, en leven
 
Zich geensins aentrekt, is een wreede wrevlige aert:
 
En wie gevoelt in dit geval zich niet bezwaert48
 
Om zyne schoonheit? neen, zy raektme aen hart en nieren,49
50
Help ik dien braven niet, zoo zullen hem de stieren,50
 
Met hunn' vergiften aêm, en ademtoght, en lucht,
 
Vernielen, en hy zal dan schrap staen, en beducht52
 
Voor hun gezaeit gebit, voor vyanden, gekroopen53
 
Uit d'aerde, en in den muil des fellen boschdraex loopen,54
55
En zyne grimmigheit gedyen tot een aes.
 
Lyt dit Medea? hoe? zoo wertze dol en dwaes
 
Van eene tigerin gezooght en opgetogen:
 
Zoo schynt haer hart verstaelt, versteent en onbewogen.
 
En waerom zienwe hem niet sterven, en vergaen?59
60
Bevlekke ik myn gezicht, en zie dit sterven aen?
 
En waerom hitse ik niet de stieren, scherp van horen,
 
Een aertsch gebroetzel, dol en schrikkelyk van toren,62
 
En 't waekende gedroght des boschdraex op dien helt?
 
De goden gunnen hem wat beters, daer het gelt.64
65
Hoewelme dit niet staet te wenschen, maer te dryven.65
 
Of zal ik, vaders ryk verraedende, hem styven?66
 
En weete ik niet wat gast door my geborgen wort,
 
En door myn hulp geberght, zyn heilanden verkort,67-68
 
Dan t'zeil ga, zonder my, en dan een andre trouwe,
70
Medea, hier geplaeght, blyf zitten, diep in rouwe?
 
En magh hem dit van 't hart, en kan hy andren meer
 
Beminnen boven my? hy sterve zonder eer,71-72
 
Gelyk een trouwelooze ondankbre: doch zyn mynen,
 
En edel opzicht, en bevalligheden schynen73-74
75
Geheel wat anders, en verzekren boven al
 
Dat hy my geenerwys dus snoot uitstryken zal,76
 
En myn verdiensten in den wint slaen al t'onwaerdigh.
 
Hy zalme zweeren, en de hemelgoôn rechtvaerdigh78
 
Tot tuigen neemen van dien dier gezworen eedt.
80
Wat vreestge noodeloos? flux toe, terstont gereet.
 
Vertrek niet langer: want gy zult dien waert beminden81
 
Helt Jazon eeuwigh aen uw hanttrou vast verbinden.82
 
Hy zal in Grieken u inhaelen, als zyn bruit.83
 
De moeders, nu de zoons geberght zyn, loopen uit,84
85
En alle steên, die u op haere handen draegen.85
 
Zal ik dan van myn lant afvaerende dit waegen,
 
Myn zuster, broeder, en myn eigen vaderlant,
 
En vader, en de goôn verlaeten, en dit strant?
 
Waerom toch? aengezien myn vader, wreet van zeden,89
90
Myn lant veracht is, en myn broeder ver beneden90
 
Zyn mondigheit, noch kintsch, en voor een kint moet gaen.
 
Myn zuster houdt met my op dezen zeetoght aen.92
 
Een godtheit dryftme voort. ik zal niet groots verlaeten,93
 
Een grooter winnen, en veel duizent onderzaeten,94
95
Een' titel, dat de jeught van gansch Achaie alleen95
 
Door my geborgen wiert. ik zal dees woeste steên,
 
En ongezonde lucht verwisselen aen luchten,
 
Die veel gezonder zyn. ik zal ter stede uitvlugten
 
Om andre steden, daer het gansche lant van spreekt.99
100
'k Zal zeden, kunsten, volk, en Ezons telgh, gequeekt100
 
In Grieksche wysheit, zien, om wien ik, daer bedreven,101
 
Al 's werrelts ryken schat geensins zou willen geven.
 
'k Zal door dit huwelyk gelukkigh zyn gepaert,
 
En by al 't godendom, om hoogh geacht en waert,104
105
Myn hooft tot aen het zwerk opsteeken, en verheffen.
 
Wat zegge ik? weet ik niet wat zeestorm ons kan treffen,106-vlg.
 
In 't midden van een zee, vol rotsen, en gevaer?
 
Kenne ik Charibdis niet, zoo zorghelyk en naer108
 
Voor 't bootsvolk, die de golf in haeren balgh kan slorpen,
110
Dan weder braeken, en met kracht ter keele uitworpen?
 
Is my de vraetigheit van Scille niet bekent,111
 
Die, in 't Siciliaensche onstuimige element,
 
Met haere hondejaght omringt, niet rust van bassen?
 
Genomen 'k min den helt, en over zoute plassen114-vlg.
115
Zoo verre heengevoert, gezeten op zyn' schoot,
 
Ontzie geen zeegevaer; terwyl ik in dien noot
 
Hem in myne armen vat, noch staet my niets te vreezen,117
 
Of 't zal om mynen man, en niemant anders wezen.
 
Laet gy u voorstaen dit een huwelyk te zyn,119
120
En dektge uw zwaere schult met zulk een' schoonen schyn?
 
Ay overleg eer welk een misdaet u zal smetten,
 
En schuw dit stuk, nu gy uw min noch kunt verzetten.
 
Zoo spreektze, en billykheit, godtvruchtigheit, en eer,123
 
En schaemte staen rondom, en smyten min ter neêr.
125
Zy treet naer 't oude altaer van Hekaté, ter zyde125
 
In een beschaduwt wout, waerin men offers wyde,126
 
En is op nieu gesterkt, en 't minnevier verkout:127
 
Maer als zy Jazon ziet, in lommer van dit wout,
 
Ontvonkt het vier, dat eerst gedooft was, in haer zinnen.
130
Nu wortze schaemroot, en haer hart ontsteekt van binnen,
 
Gelyk een vonxke viers, van asschen overdekt,
 
Weêr door den adem van den wint wort opgewekt,
 
En aen het gloeien raekt: alleens is 't hier geschapen.133
 
De min aen 't quynen, en allengs geraekt aen 't slaepen,
135
Wert weder wakker, en ontvonkte, als met den dagh,
 
Toen zy dien braven helt hier tegenwoordigh zagh:
 
En by geval was hy noit schooner in zyn leven.137
 
Het stont gewisselyk de dochter te vergeven.
 
Zy lonkt verlieft hem aen, als waer het d'eerstemael,
140
En blyft staroogen met een' minnelyken strael.
 
Zy waent een' godt, geen' mens, t'aenschouwen met haer oogen,
 
En hangelt om hem heen, verstomt en opgetogen.142
 
Maer toen de helt begon te spreeken, en haer hant143
 
Te vatten, met gebeên om hulp en onderstant,
145
En haer zyn trou te biên, sprak zy, uit mededoogen
 
Met traenen in 't gezicht: nu zienwe, in 't hart bewogen,
 
Wat ons te doen staet in dit zorghelyk geval.147
 
Het is de min alleen, die my bedriegen zal,
 
En niet d'onkunde van de zaeke, en rechte waerheit.149
150
Gy zult door onze hulp, in deze duistre naerheit,
 
Geborgen worden, hou na'et bergen slechts uw woort.151
 
Hy zweert by 't heilighdom van Hekaté, die 't hoort,
 
De godtheit van dit wout, by dien alzienden vader,153
 
De zon, dien hy verwacht ten schoonvaêr, en te gader154
155
By zyn verlossinge in dit jammerlyk gevaer.
 
Zy geeft dien eedt geloof, gezworen by 't altaer,
 
En levert daetlyk hem de sterke toverkruiden,
 
Weet hem 't gebruik hier van te leeren en beduiden.
 
Hy keert hierop verheught naer 't koningklyk pallais.159
160
De zon zagh 's andren daeghs, voor 't aengaen van haer reis,
 
De starren uitgedooft, toen al het volk vergaerde,
 
Op 't heiligh velt van Mars, en sterk zich openbaerde162
 
Op heuveltoppen hier rondom. de koning staet163
 
In 't midden, ryk gekleet in 't purperen gewaet,
165
Met zyn' ivooren staf. de schrikkelyke stieren,+
 
Op kopre voeten treênde, en nevels, dampen, vieren,166
 
En vlammen snuivende uit den diamanten snuit,167
 
Waer van 't gewas verbrant, verschynen met geluit,
 
Gelyk de kalkkolk plagh te soezen, en te kissen,169
170
Daerze ongeleschten kalk met water willen slissen:170
 
Zoo kraekt en bobbelt hun verbrande keel en borst,171
 
Terwyl de vlam ontsteekt. helt Jazon moedigh dorst172
 
Hier trots op aentreên. die moordaedige aen 't vertoornen,173
 
Met opgespalkten muil, en gloeiende ysre hoornen,
175
En hunn' gekloven hoef, treên moedigh op hem aen,175
 
Dat d'aerde stuift, de lucht in 't ronde schynt te staen
 
In dikken smook en damp, en nevel, mist en waessem,
 
Opwellende in 't geloey uit hunnen helschen aessem.
 
De Tessalers staen styf van dootschrik, en belaên,179
180
Doch d'aemtoght brengt den helt geen leet noch letsel aen.
 
Zoo veel vermoght de kracht van deze toverkruiden.
 
Hy streelt den kossem, en de harde stierehuiden
 
Vrymoedigh met zyn hant, en dwingt hen onder 't juk,
 
Dat elk om 't eerst' den ploegh door 't nieuwe boulant rukk'.
185
De Kolchers zien verbaest dit aen, gelyk een wonder.
 
De Tesslers speelen met hunne aller gunst hier onder,186
 
En moedigen den helt, die zaeit den draeketant187
 
Uit zynen kopren helm in 't omgeploeghde lant,
 
't Welk, met een sap gemengt, dit zaet begint te weeken,189
190
En nieuwe lichaemen verwekkende, aen kan queeken:
 
Gelyk het kint, in 't lyf der moeder uur op uur,191
 
Een' menschenvorrem kryght, en voort van vrou natuur
 
Allengs gekoestert, zyn beslagh en volle leden
 
Aenwinnende, niet eer de werrelt komt bekleeden,194
195
Ten zy 't voldraegen is: aleveneens na dat
 
De zwangere aerde 't beelt des menschen eenmael vat,195-96
 
En gansch voltoit, dan ryst het uit de vruchtbre voren,
 
Ja dat noch vreemder is, voert reê het aengeboren+198
 
Geweer. de Grieken zien dit nieugeboren zaet199
200
De speeren vellen naer het hooft van dien soldaet
 
Van 't lant Emonie, en beginnen 't op te geven,201
 
En vreezen hangends hoofts voor Jazons lyf en leven.
 
Medea zelf, die hem met haere kunst verzagh,203
 
Begon te schroomen, toen zy hen, bereit ten slagh,
205
En zulk een menighte den jongling aen zagh rannen.205
 
Zy ziet bestorven, en wort kout, en opgespannen206
 
Van zinnen, en om 't sap, dat zy den minnaer gaf,207
 
Te sterken, prevelt stil een tovervaers heel straf208
 
Hieronder, en verdaeght al haer verborge treken,209
210
Ter hulpe van den helt, die snel, om zich te wreeken,210
 
Een' zwaeren steen worpt in zoo veele als hem bestreên.211
 
Toen scheidenze al van hem, en werden hantgemeen,
 
Vernielden onderling elkandere verwoeder,213
 
In 't gruwelyk gevecht van broeder tegens broeder.
215
De Grieken groeten en omhelzen hem met vreught
 
Om zulk een zege, en gy, ongrieksche bloem der jeught,216
 
Wenscht hem t'omhelzen, zoo de schaemte u niet betoomde:
 
Noch hadtge hem omhelst, indien uw hart niet schroomde218
 
Voor 't schenden van uw' naem en faem, geen kleine smart;
220
En noch verblytge u stil met een genegen hart,
 
Het geen geoorloft is. gy dankt uw toverzangen
 
En ongoôn, door wier les dees kunst u aen bleef hangen.222
 
Nu staet hem noch den draek, die nimmer d'oogen luikt,
 
In slaep te toveren, daer hy in schaduw duikt
225
Des gouden ooftbooms, en met kam, en gloênde blikken,225
 
Gesplitste tong, en scherp gebit, elk kan verschrikken.
 
Zoo dra hem Jazon met vergeetsap nat besprengt,227
 
En drymael prevelt, dat den vaek in d'oogen brengt,228
 
Ontstelde baren stilt, den waterstroom kan stuiten,
230
Bevangt de slaep den draek, wiens oogen nimmer sluiten.+
 
Helt Jazon strykt het vlies, een' ryken gouden buit,231
 
En moedigh op dien schat, en zyn verloofde bruit,232
 
Als eenen andren roof, vervoertze met zich heene,
 
En havent zegenryk in vaders stadt Athene.234
235
De gryze vaders en de moeders van het lant
 
Emonie verblyt, nu in behouden stant
 
Hun kinders keeren, gaen ten outer naer de kooren,237
 
En offeren den stier, met zynen gulden horen,238
 
En zwaeien 't wierookvat: maer Ezon, levens zat,239
240
Met eenen voet in 't graf, en out en afgemat,
 
Verneemt men niet, daer zy de zoonen wellekomen.
 
Toen sprak helt Jazon: myn getroude, en troost der vroomen,242
 
Medea, schoon men u voor al 't genoten goet,
 
En ons behoudenis ten hooghste danken moet;
245
Hoewelge my verbont door menige weldaeden,
 
En aen uw trou verplichte onendigh: ik beladen
 
Met zulk een schult van dank, verzoeke noch een deught.247
 
Verleng myn vaders tyt, door 't mindren van myn jeught,248
 
Zoo toveryen en uw kunsten dit vermogen.
250
Doch waer voor zwichtenze! de traenen staen in d'oogen,250
 
Terwyl de helt dit spreekt. Medea hoort het aen,
 
Niet onbewogen. 't hart is ook met rou belaên,
 
Herdenkende hoe 't kint den vader heeft bejegent,253
 
Dien zy te snoot verliet, en heentrok ongezegent,
255
Doch rept hier gansch niet af. zy antwoort nu: o man,
 
Is 't mooghlyk dat uw' mont dit woort ontvallen kan,256
 
't Welk gruwzaem luit in 't oor! en dunkt u dat ik schrander
 
Uw tyt kan korten, en die schenken aen een' ander?
 
Dat schutte Hekaté. dees eisch is ongegront.259
260
Maer o myn Jazon, 'k wil beproeven door een' vont
 
Iet grooters dan gy wenscht in uwen schoot te storten,
 
En zonder uwen tyt te mindren, en verkorten,
 
Myn' schoonvaêrs leven uit te rekken door de kunst;
 
Zoo Hekaté my slechts de hant bie door haer gunst,
265
En mynen aenslagh en vermeetenheit bekrachtigh'.265
 
Het was dry nachten eer de maen haer schynsel maghtigh+266
 
Te sluiten, entlyk op quam ryzen in een' kring.266-67
 
Zoo dra de volle maen, uit den gesloten ring
 
Van glans, de werrelt ziet, gaet vrou Medea treden
270
Ten huize uit baerevoets, met opgeschorte kleeden,270
 
Blootshoofts, met hangend haer, alleen en onverzelt,
 
In 's midnachts stomme stilte, en eenzaemheit, langs 't velt,
 
Daer vogel, dier, en mensch, in slaep gevallen, sliepen,
 
En traege slangen zacht voortkruipen, zonder piepen274
275
En schuiflen, en gerucht. de lucht staet stil uit schroom.
 
Geen telgh verrept zich. niet een blad ruischt aen den boom.
 
Men ziet de heldre lucht vol klaere starren blaeken.
 
Zy heft haer handen op om hoogh naer 's hemels daeken.
 
Zy draeit zich drywerf om, besprengkelt drywerf 't haer279
280
Met water van een beek, huilt drywerf yslyk naer.
 
Zy knielt ootmoedigh op den gront der harde heide,
 
En drywerf geeuwende, zeght, daerze zich bereide:280-82
 
O nacht, aen wien men zyn geheimenis gerust
 
Betrouwen magh, en wat geen' menschen is bewust,
285
En die, als 't zonneradt beneên de kim gaet zinken,
 
Met uw gestarnte en maen om hoogh begint te blinken;
 
En gy dryvoudige nachttroni, Hekaté,287
 
Opkomende om de hant te bieden op myn be
 
In 't voorgenomen werk; en gy, o toverzangen,
290
En tovertreken; en o aerde, die de gangen
 
Der toverinnen styft en sterkt met krachtigh kruit;290-91
 
En gy, o luchtjes, wint, en bergh, en stroomen, uit
 
Geberght gesproten; en gy stillestaende meeren;
 
Gy boschgoôn, nachtgoôn, komt my met uw byzyn eeren,
295
Door welker bystant ik, zoo dikwyl het my lust,
 
De stroomen dreef te rug ter bronaêr, hun bewust,296
 
Dat d'oevers om die kracht op 't hooghst verwondert waren,
 
Ook toen ik met gezang bedwong de wilde baren,298
 
De stille zee geboot te bruisschen met een vlugt,299
300
De wolken daeghde, en kon verjaegen aen de lucht,
 
De winden dryven en verdaegen, als gepersten,301
 
En addrekeelen holp door myn bezweeren bersten.302
 
Zelfwasse rots, en eik, en bosch, op bergh, in dal,303
 
Verrukte ik uit den gront met wortelen met al,
305
Verzette een' bergh, die loeide. ik kan de geesten wekken.305
 
Ik kan de maen om laegh uit haeren hemel trekken,
 
Hoewel de koperklank van 't bekken haer verlicht,307
 
Wanneerze in arbeit gaet. de zon zwymt door myn dicht308
 
En grootvaêrs wagen: en de dageraet aen 't schynen,309
310
Ziet dootsch in 't aengezicht door onze moortvenynen.
 
'k Benam met uwe hulp het gruwzaem vier zyn maght,
 
Dat uit den gloênden balgh der stieren vloogh met kracht.
 
Ik spandeze in den ploegh. gy hitste het gebroetsel
 
Der draeketanden op, en gaeft hun tweedraght voetsel,
315
In 't onderling gevecht. gy holpt den fellen draek,
 
Die nimmer d'oogen luikt, en eeuwigh vlamt op wraek,
 
In slaep, en wist doortrapt den wachter uit te stryken,317
 
Die 't gouden ooft behoede; en voerde in Jazons ryken
 
Het dierbaer gulden vlies. nu mangelt my het sap,318-19319
320
Om traegen ouderdom, in d'eerste jongkheit, rap
 
En frisch te leveren. gy zultme sap beschikken:321
 
Want 'k heb de starren niet vergeefs my aen zien blikken,322
 
En zie den wagen met zyn snelle draekevlugt,323
 
Alree dus verre hier gevoert door d'ope lucht,
325
Niet ydel by der hant: en effen stont de wagen323-25
 
Recht voor haere oogen, uit den hemel neêrgedraegen.
 
Zy styght'er op, en streelt de draeken met den toom,327
 
Bestiert den luchtigen mondteugel zonder schroom,328
 
En daetelyk gezwint ten hemel opgevlogen,
330
Ziet gansch Tessalie, en het lustdal voor haere oogen,330
 
En dryft de draeken recht op 't eilant Kreten aen.331
 
Zy ziet de kruiden die op Osse, en Otris staen,
 
Op Pindus, Pelion. op den Olimp gestegen,
 
Zietze over Pindus heene, en plukt hier aller wegen332-34
335
Ten deel het kruit, dat haer voorneemen dient, met steel335
 
En wortelen en blaên uit d'aerde, en maeit een deel
 
Met haer metaele zein. haer dienden ook veel kruiden,337
 
Die aen den Apidaen opluiken in het zuiden,338
 
En langs de kanten van Amfrizus waterstroom,
340
En langs Enipeus, en vliet Peneus, en den zoom340
 
Van vliet Sperchius, en in liezen en de biezen341
 
Van Bebe, en 't weeligh groen, vol levens, uit te kiezen342
 
By den Eubeeschen stroom Antedon, onbekent343
 
Tot noch, als namaels bleek by Glaukus, in het ent
345
Hervormt van mensch in godt door onbekende bladen.
 
Drywerf dry etmael op de gladde wagenraden
 
Van vlugge draeken snel getrokken, en gerent,
 
En alle velden naeu doorsnufflend, keertze in 't ent.
 
Hoewel de draeken slechts de kruiden in het open
350
Eens roken, doch geensins aenraekten, nochtans stroopen350
 
Zy 't out gerimpelt vel. toenze aenquam hielze stant
 
Voor 't hof in ope lucht, en schuwde met de hant
 
En vinger haeren man te raeken na'et bedaeren.352-53
 
Toen boudeze van zoôn een paer gewyde altaeren,
355
Ter rechte en slinkehant: het een voor Hekaté
 
Ter rechte, en 't slinke altaer, gewyt door haere be,
 
Aen Hebe, een schenkerin der jongkheit, root van wangen.357
 
Toen zy 't met eizen en wilt boschloof had behangen,358
 
Zoo groefze dicht hierby twee groeven in het lant,359
360
Stelde offerhanden toe, en keelde met haer hant360
 
Een pekzwart schaep, en goot het bloet in deze groeven,
 
En laeuwe melk, en wyn. nu valtze zonder toeven361-62
 
Aen 't prevelen om hulp by onderaertsche goôn,363
 
Bidt aller zielen godt, en Plutoos duistren troon,364
365
En zyn geschaekte bruit, op datze door het storten
 
Van 't bloet des ouden mans zyn leven niet verkorten,
 
En jaeren minderen. de godt van 's afgronts poel
 
Met prevlen en gebeên gepaeit op zynen stoel,365-68
 
Gebietze 't lichaem van den ouden haer te geven,
370
Te brengen op 't altaer. daer legtze, in kunst bedreven,370
 
Hem, die in diepen slaep niet meer te leven scheen,
 
Zoo lang hy was, op 't bedt van groene kruiden heen,
 
En eischt dat Jazon met zyn knechten zal vertrekken,
 
Om ongewyden geen geheimenis t'ontdekken.
375
Zy vliegen elk om 't eerst terstont aen d'eene zy.375
 
Medea spookt, gelyk een wynpaepin, hierby,
 
Met hangend haer rondom de barrenende altaeren,377
 
En doopt de fakkels, die vol diepe groeven waren,378
 
In 't zwarte groefbloet, en ontsteektze aen elk altaer.
380
Zoo zuivertze het lyf des gryzen mans heel klaer
 
Tot drywerf toe met vier, en drywerf met de plassen381
 
En zwavel drywerf: en terwylze hierop passen382
 
Verziet het kruit vast in den ketel. zy raemt tyt,
 
Kookt wortels, bloemen, zaet, en kruiden, dieze snyt
385
In Emonye, en dier gesteente, langs de randen
 
Van Ganges opgezocht en Indiaensche stranden,
 
Daer d'oceaen op barnt. zy worpt'er in veel blaên,
 
Ook ryp, des nachts geschept by eene volle maen,383-88
 
En vleesch en veder van den nachtuil, naer in 't spellen,389
390
Ook weerwolfs ingewant, geschubde slangevellen
 
Van Libie, meteen de lever van een hart,391
 
Een kraeiebek- en hooft, dat negen eeuwen tart
 
Met zynen ouderdom. Medee uit Kolchis paelen392-93
 
Kookt dit en duizent meer, te lang hier op te haelen,
395
Te gader op het vier, en roert den ketel om
 
Met een' olyftak, dor en bladeloos en krom,
 
Die uit het kopren vat getrokken, slaet aen 't bloeien,+397
 
En strax olyven draeght. waer heete druppels vloeien,398
 
En overziedend schuim den droogen gront bespat,
400
Daer groeien bloem en gras. Medea, die dit vat
 
En ziet, keelt daetelyk den ouden met den degen.
 
Zy tapt hem 't oude bloet rein af, giet onverlegen402
 
Het versche sap hierin. toen Ezon door zyn keel
 
Of keelquetzuur dit dronk, verloor de baert geheel
405
Zyn grysheit, en het haer wert zwart, gelyk voorheenen.
 
De bleekheit, magerheit, en morssigheit verdweenen,406
 
En kreuk en rimpel. vleesch en bloet herwon zyn ste.407
 
De leên verdertelden: en Ezon zagh alree408
 
Zich weder in den schyn van veertigh jaeren minder,
410
Den ouderdom vergaen, vol geest, en zonder hinder.410
 
Godt Bacchus van om hoogh vernam dit wonderwerk,
 
En port Medea dat zy me zyn voesters sterk',+412
 
En jonger leverde, het welkze niet ontzeide.413
 
Maer op dat zy 't bedrogh met eenen schyn beleide,414
415
Geveinstze in vyantschap te staen met haeren man,
 
En vlugt al smeekende van hier ten huize van
 
Den ouden Pelias, een' oom van Jazon, heenen.
 
Zyn dochters [hy was out en zwak van leden] scheenen418
 
Tot haer genegen, en ontfingenze met vreught,
420
Maer werden, onder schyn van vrientschap trouwe en deught,
 
Eerlang te jammerlyk in haere hoop bedrogen:
 
Want toenze hier vertoefde, en roemde op haer vermogen,
 
En hoeze, als d'eerste deught aen Jazons huis besteet,
 
Den ouden Ezon had verjongt, bevryt van 't leet
425
Des ouderdoms, zoo hoopte al d'afkomst van den ouden425
 
Dat zy door haere kunst den gryzen vader zouden
 
Herstelt zien, dringende met veel beloften aen.
 
Medea zweegh een poos, en bleef in twyfel staen,
 
Gelykze zich geliet, en hiel, om haer te krenken,429
430
d'Aenzoeksters eene poos heel staetigh in bedenken.430
 
Ten leste sprakze, op dat de hoop op zulk een maght431-vlg.
 
En haer betrouwen niet zou wanklen: 'k wil bedacht
 
Met sap den outsten ram gaen in een lam herscheppen.
 
Men sleepte strax den ram, die voor de kud liep kleppen434
435
Met kromme hoornen, by Medea, die hem keelt,435
 
Dies 't mes van luttel bloet besmet in d'oogen speelt.436
 
Medea, byster tuk op alle toverstreeken,
 
Ging daetelyk den ram in haeren ketel steeken,
 
Gevult met krachtigh sap. de leden werden kleen.+
440
De horens krompen, ook de jaeren, en met een
 
Begon de ketel luit te blaeten en te blaren.441
 
Terwylze altzaemen om dit stuk verwondert waren,
 
Sprong snel een zoghlam uit den ketel dat het spuit,443
 
En huppelde overent, en zoogh den uier uit.444
445
Het zaet van Pelias staet stom, kryght een betrouwen,
 
Begint met haer belofte ook sterker aen te houwen.
 
De zon spant drywerf haer gespan uit op de ree
 
Van Spanje, en dompelt het zoo menighwerf in zee.
 
Den vierden midnacht, als 't gestarrente op quam schynen,
450
Zoo kookte Aëtas telgh, bedrieghelyk van mynen,450
 
In enkel water haer gesneden krachtloos kruit,
 
Op 't heet gestookte vier. zy had, na'et moortbesluit,
 
Den koning en zyn wacht zoo vast in slaep getovert,
 
Datze alle ronkten, als van doots gewelt verovert.454
455
De dochters treên, op 't woort van deze Kolcher vrou,
 
Ter kamer in, niet eens beducht wat volgen zou,
 
En gaen voor 't bedt. zy zegt: wat suftge 't zwaert te trekken?457
 
Trekt uit uw zwaerden: laet al 't rotte bloet uitlekken,458
 
Op dat ik d'aders vuil' met versch en jeughdigh bloet.
460
Uw vaders oude en tyt, indien gy 't recht bevroet,460
 
Staen heden in uw hant: en wortge van medoogen
 
Om hem in 't hart geraekt, of hooptge op myn vermogen
 
Niet vast genoegh? bewyst uw' vader deze deught462-63
 
Dat gy met dit geweer, verzekert van zyn jeught,464
465
Uit d'oude leden dryft 's mans afgeleefde jaeren,
 
Met een het oude bloet, uit zyn verstorvene aêren.
 
Door zulk een drift verslimt een vroome dochter voort,467-vlg.
 
En recht, gelyk verblint, een' godeloozen moort,
 
En schendigh stuk aen, om niet goddeloos te wezen.
470
Nochtans kon geen van al dit aenzien zonder vreezen,
 
Maer keerde d'oogen hier van af, ontstelt te moe'.
 
Zy slaen al blindeling en los in 't hondert toe.+
 
Hy, bloênde en half gekapt, poogt op te staen, te kermen,473
 
En zittende overent, reikt zyn bestorvene armen
475
Haer al te zamen toe, en schreit: wat gaet u aen,
 
Myn dochters? och wat jaeght, om vader doot te slaen,
 
U herrewaert? hierme bezweeken hart en handen.477
 
Hy wou noch spreeken, als de vrou uit Kolchos landen
 
De keel hem afsteekt, en hem bloedigh en verbleekt
480
In haeren schuimenden en heeten ketel steekt.
 
Maer waerze niet terstont van draeken opgeheven
 
Om hoogh, gewis zy waer niet ongestraft gebleven.
 
Zy vlieght langs Pelion, het boschryk dierennest,
 
En over Filire, en steil Otris, en 't gewest,484
485
Bekent door 't avontuur van eenen out van jaeren
 
Cerambus, die den noot ontslipte van de baren+
 
Des grooten werreltvloets, toen watergodtheên hem487
 
Het leven berghden, op zyn klaeghelyke stem,
 
Door vleugels, daer hy me quam in de lucht gestegen.
490
Zy liet Pitane, in woest Eolie gelegen,490
 
Aen haere slinke hant; en deze hooge rots,+
 
In eenen langen draek herschapen, wreet en trots,492
 
En 't bosch van Ida, daer de wyngodt in 't verholen
 
De vaers van zynen zoon, heel heimelyk gestolen,
495
Verstak, in schyn van een verbystert hart, en daer+495
 
De vader, zoo men zegt, van Koritus, niet zwaer496
 
In 't zant begraven leght. zy liet ook dees gewassen,497
 
Die Mera, dootsch van schrik, langs d'akkers, hoorden bassen,498
 
En 't lantgeweste van Euripilus hierna,
500
Daer 't vrouwevolk van Ko, heel onverwacht en dra+499-50
 
Verkeerde in ossen, toen Alcides van haer scheide;
 
En Rodus, Febus stadt en eilandt, ryk van weide;
 
Ook Telechiners, om hun toverend gezicht+503
 
Van Jupiter gehaet, op zee gezaeit heel dicht.
505
Zy wint out Cea, en de Karteaensche daeken,
 
Daer zich Alcidamas verwonderde, om het schaeken
 
Van zyne dochter, in een simple duif veraert.505-507
 
Toen zaghze 't Hirisch meer, en Tempe, lang vermaert
 
Om 't snel veranderen der zwaene, hier aen 't zwemmen:508-509
510
Want Fillius had hier, door last en met bestemmen510
 
Des zoons van Hiries, een' jongen sterken knecht,511
 
Gevogelte getemt, den leeu aen bant gelegt,
 
Den stier ook afgestreên, dien hy, ten loon van trouwe,
 
Hem eischend, wort ontzegt van 't jongsken, dies van rouwe512-14
515
Hem Fillius gestreng dit toebyt: 'k wedt gy zult
 
Noch wenschen my dien stier, tot boete van uw schult,516
 
Betaelt te hebben: en zoo spreekende om dit trotsen,517
 
Sprong neder uit de kruin van een der hooghste rotsen.
 
Men meende dat hy viel van boven neêr, maer bleef,+519
520
Gelyk een zwaen, die op haer witte vleugels dreef,
 
Noch hangen in de lucht. de moeder treurt, vol zorgen,+
 
Onkundigh dat de zoon in 't springen is geborgen,
 
Vervloeide, en smolt allengs aen traenen, dieze stort,
 
In 't Hirisch meer, dat naer heur' naem geheeten wort.524
525
Hierby legt Pleuron, daer men Kombe, snel in 't rennen,+
 
De spruit van Ofias verschrikt met vlugge pennen526
 
Voor 't kroost zagh vlugten, dat naer moeders leven stont.
 
Zy ziet niet ver van hier Kalauren in den mont,528
 
Het eilant van Latoon, daer eene koninginne
530
's Mans droeve doot hoorde, en met hem van rouwe en minne
 
In eenen vogel wert verandert: en Cilleen529-31531
 
Legt aen de rechte hant t'aenschouwen, daer voorheen
 
Menefron, wilder dan die 't licht van reên ontbeeren,533
 
Zyn eige moeder zocht te schenden en schoffeeren.
535
Heel wyt van hier verschynt Cefys, geperst door noot535
 
Te schreien, diep in rou om zyn nakoomlings doot,536
 
In eenen zeehont van Latonaes zoon misschapen.
 
Ook zaghze Eumelus huis, wiens dochter, onbeslaepen538
 
En maeght, noch droef van hem beschreit wort in de lucht.
540
Zy won Korinte in 't ent met haere draekevlugt,
 
Daer d'ouden melden hoe stortregen groeit tot meeren,+
 
En kampernoelien in menschen kan verkeeren.541-42
 
Maer toen Medea hier haer' Jazon op dien dagh
 
Aen Kreons eenigh oir en dochter trouwen zagh,544
545
Verbrandeze het hof, vermoordeze haer kinders,545
 
En zich schantvlekkende door wraek en zoo veel hinders,546
 
Ontvloot de gramschap van haer' man, en quam t'Atheen,
 
Minerves stadt, met bey de draeken aengereên.
 
Daer zagh men Fineus, vroom en deughdelyk van leven,+
550
En ouden Perifas te gader heenezweven,+549-50
 
Met Polifemons nicht, dry vogels, op het ruim+551
 
Van 't velt der dunne lucht, beschaduwt met hun pluim.552
 
Helt Egeus neemt met vreught Medea in zyne armen,+
 
En durf, dat strafbaer was, in 't bedde haer verwarmen.553-54
555
Helt Tezeus, 's konings zoon, den vader onbekent,483-555555
 
Vermits den langen toght, quam weêr t'Athene in 't ent556
 
Ten hove, en hadde, met den degen uit de scheede,
 
Den enghals, van twee zeen bevloeit, gebragt in vrede.558
 
Medea ley strax toe om hem met akonyt559
560
Te moorden, datze ver gehaelt had by den Scyt.560
 
Men noemt dit moortvenyn, uit 's helhonts tant gesproten.+561
 
De faem melt dat een kloof, heel wyt en noit gesloten,
 
Een duistere spelonk, ten afgront nederstyght.
 
Hier langs quam Herkules ten leste, moe gekryght,
565
Met Plutoos helhont, aen een diamante keten565
 
Geketent, en hiel stant. het dier stapte uit de reeten,566
 
Zagh schemerblint in 't licht, en baste drywerf luit
 
En yslyk, dat de klank op 's hemels welfsel stuit.568
 
Hy sprengde 't groene velt met spogh van zyne tanden,
570
't Welk op den vruchtbren gront en weelige akkerlanden
 
Een giftigh kruit teelt, dat gesmaekt den tyt verrast,571
 
En wort, dewyl het op de harde steenrots wast,
 
By 't lantvolk akonit naer zynen aert geheeten.572-73
 
Helt Egeus schonk dit aen zyn' zoon, doch buiten weeten,574
575
Door 't boos besteeken van Medea, valsch van aert,575
 
Als waer 't zyn vyant. als de zoon den drank aenvaert,
 
Gereet te drinken, komt de vader door godts zegen
 
Te zien 't ivooren hecht van 's helts vergulden degen,
 
Met een de tekens van den stamme, en slaet verbaest579
580
Den kroes en 't moortvergift ter aerde met der haest:580
 
Waerom de mengster van 't venyn door haer bezweeren581
 
Om hoogh voer, en haer straf ontvlugte op draekeveêren.582
 
Hoewel de vader zich verblyde, mits de zoon
 
Het schrikkelyk gevaer des moortkelx was ontvloôn,
585
Noch stont hy eene wyl verbaest, die zich verbeelde
 
Hoe zulk een ongeluk naby zoo luttel scheelde.586
 
Hy stelde vrolyk flux veele offerhanden toe,587
 
En dankt de goden voor d'altaeren, bly te moê.
 
Hy slaghte stieren, en bewont den gulden horen
590
Met offerbanden. noit wert eenigh feest geboren590
 
Met zulk een vrolykheit van al Erechteus zaet591
 
Zoo heerelyk als dit. de raetsheer, en de staet,592
 
En 't volk volharde om stryt met rustigh banketteeren,593
 
Met zangen by den wyn, die in het triomfeeren594
595
Den geest dus opwekt: o helt Tezeus, braef van aert,+595
 
Heel Maraton stont stom om u, die onvervaert
 
Den lantstier overwont. Korinte moet u pryzen,597
 
Die trots het zwyn versloeght, waerom alle aêren ryzen,598
 
Daer 't volk te Kromion den akker veiligh bout599
600
Door uwe hulp en deught: en Epidaurus houdt
 
Uwe eer op: want gy hebt den schelm Prokrust verslagen,
 
En d'afkomst van Vulkaen, die lant en luiden plaegen.600-602
 
Eleuzis, daer men 't feest der graengodinne wyt,603
 
Zagh zich van Cercions roofgierigheit bevryt:604
605
En Scinis, die zyn kracht misbruikte op vrye gronden,605
 
De taeie boomen, hecht en vast aen een gebonden,606
 
Ter aerde nederboogh, om menschen met een vlugt
 
Te slingren over velt en akker door de lucht,
 
Legt door uw deught verdelght. nu Sciron legt verwonnen,+609
610
Reist ieder naer Megaer, gerust en ongeschonnen.
 
't Gebeent des moordenaers, verstroit door 's heilants hant,
 
Vont nergens rustplaets, noch te water, noch te lant,
 
Hoewel het langen tyt omsollende onversleeten,613-vlg.
 
Zoo d'ouden zeggen, in de steenrots wert gesmeeten,
615
Die Scirons naem draeght en bewaert in deze klip.
 
Wie uwe titels en uw jaeren net en stip
 
Met lust optellen wil, bevint in dit verheffen617
 
Dat uwe daeden verre uw jaeren overtreffen.
 
O dappre helt, om u, om uwent wil alleen619
620
Gaen wy ter kerke met beloften, en gebeên.
 
Ten prys van uwen naem alleen wort wyn geschonken.
 
Het hof en al het volk bestemt uwe eer. zy pronken622-vlg.
 
Met uwen naem, vereert met lofzang en gebeên.
 
De gansche stadt, vol vreught, hoort droefheit noch gesteen.624
625
En noch kon Egeus hier geen volle vreught genieten,625
 
Zoo zelden is de vreught gansch veiligh van verdrieten,
 
Of midden onder 't zoet verneemt men op het bladt
 
Der tonge iet bitters: want de koning Minos, prat+628
 
Van moedt, zocht krygsvolk, om d'Atheenschen aen te randen:629
630
En schoon dees maghtigh was van vlooten, volk, en landen,630
 
Noch was hy maghtiger door zynen grammen moedt,
 
En zocht Androgeos zyn zoons vergoten bloet632
 
Rechtvaerdigh met den zwaerde in 't harrenas te wreeken.
 
Hy sterkt zich nietemin in 't eerste, uit andre streeken
635
Met hulpe, en ging in zee uit alle havens t'zeil.635
 
Anaf en Astapal bevorderden zyn heil636
 
Of door belofte, of dwang, Mikoon, heel laegh gelegen,
 
Krytachtigh Cimol, en ook Citnos, ryk van zegen,637-38
 
En Sairos, en met een Serifos op het meer,639
640
En Paros, overryk van marmer, zonder eer640-vlg.
 
Te lasterlyk verkocht van Arne, die goutgierigh
 
't Beloofde gout ontfing van Siton, al te vierigh,+
 
En in een kaeu verkeerde, een' vogel, wit van schacht,643
 
En pooten, die het gout zoo waert en dierbaer acht.
645
Nochtans Oliaros, Didym, en Tenos mede,
 
En Andros, en Giaer, en Pepareet, dat vrede
 
Met zyne olyftelge eischte, ontzeiden Kretenlant645-47
 
Te helpen, en hierom koos Minos flux den kant
 
Aen d'andre zyde naer Enopie, en de ryken649
650
Van Eakus. d'aeloude in zyne lantkronyken650
 
Noemt dit Enopie: doch Eakus behaeght
 
Dat dit zyn moeders naem Egine houdt en draeght.+
 
Toen Minos aenquam liep hem 't volk nieusgierigh tegen,
 
Om zulk een' man te zien, befaemt door zynen degen.
655
Hem quamen Telamon, en Peleus me te moet,+
 
Die jonger was van oude, en Fokus, eêl van bloet,
 
De derde zoon. toen quam hier Eakus aentreden,657
 
Heel traegh van ouderdom, en lam en stram van leden,
 
En vraeght naer d'oorzaek van zyn komste herwaert heen.
660
De groote koning, hooft van hondert groote steên660
 
In Krete, dagelyx bezocht uit alle paelen,661
 
Gemaent den rou des zoons nu weder op te haelen,
 
Verzuchte, en sprak aldus: ik bidde stame by
 
In dezen oorlogh, nu ik dus rechtvaerdigh stry,
665
Ter liefde van myn' zoon, en hanthaef ons klaeroenen,
 
Gelyk een medelit. ik zoek zyn graf te zoenen.
 
Och, antwoorde Eakus, gy komt te vruchteloos667
 
Om hulp by myne stadt, een zaek, die my altoos
 
Niet vry staet: want geen ryk is in Atheen gehouwen668-69
670
Zoo vast en hecht als dit. wy onderling getrouwen
 
Zyn bontgenooten: en de koning, die dit hoort,
 
Vertrekt bedroeft van hier, en antwoort heel gestoort:
 
Dees bontgenootschap wil eerlang u zuur opbreeken.
 
Hy acht het nutter bats den weigraer toe te spreeken,674-vlg.
675
Met krygh te dreigen, eer zyn heirkracht hier versmelt,
 
Gereet d'Atheenschen aen te tasten met gewelt.
 
Men kon de kryghsvloot van d'Enopiaensche veste677-vlg.
 
Alree zien komen uit het Liktische geweste,
 
Wanneer 't Atheensche schip met volle zeilen ree679
680
Ter haven binnen quam aenbruisschen uit de zee,
 
Met Cefalus, gezant van 't vaderlant Athenen.681-vlg.
 
Hy landende zoekt hulp, zoo zy hun vrienden meenen,
 
Tot weêrstant van 't gewelt by Minos nu voltoit.683
 
Hoewel de dappre zoons van Eakus hem noit
685
In zulk een' langen tyt aenschouden, nochtans quamen
 
Zy Cefalus terstont te kennen, en te zaemen
 
Hun vriendelyke hant te biên met eere en lof,
 
En leiden den gezant in 't vaderlyke hof.
 
d'Aenzienelyke helt, wien noch zyne oude zwieren689
690
Ten aenschyn uitzien, treet terstont, naer 's lants manieren,
 
Ten hove binnen, met d'olyftelge in de hant,
 
Geleit in 't midden van twee braven vol verstant.
 
Men noemt een' Klitus, en een' Butes, steun der vroomen,693
 
Gebroeders, alle bey van Pallas afgekomen.694
695
Als zy te zamen hier ter spraeke vaerdigh staen,
 
Dient Cefal Eakus in 't bree de bootschap aen,
 
Begint hem zynen last in 't openbaer t'ontvouwen,
 
En yverigh om hulp en bystant aen te houwen.
 
Hy haelt het out verbont weêr op, dat jaeren lang
700
By d'ouders met de stadt Athene was in zwang,
 
En zeght hoe Minos, dol van wraekzucht, niet te paeien,
 
Het ryk alleen niet eischt, maer ook geheel Achaien.702
 
Toen dees welspreekende hem hier van reden gaf,703
 
Sprak Eakus aldus, gestut met zynen staf:
705
Atheners, ay verzoekt geen hulp, maer neemtze mede,
 
En twyfelt aen geen hulp van my, en spaert uw bede.706
 
Voert teffens al de maght van 't eilant met u heen,
 
Ja myn geheele staet verzelle u: het is reên.708
 
Geen volk ontbreektme. 'k heb soldaeten, die my dienden,
710
Myn' vyanden ten schrik, ten dienst van myne vrienden,
 
Den goôn zy eeuwigh lof. 'k beleef een' vruchtbren tyt,
 
U wort geen onderstant geweigert in den stryt.
 
Toen zeide Cefalus: dit 's recht gezeit. wy wenschen
 
Dat uwe stadt vermeere in burgery en menschen.
715
'k Verblyde my, zoo dra ik lande, in 't hart verheught715
 
Te zien een evenoude en frissche en brave jeught,716
 
Die my gemoete, en noch ontbeere ik veele naemen
 
Van dappre mannen, die voorheene ons tegenquaemen.
 
Maer Eakus verzuchte, en sprak: na'et droef begin
720
Hoop ik een vrolyk ende, en na de scha gewin.
 
't Viel lang, indienwe dit u al vertellen zouden.
 
'k Wil 't ordenloos, om u in 't lang niet op te houden,
 
Verhaelen. 't volk, waer van u heden heugen magh,720-23
 
Legt tot gebeente en asch verstoven met beklagh.
725
De meesten, die myn' staet hanthavende onderschraeghden,725
 
Zyn wech: want Juno, wie de lieden lang mishaeghden
 
Om 't lant, het welk den naem van 's mans boeleerster draeght,727
 
Bestreetze met een pest. zoo lang het lant geplaeght+728
 
Slechts een gemeine sterfte elk toescheen, en de reden
730
Van zulk een lantplaegh niet bekent was in de steden,
 
Zocht elk by artsen hulp: maer 't onheil wert zoo groot
 
Dat geene middelen ons holpen in dien noot.
 
Een dikke lucht hing in 't begin op alle kampen.733
 
De hitte wert gebroeit uit dikke en vuile dampen,
735
Te dicht op een gepakt. de zwoele wint van 't zuit735
 
Blies met zyn' adem gal vergift en dampen uit,
 
Vier maenden achter een, geduurigh onbewogen:
 
Terwyl de horens van de maen zich vierwerf boogen
 
Tot eenen ronden kring, en elk de nieuwe maen
740
Zoo dik herboren aen den hemel op zagh gaen.
 
Toen werden bron en meer besmet. de slangen kroopen
 
En krielden over 't lant, dat braek lagh, dor en open,742
 
By duizent duizenden, gelyk een dichte drift,
 
En smetten beek en bron met schrikkelyk vergift.
745
Men merkte eerst aen de sterfte in vogelen en dieren745
 
Hoe sterk de krankheit was. de lantman zagh de stieren
 
Geduurigh voor den ploegh bezwyken in de voor.
 
Het schaep, gedost met wol, liep blaeten langs het spoor.
 
Verrotte wol viel uit: het quynde. sterke paerden
750
Die, moedigh eerst in 't perk, hun renbaen, trots bewaerden,750
 
En brieschten op den draf, belust naer prys te staen,
 
Vergaten hun natuur. nu was de moedt vergaen.752
 
Zy stonden veegh en logh, en steenden op de stallen.
 
De kracht en grimmigheit is 't wilde zwyn ontvallen.
755
Het biet den zwynspriet nu de tanden niet in 't wout.
 
Geen hart verlaet zich op zyn voeten snel en stout.
 
Geen beer rant ossen aen. gewas en dieren quynen.757
 
De lichaemen vergaen, en stinken in woestynen,
 
In bosch, en velden, langs de wegen, breet en langk,
760
En smetten al de lucht met hunnen boozen stank.
 
Ik wil noch verder gaen. de raef, en kraey in lyen,761
 
Noch hont, noch wollef riekt aen rotte en vuile pryen.
 
Het rot alwat'er legt. het luchtige element763
 
Beschadight en bederft al wat'er is omtrent.
765
De zwaericheit groeide aen, en trof ten lange leste
 
Den huisman, en de plaegh sloegh over graft en veste
 
Ter stede binnen. eerst quam 't ingewant te braên,
 
En gaepte, als kloven, wyt van een. dit zagh men aen768
 
Den gloet van 't aenzicht, en de rootheit, en aen 't hygen.
770
De tong is schor, en zwilt. de zoele wint aen 't stygen,
 
Verdrooght den open mont, die vangt de zwaere lucht.
 
De kranke haet het bedde en dexel, schuwt en vlugt
 
De warmte, rolt op d'aerde om niet van brant te stikken:
 
Doch d'aerde kan hem niet verkoelen, noch verquikken774
775
Den brant van 't lyf. men vint noch arts, noch artseny.
 
De lantpest rant elk aen, en d'artsen gaen niet vry.
 
De kunst beschadight hen. hoe iemant kranken dichter
 
Genaekt, en trouwer helpt, hoe zelf de meester lichter778
 
Om hals raekt, en de ziekte en 't leven teffens mist.779
780
Zy geven hunnen lust den vryen toom. wat is't,780
 
Nu raet noch toezicht baet! zy leggen waerze konnen,
 
En zonder schaemte bloot, by vlieten, putten, bronnen.
 
De dorst wort met den drank en 't nat niet eer geblust
 
Dan 't leven. menigh kan niet ryzen, noch vint rust.784
785
Zy sterven drinkende d'een vroeger, d'ander spader.785-vlg.
 
Het bedde valt den kranke, allengs het sterven nader,
 
Zoo lastigh, dat hy 't ruimt, om stervens noot t'ontgaen:
 
Of vint zich dees te zwak om overent te staen,
 
Zoo rolt hy langs den vloer, verlaet zyn huis en erven.
790
Elk acht zyn eigen huis een pesthuis om te sterven:
 
En aengezien men noch de bron van 't quaet niet kent,
 
Wyt elk den oorsprong der quellaedje en deze elend'
 
De plaetse alleen. gy zoutze alleen half doot zien doolen,793
 
En treuren by den wegh, zoo lang zy op hun zoolen794
795
Noch kunnen staen. gy zoudt een deel zwaermoedigh zien
 
Hun ramp beschreien, en ter aerde, op bloote knien,
 
Of rug neêrleggen, of 't gezicht in 't hooft verdraeien.
 
Men vout de handen, heftze om hoogh om goôn te paeien:
 
Noch gevenze overal benaeut en bang den geest,799-v.
800
Waer hen de doot verrast. hoe was ik toen bevreest,
 
En hoe behoorde ik toen om 't hart gestelt te wezen!
 
En wat behoorde ik eer, in noot als noit voor dezen,
 
Te wenschen, dan met myn gemeente, op eenen dagh,
 
Op eenen oogenblik te sterven! waer ik zagh,803-804
805
En d'oogen heenesloegh, daer lagh myn volk verslagen:
 
Gelyk wanneer de herfst, in 't krimpen van de dagen,
 
Den rotten appel van den boom schud, als onnut,
 
Of d'akkerman in 't wout den eekel nederschud.
 
Men ziet de groote kerk van gout en marmer glimmen,
810
Waer langs een yvraer moet by veele trappen klimmen,810
 
Daer zit Jupyn ten troon. wie dient, wie wierookt hem
 
Niet ydel? dikwyl badt, met een benaeude stem,
 
De vrou voor haeren man, de vader voor zyn zoonen,
 
Aen 't onverbeên altaer gesmoort, met droeve toonen,814
815
En onverbranden geur van wierook in de hant.815
 
Hoe dikwyl viel de stier, met krans en offerbant,
 
Ter kerke heengeleit van heilige offermannen,817
 
Met bedeloften, en gedachten opgespannen,818
 
Terwyl men zuivren wyn op hooft en horens goot,
820
Eer d'offerbyl hem trof! toen ik, geperst van noot,
 
Voor lant en kindren badt, en 't offeren wou spoeien,
 
Begon het offervee afgrysselyk te loeien,
 
Te storten zonder slagh of stoot, en zonder moedt,
 
En verfde 's priesters mes, besprengt met luttel bloet.824
825
Ook kon men uit geen vlies noch kranke vezel weeten
 
Den raet en wil der goôn om hoogh, op ons gebeeten:
 
Want deze plaegh drong fel in 't ingewant recht door.
 
'k Zagh doode lichaemen, gestroit voor 't heiligh koor,
 
En kerkkolommen, ook voor godtgewyde altaeren828-29
830
Heenleggen, op dat ons de doot meer zou vervaeren.830
 
Een deel verhangt zich aen een koorde naekt en bloot,
 
En vlugt de vrees des doots door een vervloekter doot,832
 
Verdaghvaert door de doot de doot, alree voorhanden.833
 
't Getal der dooden is zoo groot in stadt en landen,
835
Dat elk de staetsi van het lyk berusten laet,
 
De drang der lyken voor de poorte stille staet.
 
Zy leggen langs den wegh gespreit, en onbegraven,
 
En op het lykhout, niet berecht, en zonder gaven.838
 
Zy vechten onderling om 't lykhout, doôn ontzeit,839
840
En brandenze ondereen, en zonder onderscheit.
 
De dooden worden niet beklaeght, gelyk voorheenen.841
 
Men hoorde om ouders, noch der kindren zielen weenen,842
 
Om jong noch out. helaes het kerkhof valt te kleen.
 
Voor 't lykvier is geen plaets op 't lant, en in de steên.
845
In zulk een' overval van veele elendigheden
 
Bekommert, sprak ik: o Jupyn, zie eens beneden.846
 
Indien 't waerachtigh is, waer van de faem noch rept,
 
Datge in Azopis by Egyn, myn moeder, hebt848
 
Geslaepen, en ontkent gy niet dat ik magh roemen
850
Op mynen stam, en u myn' eigen vader noemen,
 
Zoo dompelme in het graf, of lever my myn volk.851
 
Jupyn gaf, met een' slagh en blixem uit een wolk,
 
Terstont een teken. 'k riep hierop: o vader, vader,
 
'k Aenvaerde dit, en bidde en smeeke u, koom my nader,854
855
En gunme dat dit merk gedye tot een merk855
 
Van uw genegenheit te mywaert, en my sterk',
 
Gelyk een voorspook van uwe opperste genade.
 
Hier bloeide by geval een eike, zonder schade
 
Van onweêr, in de lucht gesteigert met zyn kroon,
860
Uit Dodoonsch boschzaet opgewassen trots en schoon,860
 
En Jupiter gewyt. hier zagen wy de mieren,
 
Op eene lange ry, met kleene bekken zwieren,862
 
En sleepen maght van graen langs 't rimpelige padt
 
Der schorsse. ik stont verstomt om dit getal, en badt:
865
O vader, lever my zoo veele burgers weder:
 
Stoffeer myn dootsche stadt. de boscheik buight zich neder,
 
En beeft, en tak en telgh beweegen zich gezwint.
 
De bladers ruischen, niet bewogen van den wint.
 
Myn leden sidderden van schrik. myn haeren rezen.
870
Ik kus den boom, en d'aerde, en tusschen hoop en vreezen
 
Kon niet bekennen dat ik hoop schepte op geluk,
 
En schepte nochtans hoop, beloofde in mynen druk
 
Al wat ik moght. de nacht viel weder op de kimmen.872-73
 
Ik, van bekommering gemat in naere schimmen,874
875
Viel neder om in 't gras te slaepen op den gront;
 
Toen scheen 't dat d'eikeboom recht voor myne oogen stont.
 
Toen scheenen takken, en met eenen zoo veel dieren,877
 
Aen zyne takken vast, al bevende te zwieren,
 
En d'eike boschtak zaeit de mieren in de voor,
880
Een' troep die haestigh groeide, en aenwies op dit spoor,880
 
En opgerezen by den boom stont overende.
 
Men zagh de magerheit en voeten van dees bende,+
 
En haere zwarte verf vermindren en vergaen.
 
Zy trok een nieu gestalte en schyn van menschen aen.
885
De slaep ging over. ik ontwaekende versmaede
 
Dit nachtgezicht, en klaegh dat bystant noch genade
 
By goôn gevonden wort. maer binnen in het huis
 
Ontstont een groot gemor. my dunkt ik hoor gedruisch,
 
En menschelyk geluit, en stemmen met myne ooren,
890
Heel anders dan men oit voorheene plagh te hooren.890
 
Terwyl ik twyfelde of 't een droom was, sprongen voort
 
De deuren met een' krak wyt open. door de poort
 
Komt Telamon terstont van buiten aengeloopen,
 
En zegt: heer vader, gy zout zulk een heil niet hoopen.
895
Gy zult wat grooters zien. tre buiten. ik trat heen,895
 
Zagh een' troep menschen, als my in den droom verscheen.
 
Zoo zagh menze op een ry. ik kende voort hun naemen.897
 
Zy naderen terstont, en groeten my al t'zaemen,
 
Als hunnen koning. ik betaele Godt Jupyn
900
Myn bedeloften, en in zulk een' blyden schyn
 
Deele aen het nieuwe volk de stadt, en lege gronden,
 
By d'ouden korts ontruimt, die my ten dienste stonden,
 
En noemze, op dat de naem den oorsprong lang bewaer',
 
Mirmidoniers. gy zout noch heden in dees schaer904
905
't Voorgaende wezen zien, de zelve zeden merken.
 
Zy zyn einthoudende, en ook spaerzaem, kloek in 't werken,906
 
En even out en trots, staen vaerdigh tot den toght,907
 
Als d'oostenwint, die u gelukkigh overbrogt,908-v.
 
Zal in den westenwint op eenen sprong verkeeren.
910
Met dees historien t'ontvouwen aen de heeren,910
 
Verslytenze aen den disch met lust den meesten dagh,911
 
Den nacht met slaepen. toen de zon ter kimme uit zagh,
 
Volharde d'oosten wint, en hinderde te vaeren.
 
De zoons van Pallas, al te gader min van jaeren914-vlg.
915
Dan Cefalus, gaen met hem heene naer het hof.
 
De koning sliep noch vast: en Fokus, ryk van lof,
 
De zoon van Eakus, ontfing hen in de zaelen:
 
Want Telamon, met een zyn broêr, om niet te faelen918
 
In 't spoeden, worven vast soldaeten. Fokus leit
920
d'Atheensche mannen, met een hoofsche staetigheit,
 
In eene schoone zaele, en zet zich by de heeren.
 
Hy zagh hoe Cefal droegh, in 't heene en weêr spansseeren,
 
Een' gladden schicht, van hout, hun onbekent, gesneên,
 
En om het punt vergult. hy mengt, in 't hondert heen924
925
Een weinigh woorden in dien kout, en zegt ten leste:
 
Ik ben een jaeger uit den aert in myn geweste,
 
En afgerecht op wilt te vangen, snel en stout:
 
Noch twyfelde ik een poos van welk een stof en hout
 
Gy dezen jaghtschicht sneet: want waer de schicht gesneden
930
Van esschen, hy waer geel als gout, naer alle reden:930
 
Waer 't hout kornoelje, het viel quastigh: hierom is
 
De stof my niet bekent, en 't hout my ongewis,
 
Die nimmer schooner schicht aenschoude met myne oogen.
 
Toen sprak de tweede zoon van Pallas: gy zout mogen934
935
U meer verwondren om de deught van dezen schicht,
 
Dan om zyn schoonheit. al wat 's jaegers scherp gezicht
 
Hierme beschieten wil, dat treft hy. geen gevallen937
 
Regeeren zyne vlugt. hy keert, dit weetenze allen,
 
Bebloet van zelf weêrom, in zyne sterke vuist.
940
Hierop hout Fokus aen met vraegen naeu en juist
 
By wat geval de schicht dees hantvest hebb' gekreegen;941
 
Van wien hy herquam; wie hem holp aen zulk een' zegen:
 
En Cefalus berecht hem weder op dien eisch,943
 
Doch zweegh by welk geval hem Prokris d'eerste reis944
945
Met dit geweer beschonk, mits hy zich vont verlegen
 
Een zaek te reppen, die van schaemte dient gezwegen;946
 
En overdenkende met treurigheit en rou
 
Aen 't jammerlyk verlies van zyne waerde vrou,
 
Sprak entlyk droevigh, met de traenen op de wangen:
950
O zoon van een godin, dit wapen komtme prangen950
 
Met droefheit. och of 't lot gegunt had dat ik haer
 
Noch lang genieten moght. dit wapen, 't valtme zwaer951-52
 
Te melden, heeft myn vrou en my te droef bedorven.953
 
Och hadde ik nimmermeer dit jaghtgeschenk verworven!
955
Haer naem was Prokris, zoo misschien de zusters naem955
 
Oritia, geschaekt en ruchtbaer door heur faem,956
 
U meer bekent zy: zoo gy oit de zeên en werken
 
En schoonheit van dees twee belust waert aen te merken,
 
Myn schoone Prokris was met recht eer schaekens waert
960
Dan haere zuster zelve. Erechteus, milt van aert,
 
Beschonkme met dit pant, zyn kint, ter goeder uure.
 
De liefde schonkze my. men schatme van natuure962
 
Gelukkigh, en ik was gelukkigh noch ter tyt,963
 
En waer 't gebleven, en voor ongeluk bevryt:
965
Maer anders lagh het in den raet der goôn geschoren.965
 
De tweede maent ging in, met haeren zilvren horen,966
 
Na datwe beide in echt verzaemden hant aen hant.
 
De goude dageraet bescheen 't bedaeude lant.968
 
De schemering verdween. Himet, gewoon te bloeien,969
970
Zagh my door 't open velt met netten heenespoeien,
 
Om harten, ryk getakt met hoornen, op te doen.971
 
De schoone Auroor verzoekt, myns ondanx, my in 't groen.972
 
Zy belge zich toch niet, spreek ik als 't is de waerheit:
 
Want schoon haer roozemont schoon opluikt met een klaerheit,974
975
Het licht en duister scheit, en daeu en nekter drinkt;
 
De naem van Prokris staet alleen in 't harte en blinkt.976
 
Ik minze uit al myn harte, en kan myn tong niet roeren,
 
Of moet dien lieven naem op 't bladt der tonge voeren.978
 
Ik kan haer bruiloft niet vergeeten, en dien nacht,
980
En versche liefde, en dees byeenkomste in het zacht
 
En vrolyk bruiloftsbedde. Auroor, hierom ontsteeken,
 
Sprak: staek dit roemen. o ondankbre, 't is verkeeken.
 
Behou uw Prokris: maer gaet myne spelling vast,983
 
Gy zult noch wenschen dat gy nimmer zulk een' last984
985
Als Prokris had getrout: en graeuwende van smerte,985
 
Zont my naer Prokris heen, met een grammoedigh harte.
 
Ik wederkeerende, en bedenkende al het geen
 
Auroor my spelde, vreesde angstvalligh, viel met een988
 
In achterdocht of om een' liever te behaegen,
990
Myn lieve Prokris zich oneerbaer had gedraegen.
 
De schoonheit en de jeught gafme eenige achterdocht
 
Of hier ook overspel en afkeer schuilen moght.
 
De zeên verboôn dit van haer kuischeit te vermoeden:993
 
Doch 'k was van huis geweest. Auroor, van wie wy spoeden994
995
Te keeren, strektme tot een voorbeelt, waert geducht.995
 
Wy minnaers vreezen strax voor eenigh kleen gerucht.996
 
'k Besluite in 't harte myn bedenken naer te spooren,997
 
En wil haer zuivre ziel door gaven eens bekooren.
 
Aurore styftme in zulk een vreeze en achterdocht:+
1000
En zeker 't scheenme of ik 't gevoelde. zy vermoght1000
 
Myn aengezicht alreede een' andren schyn te geven.
 
Onkenbaer worde ik naer Athene toe gedreven,1002
 
En trede binnen 't huis, onkundigh van dees vlam1003
 
En schandelyke smet, en daer ik niet vernam
1005
Dan kuische tekens, en elk uitzagh met verlangen,1005
 
Beducht of 't heerschap vry moght wezen, of gevangen.1006
 
Na dat ik naeulyx door zoo veelerhanden slagh
 
Van lagen en bedrogh by Prokris quam, en zagh
 
Haer kuischeit, stont ik stom voor zulk een bloem der wyven,1009
1010
En liet de proef van haer getrouwe kuischeit dryven.1010
 
Ik gafme ongaerne haer te kennen op die stont,1011
 
En konme naeuwelyx onthouden Prokris mont
 
Te kussen, als 't betaemt. zy zagh bedroeft van rouwe,1013
 
En nochtans zagh men noit met oogen schoener vrouwe
1015
Dan dees bedroefde vrou. zy staet'er vast en blaekt
 
Uit liefde om haeren man, zyn wedergade ontschaekt.
 
O Fokus, reken vry hoe blonk deze uitgelezen,1017
 
Die in haer droefheit zelf zoo byster schoon most wezen!1018
 
Wat haele ik weder op hoe dik en menighmael
1020
Haer kuische zeden myn' onkuischen minnestrael1020
 
Afsloegen! zy liet reis op reis dees reden hooren:
 
Ik hebbe alleen een lief, geen' andren meer verkoren,1022
 
Het zy wie 't wezen wil. ik wydde, nimmer moe,
 
Myn lusten een' alleen, en niemant anders toe.
1025
Wat wyze zou zich met zulk een beproefde trouwe1025
 
Noch niet genoegen? ik ben met dees scherpe schouwe1026
 
Noch niet gerust, maer grief my zelven, en myn ziel,
 
Beloofze schat op schat, en wat haer oogh beviel,1028
 
Tot datze wankelde, en my reden gaf te schroomen.
1030
Toen riep ik strax: nu blykt hoe gy zyt ingenomen.1030
 
Dees overspeelder, dus vermomt, is zelf uw man.1031
 
O trouwelooze vrou! gy zyt betrapt. ik kan
 
Het zelf getuigen. zy zwygt stil, en stom van schaemte
 
Verantwoort dit niet eens, en schuwde naer betaemte
1035
Het achterdenkend huis, dien boozen bedgenoot,
 
En haete myne jaght en my tot in den doot,1036
 
Ook al het mansdom, en hunn' ommegang verbolgen,
 
Om zuivere Diane in bosschen na te volgen.
 
Ik, eenzaem en alleen gezeten onvereent,
1040
Gevoele een knaeginge in het mergh van myn gebeent',
 
En bad vergiffenis, bekende myn misdaeden,
 
En dat ik in dees schult kon vallen onberaeden,
 
Indien men my bekoorde, en gave een ryke gift.1043
 
Zy om het quetsen van haer eere, eerst met een drift1044-vlg.
1045
Ter wraek', zich wreekende, gaet, door dit schult bekennen
 
Verzoent, naer huis met my, wien 't roude haer te schennen,
 
En slyt den tyt in vrede en vrientschap stil en braef.
 
Zy schenktme boven dit, als een geringe gaef,1048
 
Een' hont, haer van Diaen geschonken om te wennen,
1050
Die zey: dit hondeken valtze al te snel in 't rennen.1050
 
Toen schonkzeme ook dien schicht, in myne hant gevat.
 
Lust u te weeten wat geluk dees schicht, zoo gladt
 
En handigh, met zich brengt; gy zult niet zonder reden1053
 
U hoogh verwonderen om zulke vreemdigheden.
1055
De veltgodinnen zyn gewoon door haer vernuft1055
 
De duistre orakels, daer het schrander brein voor suft,
 
t'Ontvouwen. hierom liep men niet, gelyk te vooren,
 
By milde Temis, om haer antwoort naer te spooren,
 
En dubbelzinnigheit, van outs in zwang en kraft.1058-59
1060
Zy liet dees slofheit van het volk niet ongestraft,
 
Maer stuurde een wilt gedierte in 't out Tebaensch geweste,1061
 
Verdelghde mensch en vee. al 't lantvolk om de veste
 
Zat ingetoomt van schrik, de jeught, hierom vergaert,1062-631063b
 
Spant netten op het velt. het dier sprong onvervaert
1065
Door struik, en loozen strik, en over want en netten,
 
Hoe hoogh dees hingen. wat jaghthonden 't wilt bezetten1066
 
Na'et slaeken, het ontslipt, en redt zich op de jaght,1067
 
In 't rennen sneller dan een vogel uit zyn kracht.1068
 
Altzaemen houdenze aen ik zoude Lelap slaeken.1069
1070
[Zoo hiet het jaghtgeschenk] dit trok, om los te raeken,
 
Het leizeel al zyn best, en raekt zoo dra niet los,
 
Of rende ons uit het oogh. men wist in velt en bosch
 
Niet waer het hontje was gestoven en gevlogen.
 
Men zagh noch hont, noch spoor: ja geen Gortynsche boogen1074
1075
Hun pylen slaeken met dees snelheit: en geen schicht
 
Vlieght sneller van de hant: geen slinger dryft zoo licht
 
Het loot door dunne lucht, als Lelap heen ging streven.
 
Een heuvel stont in 't velt, allengs in top geheven,1078
 
Hier steegh ik op, om best dees nieuwe jaght te zien.
1080
Wanneer het snelle dier gevangen scheen in 't vliên,
 
Dan wist het Lelaps bek en scherp gebit t'ontglippen,
 
En loos geen rechte streek te houden, zich in 't wippen1082
 
Op 't vlakke velt niet bloot te geven, maer heel ras
 
Den hont te loeren, die het op de hielen was,1084
1085
Zich in een' ronden ring te draeien, en 't bespringen
 
Des honts t'ontwyken door een' strik van veele kringen.
 
Dan is de hont het op de hielen met een vlugt,
 
En schynt te vatten, maer vangt ydle en dunne lucht.
 
Ik woume met den schicht behelpen, en eens mikken1089
1090
Met myn gezwinde hant, en vattende voor 't wikken1090
 
Den schichtbant, zagh vast heene en weder, en zagh vremt1091
 
Twee marmersteenen staen, op 't vlakke velt gestremt.+
 
Gy zoudt gelooven dat d'een vlugte, d'ander baste:
 
Want zeker godt, indien oit eenigh godt iet schafte1094
1095
Met dieren, wou dat geen van bey den renstryt won.
 
Dus lang sleet Cefalus, van daer 't verhael begon,
 
Den tyt, en zweegh in 't endt, dies Fokus vraeghde in 't ende
 
Wat ramp dees jaghtspriet hem berokkent, welke elende.1098
 
Toen melde Cefalus het onheil van den schicht.
1100
O Fokus, zeide hy, in mynen huwlyxplicht1100
 
Was liefde, en blyschap, en genoegen met myn vrouwe
 
Eerst oorsprong en begin van alle mynen rouwe.1102
 
'k Zal u myn blyschap eerst ontvouwen door verhael.
 
O zoon van Eakus, het lustme u altemael
1105
Myn heil en ongeluk eens weder voor te stellen,
 
Hoe blyde, en zonder datwe ons ergens inne quellen,1106
 
Ik met myn bedgenoot, en zy met haeren man
 
Te zaemen leefden, in een vrolyk echtgespan,
 
Elkandre lief en waert, en zy, hiertoe gekomen,
1110
Had Junoos bedt niet voor haer huwelyk genomen,
 
Noch ik zelf Venus, of wie my gebeuren moght,
 
Geensins ten huwelyk voor Prokris aengezocht.1112-vlg.
 
Ik plagh, zoo dra de zon der bergen kruin bestraelde,
 
Ten bosch ter jaght te gaen, daer 't wilt den adem haelde,
1115
En zonder winthont, paert en dienaer by den heer,
 
Of eenigh net. een schicht alleen was myn geweer.
 
Verzaet van wiltvang, zocht ik schaduwen te krygen,
 
En 't koele luchtje, dat ten heuvel af quam stygen.1118
 
In 't steeken van de zon des middaghs afgemat,
1120
Zocht ik een luchtje: my verlangde, en 'k wenschte dat1120
 
Een luchtje myne leên, nu jaegens moe, ververschte.
 
Dan plaght ik, 't heughtme noch, wanneer de lust my perste,
 
Te zingen: waey ay waey, zoet luchtje, herwaert aen,
 
En blaes met uwen aêm, door deze bruine blaên,1124
1125
In mynen boezem, en verlicht den brant der toortse,
 
Die my verzengt en blaekt, gelyk een zomerkoortse.
 
Misschien voeghde ik hier by, liefkoozende in myn rust:1127-vlg.
 
[Myn nootlot brogt dit mede] en gy, myn lieve lust.
 
Ik was nu al gewoon te zeggen: o gy koestert,
1130
Gy koestert, gy verquikt, gy onderhoudt en voestert
 
Myn leven. gy alleen zyt oorzaek dat ik los1131
 
Deze eenzaemheit beminne, en lommer van dit bosch,
 
En uwen adem vang met mynen mont en lippen.
 
'k Weet niet wie deze spraek en stem my hoorde ontglippen,1134-vlg.
1135
Door dubbelzinnigheit van zulke donkre reên
 
Geloofde dat de naem van 't luchtje, dicht op een
 
Geroepen, een godin most wezen van den velde,
 
Een schoonheit op wiens gunst ik hart en zinnen stelde.
 
Dees reukelooze mensch, aenbrenger van een' los1139
1140
Gedroomden laster, gaet onrustigh uit het bosch,1140
 
En brengt het Prokris aen, in ste van dit te dompelen,1141
 
En zegt, hy heeftme dit in 't eenzaem hooren mompelen.1142
 
De liefde is reukloos in 't gelooven uit den aert,1143
 
En, zoo men my vertelt, myn Prokris viel bezwaert
1145
In zwym ter aerde neêr, en na een wyl bekomen,
 
Noemt zich elendigh, door het nimmer in te toomen
 
En strenge nootlot. zy beklaeght myn wufte min,1147
 
En stelt zich treurigh om dit ydel lastren in.1148
 
Zy vreesde voor het geen met recht niet stont te vreezen,
1150
Een' lichaemloozen klank, en lastigh in 't genezen,1150
 
En quelt zich hierom, als om een oprecht verhael.1151
 
Zy twyfelde evenwel, en sufte menighmael.1152
 
d'Elendige heeft angst hierin te zyn bedrogen,
 
En wil 's aenbrengers woort niet achten, als gelogen
1155
En haeren man geensins verdoemen eer zy 't ziet.
 
Zoo dra de dageraet de schemering verliet,
 
Ging ik van huis ten bosch, en na de jaght by heggen
 
Vermoeit, in 't groene gras ter aerde nederleggen,
 
En roepen: luchtje, waey, ay waey toch herwaert heen.
1160
Waey herrewaert. verquik verquik myn moede leên.
 
My docht terstont ik hoorde in 't roepen iemant zuchten,
 
En wist niet wie het was, en sprak, niet zonder duchten:1162
 
Koom herwaert, allerliefste: en onder dit gedruisch
 
Gaf een afvallend blad my weder een geruisch,
1165
Dies waende ik of'er wilt moght schuilen gins of herwaert,
 
En schoot den vluggen schicht met mynen arrem derwaert,
 
En och helaes het was myn Prokris, root bemorst
 
Van eene dootquetsuure, in haere blanke borst.
 
Zy riep: wee my! zoo dra ik hier de weeklaght kende1169
1170
Van myne gemaelin, myn lief, in deze elende,
 
Schiet ik, half zinneloos, flux toe op dezen kreet,
 
En vind haer hallef doot, zie springend bloet het kleet
 
Besprengklen, en, o wee, zy wou, zoo veelze konde,
 
Den schicht, haer jaghtgeschenk, noch trekken uit de wonde.1174
1175
Ik heffe 't lichaem op, my liever dan myn hart,
 
Met myn' verwaten arm, verbinde flux de smert
 
En bittre wonde met de sleteren, getrokken
 
Van haere kleederen, en poogh vast onder 't nokken1176-78
 
Het bloet te stulpen, en houde aen in droeven staet,
1180
Datze ons, aldus besmet, niet stervende verlaet':1180
 
Doch haere kracht bezweek. de veege hier ter stede,
 
Nu met een aenzicht, naer de doot gezet alreede,
 
Brogt in het uiterste noch deze woorden voort:
 
Ik bidde ootmoedigh, om ons huwelyk en woort,
1185
Om 't wettigh bedde, en om den wil der goôn hier boven,1185
 
Om myn verdiensten en weldaeden, waert te loven,1186
 
Indien gy eenige noch schat in dit geval,
 
Om onze liefde en trou, die eeuwigh duuren zal,
 
Laet Luchtje geenerwyze ons huwlyxbed beklimmen,
1190
Een eenige oorzaek dat ik neêrstygh by de schimmen.1190
 
Zoo sprakze, en toen verstont ik klaer en ongefaelt,
 
En zey hoeze in den naem van Luchtje was verdwaelt.1192
 
Maer och wat baetme dit! zy zeegh allengs ter neder,
 
En zoo veel krachten hier noch worstlen heene en weder,1194
1195
Die waesemtze uit met bloet. zy starooght my noch aen
 
Bedrukt en bang, zoo lang haere oogen openstaen,
 
En ademt haeren geest in mynen mont en lippen,+
 
Doch schynt geruster en nu veiliger t'ontglippen.1198
 
De helt verhaelde dit al schreiende, en bewoogh
1200
En perste alle anderen de traenen uit hun oogh.
 
Hiermé tradt Eakus met bey de zoonen binnen,1201
 
En 't nieu geworven volk, gesterkt om prys te winnen,1202
 
Met vreught van Cefalus gewelkomt, als men plagh.1203

Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels


auteurs