De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656

[p. 492]

Toets-steen.aant.^*

Indien hier Roomsch of Onroomsch dicht^{vs. 1}
Den Lezer sticht, of hem ontsticht;
Men schell' mijn pen die vlacken quijt,³
En toets' de stof naer heuren tijt.⁴
Sint Pauwels volght der Vadren zeên,⁵
Sint Augustijn de Manicheên,
Eer hun het heldre licht verschijnt,
Waer voor de donkre mist verdwijnt.
Mijn jonkheit bondt door errefleer
Zich aen een Secte, en geene meer,^9-10
Tot datme, door een klaerder blijck
Van 't Weereltlijck en Kerckelijck,^11-12
Ontdeckt wiert, in een' schooner dagh,
De Perle, die verborgen lagh,¹⁴
Waer voor men 't al met winst verliest.
Geluckigh die het beste kiest.

* Van 1650. Afgedrukt volgens de tekst in Vondels Poëzy 1650.

vs. 1 hier: in deze bundel (van 1650).

3 schell': schelde; die vlacken: die tekortkomingen, dat gebrek.

4 En beoordele elk gedicht naar de tijd van ontstaan (d.w.z. naar Vondel's toenmalige geloofsovertuiging).

5 Paulus (eigenlik Saulus) was een Pharizeeër vóór zijn bekering; Augustinus was eerst een Manicheeër.

9-10 In mijn jonge jaren was ik Doopsgezind, evenals mijn ouders; één Secte: Vondel richt zich hier tegen de Voorrede van 1647, waarin P. hem verweet dat hij telkens van geloof wisselde en ook Remonstrants geweest zou zijn.

11-12 een klaerder blijck: een beter inzicht in wereldlike (politieke en historiese) en geestelike zaken.

14 De Perle: zinspeling op de gelijkenis in Matth. 13, 46, waar de parel het Koninkrijk Gods is. Vondel denkt hier eer aan de waarheid van de Katholieke leer (vgl. vs. 16).