De werken van Vondel. Deel 5. 1645-1656

Aen de Joffers Katharyne en Anna Hinlopenaant.

In het Goy.^*

Myn geest, tot lantvermaeck geneight,
Had uwen Eickhof hardt gedreight,^{vs. 2}
Daer eick by eick zoo vrolijck groeit,
Het velt vol zoete boeckweit bloeit,
En levert aen de honighby
Een levendige schildery,⁶
Die 't oogh misleit door groeizaem kleur,⁷

* Van omtrent 1646. Afgedrukt volgens de tekst in J.v. Vondels Poëzy, 1650, blz. 270. De datering berust op de herinnering aan Vondels Vergilius-vertaling in vs. 24-25.
Katharyne en Anna waren dochters van Jacob Jacobsz. Hinlopen en Sara de Wael. In 1618 had Vondel hun huwelik bezongen (Deel 1, 781); in 1644 schreef hij het gedichtje Op den lager van Eickhof (Deel 4, 602). Blijkens het bovenstaande gedicht was Vondel op deze buitenplaats een welkome gast.

vs. 2 hardt gedreight: nl. met een bezoek.

6 levendige: levende.

7 groeizaem: groeikracht hebbende, vruchten belovende; kleur is hier onzijdig, gelijk meermalen in Vondels taal.

[p. 161]

 

En noodt den reuck op verschen geur;⁸

 

Maer och de damp van eene koorts,

10

Die 't naeste bloet, gelijck een toorts,¹⁰

 

Zoo vierigh blaeckt, benyde my¹¹

 

Dat schoon gezicht en zomerty:

 

Waer door het weimans hart ontluickt;¹³

 

Wanneer 't in koele schaduw duickt,

15

In 't groene gras, en 't piepend kruit,¹⁵

 

En Titer volght met keel en fluit;¹⁶

 

Of vlieght en jaeght, door 't Paradijs¹⁷

 

Van 't lachend Goy, naer eêl Patrijs,

 

En haes, en vos, met valck en hont,

20

In 't kriecken van den morgenstont.

 

Noch schel ick u die vreught niet quijt,²¹

 

Maer spaerze op een' gelegen tijt,

 

Die Goeilants herderinnen sticht²³

 

In Duitsch met Maroos herdersdicht,

25

Alreede in 't rijmeloos vertaelt;

 

Waer door mijn geest wat adems haelt,²⁶

 

Terwijl een anders koortsverdriet²⁷

 

My uwe hoef en 't velt verbiet.²⁸

8 verschen: frisse.

10 't naeste bloet: de naaste verwant, waarschijnlik dus zijn dochter Anna.

11 vierigh blaeckt: koortsachtig doet gloeien.

13 weiman: jager.

15 piepend: bij Vondel een gewoon epitheton bij kruid en gras, volgens het Ned. Wdb. (XII, 1543) onder invloed van de uitdrukking ‘groeien dat het piept’.

16 Titer: Arcadiese herdersnaam bij Vergilius.

17 vlieght: jaagt met jachtvogels (Mnd. Wdb. IX, 617), dus met de valck (vs. 19). Deze verzen zijn dus een zinspeling op de jachtliefhebberij van de eigenaar van Eickhof (vgl. het bovengenoemde gedichtje).

21 schel: scheld.

23 Goeilants herderinnen: de beide joffers, in de stijl van Vergilius' herderszangen tot herderinnen gemaakt. De dichter wil hun dus de onlangs voltooide proza-vertaling voorlezen of aanbieden.

26 wat adems haelt: verademd, op dreef geraakt.

27 een anders: nl. van zijn naeste bloet (vs. 10).

28 hoef: buitenplaats.