De werken van Vondel. Deel 4. 1640-1645

[p. 593]

Spierings gestaltwisseling.aant.aant.^*

Zelden speurtmen geest en schoonheid
In een lichaam. d'ongewoonheid^{vs. 2}

Van een schepsel, soo volmaackt,

't Hart der jongelingen raackt,

Als met uitgeschote schichten.
Had de hemel liever lichten,⁶

Als een paar bruine oogen zijn,

In een geestigh maaghdekijn,⁸

't Alleredelste aller menschen;
Niemand sou de son verwenschen,¹⁰

Voor dien wenschelicxsten schat,¹¹

Sonder weerga, sonder dat.¹²

Wie sou niet van minne blaken?
Pallas lippen, Venus kaken,

Cypris oogh, Minervaas mond:¹⁵

Redme, redme, 'k ben gewond,

Riep een Spiering, in de vloeden.
(Overwonnen van de gloeden,¹⁸

En verschalckt in Venus fuick;

Toen hy Geertruid haar perruick²⁰

Op den waterkant sagh toyen)
Wie verwondert sich, dat Troyen

Om een schoonheid leit vergaan?²³

Minnevier steeckt water aan.

Lieflijck lockaas voor ons vissen.
Vierbaack in dees duisternissen,²⁶

Te vergeefs is 't dat ick sucht:

Want uw leven dat is lucht,

't Mijn is water doch voor desen:²⁹

* Van omtrent 1644. Afgedrukt volgens de tekst in Vondels Verscheide Gedichten 1644, blz. 292.
Waarschijnlik was deze Spiering een zoon of bloedverwant van de beroemde Zweedse gezant Spiering, die van 1633-1667 in Den Haag woonde en met zijn gemalin door Sandrart levensgroot geschilderd werd (Hofstede de Groot, a.w., bl. 161). Unger onderstelde dat deze Geertruid kon zijn Geertruid van Eik, die in 1656 moeder werd van Willem Spiering, mogelik dus een zoon van de hier bedoelde Spiering. - In 't opschrift: gestaltwisseling: gedaanteverwisseling.

vs. 2 een: eenzelfde.

6 Had: Al had.

8 geestigh: verstandig, talentvol.

10 verwenschen: wensen te bezitten.

11 voor: inplaats van.

12 sonder dat: zonder dat biezondere.

15 Cypris: Venus; Minerva: Pallas Athene.

18 gloeden: gloeiende pijlen.

20 perruick: haardos.

23 leit vergaan: verwoest ter neer ligt.

26 Vierbaack: wegwijzend licht in het vaarwater.

29 voor desen: vroeger, tot nu toe.

[p. 594]

30

Nu wil 't vier en water wesen;

 

Soo ick een van beide derf,

 

Wat is 't wonder dat ick sterf?³²

 

'k Beur het hoofd niet uit de stroomen:

 

Ghy en kunt tot my niet komen.

35

't Onderscheid is veel te groot.

 

't Onderscheid is self de dood.³⁶

 

Doch is sterven mijn verlangen.

 

Schoonste, trecktme, 'k ben gevangen.

 

Schoone, 'k bid u om gena.

40

Venus sloegh sijn klachten ga,

 

En verleende flucx den visse

 

Menschelijcke staltenisse.⁴²

 

Spiering, overseldsaam ding!

 

Als een jeughdigh jongeling,

45

Quam opborrelen van ondren.⁴⁵

 

Geertruid sweem schier van verwondren,⁴⁶

 

En beweeght door 's vryers nood,

 

Nam hem op in haren schoot.

32 Wat is 't wonder: zou het niet te verwonderen zijn.

36 is self de dood: staat gelijk met sterven.

42 staltenisse: gedaante.

45 Quam opborrelen: met borreling te voorschijn kwam.

46 sweem: bezwijmde.