De werken van Vondel. Deel 3. 1627-1640

[p. 425]

Op den Zendbriefschryver van Daniel Mostart,aant.aant.^*

Secretaris van Amsterdam.

O weeligh Amsterdam, mijn hope,^{vs. 1}
Ghy glory van 't vermaerde Europe,

Die dartel zijt door soo veel keurs;³

Nu stof niet op u rijcke beurs,⁴

Noch op ontelbaer tal van zielen,
Noch wijde waelen, swart van kielen,⁶

Noch huysen aen de lucht gebouwt,⁷

Noch op uw opgestapelt goud,

Noch al den oegst van 't vruchtbre Polen,⁹
Noch d'eere der doorluchte schoolen,

Noch Keiserlijcke wapenkroon,

Noch wysen Raed vol aerdsche goôn,

En al het geen soo openbaer is:¹³
Maer stof, om dat uw Secretaris,

Vw zendbriefschryver treed recht door,

Op 's Roomschen Burgemeesters spoor,¹⁶

En volght den vader van 't welspreken,
Soo dat ick hem de schaduw reken

Van Cicero, die omme siet

En belght sich om dien volger niet,²⁰

Die, door het voorschrift sijner brieven,²¹
Kan allerhande pen gerieven,

En houden soo de rechte Maet,

Dat elck ontmoet word nae sijn' staet,²⁴

En rechten eisch van schryvers stoffen.

* Van 1635. Afgedrukt volgens de tekst in D. Mostarts Nederduytse Secretaris Oft Zendbriefschryver. t'Amstelredam, Voor Dirk Pietersz: (Pers) 1635, ommezij van blad *4 van het voorwerk.
Daniel Mostart (1590-1646), de geletterde secretaris van Amsterdam (sedert 1622), was een welkome gast in de Muiderkring, en bevriend met Vondel. Zijn brievenboek was tevens een renaissance-stijlleer.

vs. 1 weeligh: rijk.

3 Uitbundig verheugd door keur van schatten.

4 stof niet op: verhef u niet op.

6 waelen: havens (eig. diepe waterkolken achter de dijk); vgl. ‘De Waal’ te Amsterdam en het ‘Waals-eiland’.

7 aen de lucht: hemelhoog.

9 Het graan, uit de Oostzee gehaald.

13 openbaer: algemeen bekend.

16 's Roomschen Burgemeesters: van de Romeinse consul, nl. Cicero, wiens brieven als model golden voor de klassieke briefstijl, en die tevens beroemd was als welsprekend redenaar (vader van 't welspreken).

20 En die volgeling niet verlochent.

21 het voorschrift: als model aanbevolen voor allerlei stijl (allerhande pen).

24 ontmoet word: bejegend (in de brief toegesproken); staet: stand.

[p. 426]

 

Vw MOSTART heeft het wit getroffen,

 

Daer menigh geest vergeefs op mickt.

 

Sijn styl staet vast en onverwrickt,

 

Gelijck een suil van uw' gestichten.²⁹

30

Ontfang hem onder d'andre lichten,

 

Daer uwe stad meê is vereert,

 

En eer hem, die uw burgers leert.

 

 

Iustè.

29 uw' gestichten: de openbare gebouwen van Amsterdam.