De werken van Vondel. Deel 2. 1620-1627

[p. 754]

Gespreck
Op het Graf van wijlen den Heere
Joan van Oldenbarnevelt.aant.aant.aant.^*

Vreemdelingh. Kerckgalm.

WIE luystren om de vraegh eens Vreemdelinghs te hooren? K. Ooren.

Vr. Wie stopt 's Lants Voorspraeck hier den mont met desen steen? K. Een.²

Vr. Mauritius? wat kon den Landtvooght dus verstooren? K. Tooren.³

Vr. Zoo heeft hy om verraedt hem 't leven afgesneên? K. Neen.

Vr. Was 't om de Vryheydt dan met kracht op 't hert te treden? K. Reden.⁵

Vr. Wat mist al 't Vaderlandt by 'tkorten van dien draet? K. Raet.

Vr. En brack men meer dan 't Recht der vrygevochte Steden? K. Eden.

Vr. Wat baert dit, nu elck voelt hoe veel sijn doot ons schaet? K. Haet.

Vr. Wat moet men doen, die met den Dwinghlant t'samen-zweeren? K. Weeren.

Vr. Zou dan hun hooghmoedt haest verwelcken, als het gras? K. Ras.

Vr. Wat zal men Barnevelt, die 'tjuck socht af te keeren? K. Eeren.¹¹

Vr. Wat wort de Dwingelandt, die 't Recht te machtigh was? K. As.

HEER IAN VAN OLDENBARNEVELT.

Anagramma.⁺

BEVVAARDEN HOLLANT IN EEREN.

* Van 1625? Afgedrukt volgens de eerste uitgave in plano (Bibliographie van Vondels werken nr. 756); deze plano is 38 c.M. hoog en 28 c.M. breed.
In de tietel: Dit Gespreck geeft Vondel in de vorm van 'n echogedicht, 'n gekunstelde dichtvorm van de rederijkers, zoals ook Hooft gedaan had in Geeraert van Velsen (3e Bedrijf, vs. 878-903: Schildknaap en Timon); de kerckgalm is de weergalm in de hofkerk (de kerk op 't Binnenhof) waar Oldenbarneveld begraven lag. Vondel had als voorbeeld 'n Latijns echografdicht, dat enige uren na de dood van Oldenbarneveld in Den Haag overal was aangeplakt, en waarvan 'n enkele regel door hem is overgenomen (zie aant. achterin).

2 's Lants Voorspraeck: 's Lands advokaat, de tietel van Oldenbarneveld: de Lands-advokaat, d.i. de advokaat van Holland, de rechtsgeleerde raadsman van de Staten van Holland; Een: eén persoon: Maurits.

3 den Landtvooght: de stadhouder, landbestuurder (deze regel vertaald uit 't Latijnse echogedicht).

5 Reden: dat is de reden, dus: juist.

11 'tjuck van de dwingelandij, die de rechten der Steden en Staten aantastte.

+ Anagramma: letterverschikking; de onderste regel bevat dezelfde letters als de bovenste (verg. Dl. 1, blz. 778); de twee v's van de bovenste regel vormen samen de w van de onderste; Vondel spelt bewaarden niet met ae hier, omdat de letterverschikking anders niet uitkomt; bewaarden bijvorm van bewaarde (zie Dl. 1 blz. 465 aant. op vs. 25 en blz. 441 aant. op vs. 318); Vondel liet nog altijd volgens zijn Vlaams-Brabantse taal de slot-e ook samensmelten met 'n klinker door h voorafgegaan; bewaarde Hollant zou geweest zijn bewaard'Ollant; in eeren: in ere; hield Holland's eer hoog (eeren ouwe 3e n.v. vorm).