Die ridderlycke reyse van heer Lodewijck Vertimans van Bolonien

Dat .xiiij. Capittel seyt van dat Eylant Mozambich ende van haren inwoonders.

OM wat voorder te segghen van dat eylant Mozambich, wt dat selue ende wt zaphala dat eylant des Conincx van Poortegale crijcht hy een groote somme gouts, die hi van Tol iaerlicx opheft, ende dat wordt vanden lande daer ghebrocht, in dit eylant bleuen wi vijfthien daghen, ende dat en is nyet seer groot, haer inwoonders sijn swerte lieden, ende arm volck, sy hebben oock weynich spijsen, dan dat henluyden vanden lande toegeuoert wert, dat niet seer verre van daer gheleghen en is, maer daer is een goede poorte oft hauene der zee, in dier tijdt als wi stille laghen, soo ghinghen wy eens sdaechs spaceren op dat lant, om dat eylant te sien, ende daer sagen wy dat gheslachte den seluen volcx, ende dat was al swert ende naect, wtghenomen die schamelheyt daer voor droegen dye mannen een houten schorsse, ende dye vrouwen een groot loof om haer ghebonden, ende een van achter, si hadden ghecrolt hayr niet seer lanc, een groot aensicht, ende die lippen twee vinger breet met groote witte tanden, gelijc den sneeu, Si sijn oock seer schou, wanneer si ghewapende luyden sien. Doen wi saghen dat beestelick volck dat soo schou was, soo deden wy onser .vi een harnasch aen, ende met goeden hantbussen, ende namen met ons eenen man dien dat eylandt wel bekent was, dye ons door dat landt leyden soude, Also ghinghen wi een goede dachreyse int landt hier ende ghinder, daer saghen wy seer veel Oliphanten by malcanderen, soo onderwees ons dye landtman, dat wi souden nemen dorre houten aenghesteken met vuere, in dye handen draghende, die altijt vlamme ghauen, op dat wy niet aengheuochten en werden vanden Oliphanten. Ende terstondt vonden wy drie wijfkens van Oliphanten, dye jonghen hadden met hen loopende, die iaechden ons op eenen berch, daer waren wi vry, ende op den seluen berch gingen wi wel thien mijlen. Daer na gingen wy opwaerts aen een ander plaetse,

[fol. 76v]

daer vonden wi sommighe holen int wederkeeren. Dat volck van desen eylande hadde een seer vreemde sprake, wandt wat si spreken, dat doen sy met grooten arbeyt, Ende ick moeste my bedwinghen soude ick v thoonen dat stelsel haers aenghesichts, ende dat setten van haren leden, ende si spreken bi na ghelijck die muyldrijuers in Cecilien, die achter die muylen gaen drijuen. Also is die sprake van desen volck seer wonderlijck, ende met vele bediedinghe der lederen verstaen si malcanderen. Onse leyder vraechde ons oft wi wouden coopen sommighe coeyen, oft ossen, so soude hi ons goeden coop doen hebben. Doen seyden wi. Wi en hebben geen gelt, ende wy dachten dat sy nyedt en wisten vanden coop der beesten oft van der waren, oft andere goeden. Doen seyde hy, ghy en behoeuet gheen ghelt, daer toe hebben si meer gouts dan ghy doet, Want na hier by wasschet gout, dat si vele vinden inder eerden, ende in een water. So vraechden wi onsen leytsman, wat willen sy dan daer voor hebben. Doe seyde hy Cleyn scheerkens oft bellekens, ende clocxken voor haer kinderen, daer toe oock wat van lijnwaedt om te ombinden sacken, ende dier ghelijcke ware, Doen antwoorden wi, des ghelijcken wouden wi henluyden eens deels ooc wel gheuen, maer dat si die coeyen driuen aen dat gheberchte. Doen seyde onse leydere. Jck wil v eerst voeren bouen op dat gheberchte, mer niet voorder, wandt dit volck en laet nyemant voorder gaen. Maer segghet my wat ghy haerluyden gheuen willet. Onse gheselle die by my was, Die was een busmeestere, die hadde met hem een scheermes, ende een belle, ende die seyde. Die wil ick hen gheuen. Ende ic, opdat wi vleesch hebben souden om teten, so tooch ick mijn hemde wt, ende woude hen dat oock gheuen. Als dye leytsman dat sach, so sprack hi. Maer wye sal so vele beesten aen die zee leyden oft voeren. Doe sprack mijn gheselle. So vele als si ons daer voor gheuen willen so vele willen wi wel aen dat schip, ende aen die zee drijuen. Also nam hi die dinghen van ons, ende gaf die vijf oft ses mannen, ende hi begheerde daer vore dertich coeyen te hebben, ende si deden ons een teeken, dat si ons daer voor geuen wouden vijfthien coeyen. Die namen wi, ende ons docht dat wy genoech daer vore hadden, Wtghenomen dat wy gheenen tol daer voor betalen en dorfden, ende van stonden aen voerden si ons dye coeyen bouen opten berch, die namen wi. ende als wi een weynich weechs van henluyden ghegaen waren, so begonden die menschen die hen in die holen verborghen hadden, een oproer te maken, ende si meynden si souden ons oueruallen hebben, ende dan na loopen, ende wy verlieten dye coeyen, ende wi grepen ons harnasch ende ons gheweer, ende de twee swerten die ons die coeyen holpen drijuen die seyden ende wesen ons dat wi niet en souden vreesen. Ende die een haeste hem achterwaerts, ende seyde doen hy bi ons quam, dat sy met malcanderen vochten om die schellen, die yegelijck hebben woude, also lieten wise vechten ende wy dreuen die coeyen tot op den anderen berch, daer scheyden de twee mooren van ons, ende ghinghen haren wech, maer int afclimmen des berchs so trocken wi door een groot bosch .xv mijlen lanck, daer inne wi saghen vele schoone boomkens. Ons ontmoeten oock in dat wout oft bosch sommighe Oliphanten, dye maecken ons eene

[fol. 77r]

groote vreese, dat wi van noots wegen sommige coeyen moesten verlaten, ende si liepen terstont wederom achterwaert ouer dat geberchte, maer metten anderen quamen wi tot onsen schepen, dat oock met alder nootruft wel voorsien ende toegerust was, so stieten wi wederomme vanden lande teghen die plaetse Capo de bona sperantia also genoemt Ende wi voeren voorby dat eylant sinte Lauwereys, ende is gelegen vanden lande .lxxx. mijlen, daer die coninc van Portegael een heere af is. Jc gelooue ooc vastelijcken, wil God den seluen Cristelijcken coninck vroomheyt ende victorie verleenen, gelijc tot nv toe een tijt lanck gesciet is, dat hi sal sijn die machtichste coninc der werelt, gelijc ick sijn voornemen ende sijn crijghen ghesien hebbe in Jndia ende Etiopia, dat gesciet wt goeder cristelijcker ordinancien sijnder getrouwer verwaerders ende stadthouders, want weynich vierdaghen comen daer int iaer, daer in niedt ghedoopt en worden in Cuzin, tien, tweelf oft vijfthien heydenen, die des gelijcken oock aen andere plaetsen al om in sijn iurisdictie, daerom als ic wel geloue, dat hi heeft meer ghelucx ende victorie van God.