Die ridderlycke reyse van heer Lodewijck Vertimans van Bolonien

Dat .vij. Capittel seyt hoe ic vloot van Canonor tot den Poortegaloosers.

OP den sondach smorghens stont ick vroech op ende seyde ic woude een wijle gaen spaceren, doen spraken mijn mede ghesellen, ic soude gaen waer ic woude mi en soude nerghent gheen leet geschieden. Also dachte ic nv ist tijt dat ick een eynde make van mijnen begheerilicken

[fol. 70v]

wille ende voornemen, so ghinc ic daermen timmerde aen dat slot der Christenen Ende als ic nv een cleyne wech van daer was, ontmoeten my twee Christenen portegalooseren, tot dien sprack ic. O ghi heeren waer is dat slot der Portegaloosers, ist niet dat ic hier voor my sie, dat sprac ic tot haerlieden in Portegaloosche tale, Dat verwonderde dye twee poortegaloosers, dye seyden tot mi. Wat mans sijt ghi. Sijt ghy oock een Christen, doe seyde ick. Ja ick heere God si ghelooft ende Maria, Si vraechden mi van waer ic quam. Jc seyde, ick quam wt Calcoeten. Uan stonden aen seyde dye een tot den anderen, gaet hi tot dat werc so wil ic desen man al heymelijc tot den stadthouder des conincx leyden, also leyde hi mi in dat casteel, welc een half mijle vander stadt gelegen is, welc mi seer lief was. Als wi nv daer in quamen so was des stadthouders sone met name genoemt heer Lauwereys ter tafelen geseten, daer knielde ic neder op mijn knyen ende viel hem te voete, ende sprac tot hem. Genadige heere, ic beuele mi in uwer genaden ende bescermingen, dat ghi mi arme Cristen man wilt behoeden. Als ic nv by hem stont, doen wert aldaer inder stadt gehoort een oproer, ende een geloop omdat ic geuloden was. Terstont werden gehaelt die busmeesters, dat si alle die bussen die int slodt waren laden souden, want si twijfelden oft dye wt der stadt quamen ende teghen dat slot stormen wouden, terstont sachmen dat die van wter stadt rumoer maken wouden. Daer na nam hi mi byder hant, ende leyde mi in een sale, dat hi mi mochte vraghen vanden dinghen tot Calcoeten, ende hielt mi also drie daghen met hem te spreken, ende ick die daer begheerich was der victorien der Christenen so gaf ick hem alle dinck te verstaen, vander ghereetschap diemen tot Calcoeten maecte totter oorlogen. Als hi my nv ghenoech ondersocht ende beuraecht hadde, so sandt hi mi op een galeye tot sinen vader den stadthouder des Conincx van Portegael, tot Cuzin, welck was een ridder genoemt Johan sarano. Also haest als ick daer quam hadde die stadthouder grote vruecht van mijnder toecoemst ende dede mi vele eeren aen, want ic gaf hem te kennen alle saken van Calcoeten. Als ick nv beuant soo vele ghenaden, badt ick sijnder ghenaden, dat hi woude vergheuen om mijnent wille den Petro anthonio, ende Johan maria, welcke veel geschuts ghemaect hadden tot Calcoeten, ende noch veel meer maken souden, so verre si in den seluen lande bleuen, dat hi hen sekerheyt ende geleyde geuen woude wederomme aldaer te comen, so woude ick haerluyden aldaer doen comen opdat den christenen niet meer schaden en quame noch en gheschiede, also verre als si daer bedwonghen werden altijt haren arbeydt daer voorder te doene, Die stadthouder vernam van my dat si mi tot Calcoeten goede vrienden geweest waren, ende maecte mi van stonden aen eenen gheley brief. Ende de hooftlieden der schepen, ende onse rechters spraken tot den stadthouder. Op den derden dach sant hi mi weder met der galeyen tot Canonor, ende gaf mi eenen brief aen sinen sone, dat hi my ghelt gheuen soude also vele als mi nootelijck ware, te betalen den bode die ick tot Calcoeten seynden soude. Als ick wederomme tot Canonor quam, soo vant ick eenen edelen die sette mi te pande sijn wijf ende sijn kinderen, dat hi mi die bootschap volbrengen soude ende den brief aldaer beschicken, ende dien sandt ick tot Calcoeten tot den twee cristenen, te weten

[fol. 71r]

Johan maria ende Petro anthonio, in welcken brief ick hen te verstaen gaf, dat geley des conincx, welcke my dye stadthouder verleent hadde, dat hem luyden vergeuen was, daerom mochten si wel sekerlijc comen. Also sonde ic vijf mael daer om ende weder, ende screef hen luyden in alle brieuen, si souden haer vrouwen ende wijfs, noch haer ghecochte knechten niet betrouwen, so screuen sy mi hoe dat si geerne comen wouden, ende op den lesten brief screuen si mi. Lodewijc weet dat wi hebben alle onse goeden gegeuen desen bode, ende op dien nacht so seynt ons een galeye oft een bergantine, daer die visschers woonen, want daer aen dien cant en is geen wachte, ende metten wille gods so sullen wi alle beyde comen, met alle onsen ghesinne, also en was niet mijn meyninghe oft scrijuen, mer dat si souden verlaten haer vrouwen ende wijfs, ende ooc sinen sone die Johan maria hiet, daer toe ooc eenen ghecochten knecht, maer alleen met haren goede souden si henluyden van daer maken, want si seer rijck waren worden ende machtich van goet ende cleynheden, welcke ick eensdeels bi henluyden ghesien hadde, namelic eenen dyamant .xxxij. Caraten swaer, diemen in onsen landen wel vercoopen soude mogen .xxx. duysent ducaten, hi hadde ooc een peerle van .xxiiij. caraten swaer, ende by twee duysent robijnen, eenen onderhaluen caraet swaer, si hadden oock .lxiiij. gulden ringhen, van goeden steenen, ende daer toe xiiij^c. pardey, si souden oock behouden hebben seuen bussen, drie mortieren, ende twee mercatten, ende een radt daer op men edel steenen snijdt ende palijst, maer haren ghecochten knecht was van Calcoeten. Doen hi nv mercte dat si wouden vlieden, ghinc hy heymelijck tot den coninck, ende seyde hem alle dingen wat si doen wouden, mer die coninck en woude hem niet geloouen, maer hy sandt aldaer vijf Naeri in haer huys, dat si aldaer sijn ende henluyden bewaren ende gheselscap houden souden. Als nv die gecochte knecht sach datse die Coninck niet en woude dooden, so ghinck hi tot den heydenen opt raethuys, ende seyde aldaer dat hi den coninck gheseyt hadde, ende seyde hen oock alle datmen tot Calcoeten doet, dat bootschapten si den christenen den Poortegaloosen. Daer riep die Cadin oft ouerste van die Heydensche coopluyden eenen raet van allen heydenen die daer waren, die vergaderden onder hen hondert ducaten, ende brochten die tot den coninck van Giochi, dye dier tijdt tot Calcoeten was, met drie duysent mannen,ende seyden tot hem O heere ghi weet dat wi v dat ander iaer sindert dat ghy hier ghecomen sijt veel goets ghedaen hebben ende alle tijt doen willen, soo weet dat hier sijn twee christenen die onsen ghelooue ende oock uwen ghelooue haten, welc allen dinck dat wi hier doen, den Poortegalooseren vercondighen ende openbaren, daer om bidden wi v dat ghise wilt doen dooden, ende neemt van ons die hondert ducaten. Terstont sondt de coninck van Giothi twee hondert mannen,dat si die voorscreuen Christenen souden dootslaen. Als nv dye ghecomen waren tot haren huyse, soo begonsten die thien altijt te blasen eenen horen, als oft si een aelmoesse hadden willen doen, ghelijck daer dye ghewoonte by haer luyden is. als nv die voorscreuen christenen saghen dat hem soo veel volcx ouer hoop vergaderde, ende in groter menichte, seyden si tot malcanderen. Dit wil wat anders wesen dan een almoesse te doen, Ende si be

[fol. 71v]

gonden met hem te vechten, in alsulcken wesen dat die twee Cristenen van henlieden twee doot sloeghen, ende wel veertich quetsten, op dat leste dese Giochy toghen sommighe ysers gemaect gelijck een rat, dat trecken si ghelijc een slinger, daer mede dat si gheraect hadden desen Johan maria aen sijn hooft dat hi ter aerden neder gheuallen was Daer na liepen si op hem, ende sneden hem den hals af, ende met den handen droncken si dat bloedt, sijn wijf vloodt met haren sone na Canonor, ende ic cochte den sone om acht ducaten, dyen liet ic doopen op sinte Laureys dach, ende noemde hem Laurentius. Jnt selue iaer sterf hi van die crancheyt der pocken. Ghi sult ooc weten dat ic die selue plage tot Calcoeten, ende bi drie dusent mijlen op gheen side van Calcoeten gesien heb, welcke plaghe si Pua heeten, ende si sijn veel quader ende fenijniger dan bi ons, ende si seyden dat si daer wel geweest waren wel .xv. Jaer.