Logo DBNL
Briefwisseling oor Kaapse sake 1778-1792 (1982)

Briefwisseling oor Kaapse sake 1778-1792

(1982)–Hendrik Swellengrebel jr.–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

XXXVII H. Cloete aan Swellengrebel
Nouvelles over 1787 en 17881.

Indien ik daar op verdagt was geweest, UEd. eenige Caabs nieuws te bedeelen, soude 't mij bij wijse van een dag register te beschrijven, aan de gelegentheid niet ontbrooken hebben. Dus bij gebrek van dien UEd. dit moet toesenden, ofschoon niet in die order beschreven, als 't eene op 't andere is gevolgt, maar alleen soo 't mij best in geheugen legt, en met de waarheid overeenkomstig is, hier bij gevoegd verscheide gebeurtenissen, dat mij door geloofwaardige lieden ter ooren is gebragt.

Tot devensie van de Mossel en Plettenbergsbaay loopt hier zedert een geruijmen tijd in een korte blaauwe monteering, bij wijse van een Jekje2. gemaakt 100 soldaeten onder de naam van Jager Corps, alle met swarte mutsen op, 12 dragonders, 8 Serjeanten, 8 Corporaals, 4 Tamboers dat onder Commando van Drie officiers derwaards staat gezonden te worden. Maar wanneer weet geen mensch, Waar uyt voor eerst nade Mosselbaay tot maintenue van de Vlag, en opbouw van een aanzienlijk Koornmagazijn, en andere vereyste gebouwen, die voor de grootste gedeelte besteed zijn, is gezonden 1 officier 1 Sergeant, 1 Corporaal en 9 gemeene mitsgaders eenige ambagtslieden etc.

't Koorn magazijn is reeds klaar,3. en waarin zig thans bevinden, volgens bevoorens getroffe accoord tussen Jan Gijsbert van Reenen, ende ingezeetene 600 mudde Koorn vant voorige Jaar 1786. En aan de andere voors. gebouwen, word sterk gearbeid, ten einde mede volgens op voormelde accoord van die zelfde Van Reenen alle de daar omstreeks gewonne Tarwe, en verdere producten van 't Jaar 1787 en volgende Jaaren ook voor S.E. Compe. reecq.4. te zullen inslaan.

Ook is voor eerst tot Maintenue van de Vlag en Opbouw van een houthok, en andere noodsakelijke gebouwen, mede tot lijfberging van de helft der opgeme Jager Corpsen na Plettenbergsbaay gezonden, 1 officier 1 sergeant, 1 Corporaal en 6 gemeene, als ook, ik meen eenige ambagtslieden, om gelijk voormeld mede volgens getroffe accoord van opgeme

Van Reenen, met verscheidene ingezetene van ons land (de) aldaar alle zorteering van gekapte en aangebragte houtwerken dat voor ons alhier is dienende te kunnen bergen.

N.B. na bovengem. getroffe accoord van dikwils geme Van Reenen, en wel kort bevoorens, dat een der opgeme officieren, gemeen en ambagslieden van Comp. weegen, derwaarts is gezonden, is in de maand October 1786, om de bequamste situati's tot de gebouwen en zo in de Mossel als Plettenbergsbaay uytte sien mitsgaders niet alleen de dikwils gemelde getroffe accoord van opgeme Van Reenen, met den ingezetenen, die als leveranciers van 't houtwerk ieder een Erf te geeven, is daar toe gedemandeert de doenmalige Equipagie-meester Dumenij,5. Egbertus Berg en hy Van Reenen. Men heeft geen tijding dat het houthok klaar is, maar ter loops verstaen dat ook wel te denken is, dat er rijkelijk hout in Voorraad gekapt zoude zijn, hoe of zig 't hout op den duur inde openlugt, dan wel niet voorzigtig genoeg of half groen, int hok op elkanderen gestapeld word, bij het inscheepen of transport alhier zig, benevens de tarwe uyt de Mosselbaay, vermits de Comp. maar alhier van een daar toe bevindende bequame vaartuijg genaamd de meermin voorzien is, moet ons de tijd uytwijzen.

Hier komt nog bij, dat wij dit jaar 1787 zoo een gezegende winter hebben gehad waar door de oogst van graanen god lof die reeds gedeeltelijk af, en zoo goed is, als wij sedert verscheide Jaaren niet hebben gehad, dus scheind mij niet mogelijk te zijn, om aan de getroffene accoord van graanen etc. omtrent de Mosselbaay te zullen voldoen, verwekt wederom nieuwe Onlusten. De Moskuijpen schijnen dit jaar over te zullen loopen. De prijs van 't vee begint door een algemeene Landsreegen ook wat te daalen, en dE. Comp. beeste ruiling, dat bij de Caffers eerstdaags door 2 baasen van de buyten posten, met gewapende mannen en Hottentots, dat zeer noodzakelijk is maar vreeze voor groote verhindering zal dan de ossen wederom op een geschikte prijs brengen, dat tot nut van de grootste gedeelte onser Ingezeetene zal strekken. Onkruyt6. is met de wed. Jan de Waal Arendz7. getrouwt; alle die onder hem hebbende commissaris posten, zijn hem ontnoomen, en aan de Heer Chr. Brand ver-

gunt. Int laast van Februari is Fersveld8. overleeden naalatende desselfs vrouw in besit van tuin en goederen - De Plaats Rustenburg, geleegen omtrent Stellenbosch alwaar de Heer Pieter Laubscher9. heeft opgewoond is door desselfs zoon H.O. Laubscher10. aan Jacob Eckstein Pieterz.11. met Vijftig leggers van oude moeder Conterman12. zijn tijd, gevuld met wijn voor de somme van f. 70000 waarvan de helft contant, en de andere helft een Jaar laater is verkogt geworden; de plaats van opgeme Eckstein, is door Melt van de Spuij13. per vendutie ingemeint voor f. 26000.-.

De Heer Stein14. heeft als Stalmeester voor de Clapmuts als Commissaris bedankt; daar is Capt. De Graaf15. voor in de plaats gestelt en opgem. Stijn sijn soon kord daarna vaandrig gemaakt; nog is hier bijgemaakt een onderstalmeester a f30 pr maand. De vrouw van Johannes van Aarde16. is doot. Martinus Melk17. is nadat hij zig met de dogter van David Kriel verlooft had, wederom bedagt, een tijt lang daar nu over geprocedeert, aan zijn voogden is komen bekend maaken, nieuwe trouw en liefde voor haar gekregen te hebben, nog eens heeft bedagt, Eindelijk bij zijn voogden is gaan versoeken en versekeren met haar te sullen trouwen, alles schriftelijk en dat alle die gekheedens van af en aanraaden van sijn broeder Horak18. komt. Hij voert, getrouwt sijnde, nog slegter leeven als te vooren.

Zijn schoonvader is een soon van de oude Hermanus Kriel,19. de moeder is een dogter van Dirk Coetze,20. of in de wandeling rooye Dirk.

d'Agb. Heer Rhenius president van Justitie (is) fris en gesont en woont in 't Casteel; god schenk hem en zijn raad een wijs hart, en bewaart hem voor alles een Verwarde uitspraak. 'd Heer O.G. de Wet is Commis van dE. Comp (te) Ronde bosse en bewoont het als hem belieft, dog heeft tselve in 't kort aan de secunde overgelaaten, men segt een order uyt Europa; zijnEd. heeft ook vergunt gekreegen, om 3 maanden na de gehoude Vendutie Eerst te voldoen, maar 't geld is hier zoo Schaars, dat hij nog wel 6 maanden daarenboven respijt mag hebben; ik vreese voor een heel deel van die onbesonne Koopers. Nonje Minne is met de zoon van Carel Freeslik getrouwt21. en met de mooije Koets van de heer Van Gennep22. voor commiss.23. geweest.

Den officier Van Baalen24. woont in 't Casteel en is teffens Commandant van 't Robben Eilandt geworden, en trekt behalven zijn gagie en andere Emolumenten nog daarenboven voor zijn Commandantschap 300 Rijxd, alle Jaaren.

Van Een hier ter Rheede leggende Scheepen is door de swaare Z:O: wind een Schuyt zonder een mens daar in, op 't robben Eiland gedreven. De commandant van 't Eiland heeft versuijmt, die op de wal te laaten haalen, van welke occasie Meijer en Krieger die op 't Eiland geconfuneert waaren, geprofiteert hebben, en zig met de vlugt gesauveert naar de wal bij de blauwe berg; men zegt zij zig bij die andere valse munters aan de groote vis Rivier ophouden. Roets25. officier van de arthillerij trekt mede boven en behalven zijn gagie etc. voor in deesen oorlog bewezene waakzaamheid, en verdere gedaane diensten alle maanden 50 Rijcd.

den officier Tiebo26. die in onze dienst is overgegaan, en vervolgens met

klein Betje van Schoor is getrouwt, heeft mede zedert een geruyme tijd al boven en behalven zijn gagie etc. 50 Rijxd. per maand getrokken, ten einde de Cadets te zullen leeren; aan de fondamenten of gebouw van die kweekschool is nog niet begonnen.

Den drost van Stellenbosch27. krijgt sjaars boven zijn gewoonlijke inkoomen, onder de naam van tot paardevoer te bekostigen 400 rycd. zynde behalven de intrest van f15000.-, die zijn Ed. trekt voor de Colonie-Eygendoms en Leeningsverkogte plaatsen aan Akkerman,28. waarvan nog afgehouden is, een groot Stuk lant tot paardevoer, wijngaard en tuin, - daar en boven verscheide meubilaire goederen, die alle door de Colonie van de gewezene land-drost de Wet29. bij zijnEd. vertrek tot nut en Cieraad van de drostdije, voor d'op volgende land-drost Rijneveld en vervolgens zijn successeuren voor de somma f3000 zijn ingekogt, waar Van Bletterman thans mede profiteert. T' is een heel ander inkoomen als de Landdrost Laurens30. heeft gehad, ofschoon hij int geheel voor hem en zijne dienaars niet meer genoot als 30 mudden garst en 3 of 4 vragten hooij sjaars, leefde egter vergenoegt. De Secretaris Faure31. is met die zelfde nonje Harders getrouwt daar B.v. Oudshoorn32. met die Meurons officier, die historie mede gehadt hebben; haar postuur etc. toont aan dat zij bevoorens van de Eilandse Salm gegeeten heeft,33. 't is ook zoo t'korte gevolg heeft doen blijken. De clercq Dimel zal met de andere nonje Harders trouwen.34.

Den Advoc. Mr. Hendk. Lieve Crap35. die als vollontair op 't oorlogs fregat de Juno met capit. De Wit uijt en thuijs gevaaren is, heeft in Ao

1786, op zijn thuijs reyse hier aan de jonge juffr. Annette van de Graaf36. met voorkennis van haar Ed. ouders verlooft onder deese conditien, dat hij ten allerspoedigsten weeder uyt Europa soude koomen, om zijn voorgenoomen reyse naar Bengalen, alwaar hij Crap voorgaf een groote saak van belang in een seer korten tijd te verrigten had, eerst moest volbrengen, en dan bij zijne terugkomst met haar zoude trouwen.37. De familaire omgang van hem Crap, soo aan 't hof als ook met haar dikwils te gaan wandelen, is een yder soodaneg in 't oog gevallen, dat niemand daar aan heeft getwijfelt, ik veel minder, vermits Zijn Ed my zulx als een vriend van hem heeft toevertrouwt. Let wel Crap is met de Juno, Cap. De Wit 25 Sept 86, uyt de baay fals vertrokken. 1787, in Juny, arriveerde in de baay een thuys vaarend Portugees schip38. ophebbende den OnderKoning of Gouvern. van Goa Don Fredericq de Soya en onder alle le comte Manuel de Locatel de la Sovoija, capit des vaissaux de sa Majeste tres fidelle. Na dat die heeren weinig daagen aan de Caap sijn geweest, is op den 2 July door de geheele Caap publieq geworden dat geme le Comte de Locatelle aan de Jonge Juffr. Annette wettig verlooft was. Maar wat gebeurt er den 3 zijnde maar een dag laater, komt voormelde Crap onverwagts fris en gesond in de baay fals als door lugtball te voorschijn, voorgeevende dat hij met een frans scheepje is gekoomen, die hem op de hoek van 't gebergte heeft afgesett.39. Hij vertoefde geen uur of zat al te paard om sijn lieven Annette te gaan omhelsen, hij ook die selfde dag soo hart aan de Caap (was) koomen jaagen, dat hij naauwelijks kenbaar was; eenige slaaven roepen malkanderen toe: Crap is aan de Caap, hoe sal dat nu gaan.

De Communicatie van sijn arrivement die hij bevoorens aan boord al heel Cierlijke in gereetheid hadde gebragt wierd uyt het huys van Fredk. Kirsten,40. alwaar hij gelogeert was, aan den Gouvern. afgesonden, met

vriendelijk versoek zijn lieve Annette op dat zij niet te veel ontstellen mogte zijn komst Langzaamerhand bekent maaken. Hij Crap heeft my selfs betuigt hier op een allerinfaamste antwoord te hebben ontfangen.

Hij die dat niet te verwagten was, liet zig ten Eersten tot nader ondersoek by den Gouvern. aandienen. Hij heeft op dat moment alle instanties gedaan, met dit versoek mag ik den Gouvern. niet Spreeken, dan versoeke Mevrouw of de Jonge Juffw. maar drie woorden te mogen toevoegen, Alles is door Mama41. afgeweesen, voorgeevende de Gouverneur is niet wel; mevr. en de Jonge Juffw zijn ongekleet; hem wijders toevoegende, dat terwijl hij met de vallende ziekte geplaagt was, was hem 't huwelijk reeds afgeschreven, dus niet nodig had een van alle uyt dit Gouvern.42. te spreeken. Weynig daagen daarna is hy door Mevrouw ontbooden en met haar alleen in gesprek geweest; en sy wilde hem de ring wel laaten houden, dog seer gaarne de over en weer gesondene briefjes van hem Crap terug hebben, en daar had Crap renons42. in, dog heeft verscheide copias van Annette haar briefjes aan Mevrouw laaten leezen. - 't is te verwonderen hoe vriendelijk die twee predenten43. van Annette met elkander omgingen. Opgem. Locatelli beklaagt Crap en betuigt nergens van geweeten te hebben, en heeft behaagen in haar gevonden, omdat zy mooy en lief in de conversatie is.

De gouvern. van Goa dat een seer verstandig en plaisierig heer is, die heeft met de Heer Gilquin en Dumenij een reys na Stellenbosch gedaan, en heeft nergens gegeeten of geslaapen als te noit verwagd bij G. Cloete44. Vervolgens is hij eenige reijzen bij Cloeten45. te Constantia geweest alwaar zijn Excellentie met dies gevolg van verscheide portugeesche Heeren, ook is vernagt geweest. Hij beklaagde, zoo als gehoort heb, Crap zeer, en pryst in geenendeele de Manier van behandeling. Crap wort in alles beklaagt, te meer daar hij in sijn vaders plaats heeft kunnen koomen, als mede soo hij met de gouvern. dogter niet stont te trouwen, een groote gooy tot fiscaal van de Kaap konde hebben. Dit alles heeft hij laaten vaaren, om een man van zijn woort te weesen. Dan komt er nog bij, soo als Crap mij versekert den 22 febr laastleeden een brief van

zijn liefste te hebben ontvangen, waar in sij bid en smeekt spoedig na de Caap te koomen. De vergaadering46. was afgeloopen en sonder een request te presenteeren, of schoon hij alle moeite heeft aangewent, geen permissie heeft kunnen obtineeren, genoodzaakt was, ik weet het niet anders uyt te drukken, als voor Verstekeling met 't schip Hinloopen, Capt. J. de Vries, gedestineert na Bengalen, inde baay fals op de 3 July 87 is gearriveert, onder bestendig voorgeeven, zoo van hem als alle de scheeps officieren, dat hij voormelde De Vries niet mede is gekoomen, hij Crap en de Capt. heeft zulx gewaagt, denkende het huwelijk zal alles versoeten. Hier houd de eene deegen de andere inde scheede. Crap heeft hier een request gepraesenteerd om met meergem. De Vries na Bengalen te gaan, 't geen hem schielijk is geaccordeert.47.

't Soude voor mij ene harde post weesen om alle die moeiten en onkosten van Crap gedaan te hebben, en dan een Savoyaar bij mijn meise te sien sitten en rijden, en ik mag door loogentaal van andere niet over den drumpel koomen, en moet van verre sien, dat Vrydag den 6 July een groote portugeese Bal gegeeven word, daar bruyd en bruydegoms naam, door Tiebo48. op alle de Spiegels die in de groote zaal hangen, in malkanderen getrokken is, tot een nader waar teeken, en tot heeden daar op blijven staan. Zij heeft aan haar bruijdegom een huwelijks contract gepasseert, die door een Vriend van mij geleesen is, waar in zy haar zoo sterk aan zijn Ed. verbind en met die bijvoeging, dat zulx in presentie van deze nobele getuygen is geschied. De getuygen waaren, haar Ed. Heer vader, Moeder en broeder,49. Robbert Gordon, Baron Bondstedt, groot Majoor van Cabo.50.

Hij versekert haar ook schriftelijk, dat hij NB zoo ras als zijn zaaken 't hem permitteeren en permissie van de Koning kan optineeren, terug sal koomen om met haar te trouwen, en zoo hij in 't heen gaan of wederkoomen, komt te sterven, heeft hij haar 25000 ropijen vermaakt. De gouverneur heeft aan iemand, bij UEd seer wel bekent,51. belooft om,

als hij weerkomt, bij hem te logeeren; waarop hem gevraagt wierd, wanneer hij dagt weer te koomen, was 't antwoord, als de graaf weerkomt om te trouwen; dit seggen van de gouverneur klemt verscheide van 't gezelschap niet weijnig in de ooren. Een heer van Bruydegoms reisgenooten heeft gesegt, dat hy circa 2 a 23000 Spaansche matten soude besitten.

Mevrouw is kort na 't vertrek van Crap dat niet te verwonderen was wat rusteloos geworden; zij is ook weinig teyt daar na gebetert, dog nu met begin van Decemb. is die swaarmoedigh. en Ligthoofdigh. weder erger opnieuws begonnen; ik vrees voor dat bestige mens.

Dat portugeese Schip heeft voor een groot 80000 Sp. m. aan blaauwe bafta's, geruijt en gestreept. dat hier alles seer gewilt is, meede gebragt; daar voor is al door Van Blerk52. een quantit. verkogt, en aan hem verzekert en de overlijke goederen sal door de Jonge Jan Cruywaagen,53. den bew. Van Blerk en een agtergeblevene portugees te gelde gemaakt worden; ik vreeze voor de Reekening van Van Blerck. De Gouvern. en alle de officieren zijn bij Van Blerck gelogeert geweest, hij heeft ook de leverantie van alles gehad, gelijk hij Van Blerck ook een groote maand bevoorens heeft gelogeert, niet alleen de officieren van twee thuysvarende Spaanse Scheepen, maar ook de leveranties daar van opgedraagen. 't Was een plaisier hem doen met de Spaansche matten te sien, ik heb er Klugten van bijgewoond. Hij wist zich geen raad met zijn geld op die tijd, want hij kogt van Casper Loots54. direct een karretwaagen,55. die hij Loots een dag of agt te vooren voor 300 rijxd. gekogt had, direct voor 800 rijxd., en meer brillante dingen, onder andere bij Cahman56. voor yder dogter57. en hem zelfs een fraaye sjaalie, en maakte de menschen wijs, 't sijn presenten van de Portugeesen, maar een korte tijd geleeden waaren die nog niet betaald, hij is thans zoo dat hij geen geld heeft om de Colies58. te betaalen. Hoe dat hij nu aan de paarden komen zal, moet de tijd leeren. Den 12 Aug. is Mietje Breda59. met Jacobus Haman60. getrouwt, en ook

daar op, onder de geboden staande, officier geworden. Vlekje Blankenberg is getrouwt met de wed. Akkerman61. en heeft haar woonhuys verkogt aan de De Lille62. voor f32000.-. Aug. 21 is de oude Haman63. overleeden aan 't water.

Aug. 26 is Laurens Cloete getrouwt met Maria van Reenen, thans wijnkooper en brandmeester geworden.64.

Aug. 31 zijn de pagten geloopen volgens inleggende Lijst65..

In Octob. overleedt eerst Margaretha van Engelen en kort daar op desselfs man Johann. van Citters,66. welke boedel door de Weeskamer is verkogt en dies thuin door de geweezene Equipagie meester Dumeny ingemeind voor f25025.-. In laast van Novemb. is overleeden Johannes Kuhl,67. die mede in de thuijn woonagtig is.

De gesw. Clercq, zijn(de) Joh. van der Riet68. heeft de geweeze tuin van de Heer A. van Schoor69. van G. Munnik70. wederom gekogt van f40.000 sonder eenige Slaaven of Meubilen.

Voor eenige tijd is bij vacantie71. de predikdienst door den Eerw. Heer Van Aalen72. op Stellenbosch waargenoomen. Na gedaane predicatie wierd een kind, toebehoorent de kleinzoon van oude Vader Muller of

Muller de kleermaker,73. woonagtig op de geweesene woonplaats van A. van Brakel,74. ter doop gepresenteert. Onze vriend, d'oude Heer Van der Spuij, die wel Emeritus is, dog na dato veel kinderen heeft gedoopt, die thans te Stellenbosch woonagtig is, trad uit zijn bank om voorzeide kind te doopen, wierd door hem voorm. Muller met de hand afgeweezen, en meteen zeggende MijnHeer Aale komt na beneden; ik hebe UEd. versogt om mijn kind te doopen. Van der Spuy trad terug en Aale doopte 't kind; hem Muller, zoo gesegt word, is niets door den landdrost afgevraagt, dan of hij met die intentie van huys was gereeden, om een opschudding in de Kerk te maaken; 't antw. was neen, en daar is 't bij gebleeven.75.

Nu in de laast gepasseerde October maand, bevind zig Pieter Rous Pouwzoon,76. getrouwt met een dogter van Tieleman Roos,77. thans woonagtig op de geweezene woonplaats van Oom Bleumer,78. sonder sijn naam te verantwoorden, 2 en meer daagen telkens in een ander Rok op dril plaats of Braak zig liet zien, die Eindelijk door zijn Cap. Van As79. aangesproken en gevraagt wierd, waarom dat hij Roux, niet in de waapens quam; was 't antwoord, sal ik in de wapens kome maar wissewasjes geeven, en hy Roux heeft zig zoo blijven vertoonen, tot den laasten dag; 't is nu al den 20 January 1788; wij weten nog van niets. De zoon van

Jan Hartog80. die op Stellenbosch woonende, dat een hups borst is, door voordrag van zijn Cap. Wium81. Corporaal geworden, een of 2 daagen dienst gedaan hebbende, trad de zoon van Hermanus Bosman.82. die bij Jan gardens rivier woont uyt, en maakte zijn Cap. bekend, dat zij geen dienst met hem Hartog als Corp. konden doen; waar op is gevraagt wat er de Reden van was; 't antw. was, hij is te zwart om onder zijn commando te staan: Hartog heeft die overlijke Exercitie geen dienst gedaan; hier sal ook geen swaare Executie op volgen.

Deeze 3 voornoemde Cabale zijn alle drie van de oude heer Van der Spuy zijn Draakensteins voetsoekers, daar hebben sij haar rol gespeelt, nu waait die brutaliteit over na Stellenbosch!83.

Vooraf moet ik seggen als de Gouvern. in alles ontrent mij en alle die van mijne gevoelens zijn, zoo blijft en niet veranderd, zijn wij voor ons al lang tevreeden, maar was is 't levert ons de Caapse Nouvelles niet soo meenigvuldige uijt Europa gesondene gants voor zijn Ed. gestr. geen honorable nog profitable disapprobaties uijt, die zynEd mijns dunkens door verkeerde opienie met behulp van zijnEd toestemmers, die heel anders hadden kunnen spreeken als denken, indien zij zijn Ed. maar aan de hand gegeven, om slegts de voorbeelden van den gouvern. Tulbag op te volgen, zoude zijn Ed. waarlijk niets of vrij minder van de pot getrokken hebben. En men zegt nog veel te verwagten is. En soo gaat 't hier met onze inwendige saaken netto dat veel afgeleegen boeren malcontent sijn, om reedenen verscheide 4, 5, 6 ja tot 8 daagen met hun vrouw, kinderen en volk en voornamentlijk hun trek ossen, die soo als UEd. selfs weet, daar de meeste boeren hun hart meer overhangt als somtijds uyt Eenige van haar families. De historie van Neef Klaas sal UEd nog wel voorstaan. Die had zijn hot os bles zoo lief, dat hij stram waar zijn gat wou lekken enz: in die tussenteyd zeer vermageren; daar bij krijgt de boer geen audiëntie, of eerst moet vertoont worden, dE. agtbaare Heer, de Manh. Heer, d' Eerwaarde Hr, d' Heer d' Manhafte,

d' E. Manhafte, de Ed. Sieur, Monsieur, d' Eersame, In die tussentijd is't 12 uuren; dan is de audiëntie zonder dat de boer, die de gouverneur seer verlangt of noodsakelijk moet spreeken afgeloopen - en soo gaat meest de Eene dag door en de andere naar. Dan volgt daar op, dat de boer met onverrigter saaken na buyten ryt, en nu met de stroopende bossemans Hottentots, die 't met moorden en steelen immer erger maakt, de Eene boer in 't gemeen met 2 en d'andere met geen 3 Slaaven op kunnen koomen. Blijkt hiermede veel versuymt, daar is de gouverneur weederom niet 't geringste in te verdenken, maar wel de Heeren, die daagelijks familiaire omgang met hem hebben, als dit wel weetende den gouverneur daar van hadden moeten praevenieeren, om de buytenman, en wel in deese omstandigheden van de moorddadige en rovende Hottentos niet op te houden; de gouverneur is die man niet, of soude Schielijx een verandering in de audiënties maaken, en zoo gaat het veel dingen hier daar Eigen belang onder speelt. De Eene weet 't fraay te poleeren, en de andere nog mooier te vergulden, en als 't bij de kaars ondersogt word, dan geeft 't zoo veel glim als een zwart kalf in een donkere kelder, en word sonder goede correctie onder de naam van slim of kunst greepen maar door de vingers gesien.

De bruteurs waar van hier niet te weynig zijn, die de gouvern. maar Eerstelijk durft aanspreeken, brengt hem terstond in dat denkbeeld dat die man gelijk moet hebben, of zijn Ed. is er bang voor. Een van beide moet waar sijn, vermits zulx soort van menschen noit vrugteloos terug koomen, al zou men om die redenen van resolutie veranderen, en waar sal dat met'ertyd heen? D' gouvern. Van Plettenberg heeft bij zijn vertrek nog eenige Soldaaten na gelaaten, maar nu is d' allergeringste man Corporaal enz. enz. Waar uyt 't verschil, dat er tussen de Overste Miron84. en Sandol85. met zijn aanhangers heeft ontstaan is U wel bekend, ik heb 't ge...86.. d' overste Muron Triumpheert in alles niets uytgesondert. De 17 Artic, tot opheldering en verder rigtsnoer van de Meuronse Capitulatie87. hier gesonden, og Himmel wat word de G.... en R.G. hier niet doorgehaalt en uytgewist.

De Eige broeder van Eerste Overste Miron, die na Europa is vertrokken, is hier gesond gearriveert;88. 't is een groot persoon en heeft een regt manlijk voorkoomen, en staat met zijn officieren en 't grootste gedeelte van zijn regiment ingescheept te worden om van deese maand na Ceilon te vertrekken. Wij krijgen dit jaar de weg kort op malkanderen 't regiment Wurtemburgers in de plaats de officieren en gemeene die tot nog toe hier zijn aangekoomen zijn niet alleen mooye bewasse persoonen maar schijnen hupse lieden te zijn. Hier bij zijn ook 2 predicanten gearriveerd.89.

Na dat de politieque vergadering op Dinsd. 11 Dec. was Afgeloopen heeft men seer ras de disapprobatie uyt Europa van de alhier gearriveerde persoonen kunnen bemerken, te weeten De Lille als Major weder gelijk bevoorens tot Cap. met restitutie van gasie die zijn Ed. in die tussen tijd als Major getrokken heeft. Die zelfde displaisierige compl. van restitutie heeft ook moeten ondergaan Tiebo,90. Roets,91. de kinderen van de Heer Gordon92. die als Cadets tegen 20 f per maand waaren in dienst gesteld en meer andere.

't Oorlogschip Holland, dat hier agteraan de Noordhoek bij 't Oliphantsbos verseild93. is, is verkogt voor 36 rijxs. De koopers daarvan hebben daar circa 150 nieuwe leggers uytgehaald, behalven de vaderlandse dranken, een gerookte Zalm is op die tijd verkogt voor 37 rijxd.

Jan Smit van Tilburg94. is voor 5 jaaren op 't Robbeneileand gebannen, en na die tijd voor altoos uyt dit land weegens 't presenteeren van een Valsen Eed, voor 2 duysend guldens, dien hij ontkende ontfangen te

hebben, waar van zijn eigenhandig quitantie in handen van den president was, sooals hij reeds sijn vingers had opgestooken tot het doen van den Eed. Zijn vrou is besig zijn goederen te laaten verkoopen.

1788. Den 4. Januarij zijn alhier aan de wal gekoomen 3 ambass. van Typo Sahie95. waarvoor alle militairen in het geweer zijn geweest, in twee reyen geschaart van het hoofd96. tot voor de deur van Cahman, 't gewees huys van Andries van Citters97. zittende in drie Staatsie Koetsen, dog door geen leden van dezen raad afgehaalt, bij 't vertrek van boord en hunne aankomst aan de wal, door alle de scheepen uytgesondert Engelse en Deenen, als mede van 't Casteel gesalueert. Zij loogeeren in gemelde huys, waarvoor zij 15 piasters daags betaalen, sonder dat hen iets verstrekt word. Aan de wal koomende, verseld geweest door den fransen Konings Kapitein Monderon.98.

 

Dit komt van Uwen Vriend, Die gij kent.


Vorige Volgende

Over het gehele werk

landen


Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs


datums