|
| |
Zegenboog,
Gerigt ter eere van den Onsterffelyken God.
Ik wil, bestuuwt met rook van Indiaansche geuren,
Het eeuwig diamant ter starren op gaan beuren,
En veiz'len op een troon van dryvend wolktyras;
Hem, die den aardbol zwaait, om 't goud der zonne-as,
En golven opwaarts parst, door 't drukken zyner handen,
Dat zy aan 't Vuurgewelf hun killen zoutstroom branden:
Den Wereldvorst, die zo veel jaaren heeft geleeft,
Lang voor de schraale tyt op de eeuw gemetzelt heeft;
| |
| |
En in zyn eigen zelfs dien zwaaren stofkloot vormde,
Die naderhand, door damp, den lugtkring fel bestormde;
En uit een Mist opsteeg van felle razerny,
Om zig te plaatszen aan Gods fiere regter zy:
Ik zeg, dien Prins van 't Al, dien draaijer van vier winden,
Die al de zielen kan in eenen gordel binden;
En duizent leevens ent, op d'ongeschape struik
Van 't ingebeelde ruim, in 's afgronds duist'ren buik;
Zal ik van daag doen zien op zilv're Bergkrystallen,
Met purper pluimgedos, langs dunn' Saffieren brallen;
Gelyk een held, die bars op wakkere Oorlogsdaân,
Den omtrek van 't Heel-Al kan met zyn vuist verslaan.
Ik zing geen lagen toon, geen treur- nog minnetogten;
De lauwer is om 't hooft der Krygsliên vastgevlogten:
Myn Henxt vertrapt den grond, hy springt van top tot top,
En draaft met bruisschend schuim ten hoogsten hemel op.
Zie daar, daar valt de nagt, hier tuim'len staale Reuzen;
De Hel, met al haar stoet, is door een bons te kneuzen,
En 't volk van 't yzer woud, dat spies en dolken breekt,
En met een Sulpher toorts de Zee in vlammen steekt,
Ja Berg en Duinen schrokt met opgespalkte vlammen,
Is met een pen vol inkt, aanstonts aan stuk te rammen;
Stuif ruggelings dan al wat is, of immers was,
En zoek den oever van Natuurs vergetel-plas,
In zyn verhoolen hoek, om nieuwer stof te peilen;
Die 't vogt der starren op haar Meiren wil bezeilen,
En vaaren naar Gods kim, in 't hoog Oranje-land,
Daar 't weelig Zons-robyn op lelydreeven strand;
| |
| |
En strooit zyn vlotte melk in 't diepst' van Amberheuv'len,
Moet ongeschapen zyn, of voor zyn sterven sneuv'len.
De vliezen zyn te dik van 't fyn gezifte brein,
En al 't verstand by een, is op zyn hiel te klein,
Om 't heillig Hemelhof in zyne praal t'aanschouwen.
De liefde moet verrukt haar eigen oorzaak trouwen,
En and'ren beeld in beeld, tot dat de beeld'lykheid,
Op 't laast van 't ongebeeld, word als een niet verspreit.
Maar zagt! waar ben ik? in wat hol? en wildernissen!
Daar half gebooren liên, naar propvolle uijers vissen,
Daar kinders, pas gestremt, en in wat wind gevat,
Den bronaar peilen, die hen eerst heeft uitgespat;
Den wortel kussen van de streelende gedagten,
Het Vaders overschot, op 's Moeders haartsteê slagten.
Die wemeling der quik, die stolling van 't begrip,
Die schuiming van wat gest, en andering van stip,
Die omkeer van het zout, of eb en vloed der deelen,
Word in de duisterheit gespeelt op draaytoneelen.
Gy blind en avrechts volk, gy halfgebakke mans,
Die nevelen by 't spook, en schimmen voert ten dans;
En u verwiss'len moet by ongeworde vrouwen,
Die 't spinrok van 't groot rond in hunne handen houwen,
En hasp'len geesten af, voor 't Weeftouw der Natuur,
Ei! voert my door uw kolk, en plaatst my aan 't azuur;
Doet my den vuurstreek zien, den bol van al de vonken,
Die 't Bergmetaal, eerst vogt, uit dorst heeft ingedronken,
En zynen strot verkoelt aan 't vloeibaar pekelnat
Van 't Paarlemoer gewest, en geurig Amberbat,
| |
| |
Daar 't Zeemeermannendom belust op blanke leeden,
Leid in een puimgewelf, van liefde neêrgegleden.
Hier, hier groeit de Esmerald, hier geurt de Zomer-roos;
Want waassem is de ziel van 't lekk're minsgebloos.
Men dryft door dons en schuim, naar 't hoogst' der opperheem'len,
Wie zal de starren zien op bed en buldzak weem'len?
Als die verzot op douw, zyn eigen Rif verrookt,
En op een altaar van plaisier zyn zelf verstookt.
Maar zagt! wat 's dit? ik hoor de plooi en vouwen kraken
Van 't gloeijend carmozyn, en purper-rootscharlaken;
De Majesteit die bralt op zyne Staatkaros,
En streelt myn dageraat met ongewooner blos;
Hy lagt de wolken toe, door 't spart'len van zyn straalen,
En wil den aardbol met een schooner dag onthaalen;
Hy dreunt Orakels in ons oor, door 't slaan der Lier,
En kamt, zyn eigen Pruik, met takken van lauwrier:
Hy brand op 't schoonste nest, zyn tintelende pluimen,
En weet het vlammend puin, met bloed van goud te schuimen:
Verjong u zelfs, ô God! en trekt staâg de eeuwen uit,
Ja kus uw eigen beeld, ô zonneling! voor bruit;
Bevrugt u, met u zelf, en wil u zelven baaren,
De duistere afgrond heeft zyn eigen toon, en snaaren:
De stronk van 't zyn wast op het veld der niettigheit,
Het geen zyn eigen kleint', voor 's heerschers bank bepleit.
ô Ja, het tuimelrat, in al zyn draai en bogten,
Is aan èen doffen zwier van botheid vastgevlogten:
Het loopt de heerbaan mis, en kent de grootheit niet,
Van die zyn eigen zaat in duizent vormen giet.
| |
| |
Die in zyn zelven daalt, die duikt naar Paerle Mynen,
En voelt een zoeter vlam op teêrer lonken schynen,
Die wezent zig in iets, het geen hy eertyts was,
Of vaart den lugtbol om, een Zee van enkel glas,
En ziet de Vezels op hun losse gronden springen,
En de onstof uit zyn zyn, in alle dingen dringen,
Zig teelen in 't gestrem van allerlei geslagt,
En schouwen, hoe het Eén heeft alles voortgebragt.
Wat zal ik, aardeling, wat wil ik gaan beginnen?
Keer ik my zelven om? of wende ik 't buitenst' binnen?
Is dit een Zegenboog voor de Oppermajesteit,
Die op een blixem van het Oost naar 't Westen glyt;
En dondert langs de vest der wyffelende starren,
Om d'aardkloot, als 't hem lust, te beuren uit zyn harren.
Is dit die grootsche naald? die wolkenspits? 't gebouw,
Dat, uit een vlugge pen, ten Hemel ryzen zou?
Om uit te meeten, wat God is in 't eigen wezen,
Lang voor veele eeuwen al uit eigen drift gerezen;
Die zig alleen verstaat, en die de dingen kend,
Die uit zyn Beeld zyn, door den tyt, in was geprent.
O neen, ik ben te zwak om zulk een klomp te beuren,
Al kon ik uit den nagt een reeks van vonken scheuren:
Al klonk ik vast aan een, de Pool van Zuide en Noord;
En rukte Bergen los, stiet Rotssen overboort;
En wrong met klem te zaam' de Tegenvoeters gronden,
En greep een wereld, daar nooit wereld was gevonden;
Of bond de baaren in myn riem, het vuur, de lugt
In myne vuist, met al 't gesnor, dat onder zugt:
| |
| |
Afgrysz'lykheên, waar voor een dommekragt moet schrikken,
Nog was ik maar een dwerg in 't aanzien zyner blikken;
Een zant van 't zondig duin, een overschot van 't iet,
Dat, op den minsten wenk, weêr straks in 't niet vervliet.
Wroet dan geen Meinen om, nog zuigt geen Pactools-prammen,
Die kroezen met metaal uit hunne tepels rammen.
Nog vleit den Mexicaan om zyn verhoolen schat,
Om 't stof, het geen hy uit den buik der hoolen vat;
Om 't pronkbeeld naar de kunst, van louter goud te maken,
Geen averechtse wil kan de eer van God genaken:
Het wys Atheene zuft, wanneer het spreeken zal
Van 't Opperwezen, God, de grondslag van het Al.
Ontduikt u eigen zelfs in heete helden-toonen,
En laat het opperligt zyn zelf met palmen kroonen:
Hy is zyn eigen roem, en geeft zyn zelven de eer,
En kent, naast zynen lof, geen vonk tot pryzen meêr.
Ziet daar, daar krygt hy vaart, en dryft op sneller pennen,
Hy zet zig op myn schoft, om boven 't oog te rennen;
My dunkt hy buldert al, en bromt van trotssen moed,
Gelyk een Oorlogsheld, die 't onderste opwaarts wroet.
Beeft Leezers! beeft van schrik: de Godheit is aan 't razen,
Zyn fiere krop is vol van steilen damp geblazen:
Hy dondert langs den grond, en spouwt den adem uit,
Gelyk een Zeegedrogt het water met zyn snuit.
Straks is hy hooger, als de zon in 't middagbrallen,
Dog zal, op ééne keer, den aardboôm stukken vallen,
En plett'ren met zyn Rif de schors der harste rots,
Of beuken 't ondermaansch aan spaanders, met zyn knots;
| |
| |
Doorklooven zelfs de hel, door 't blussen van de koolen,
Op dat haar brand, versmookt, zou in 't crystalplein doolen,
Herleven in Saffier, in 't sneeuw van armelyn,
Waar door het vuilste zwart, het reinste wit zal zyn.
Niet hooger met uw moed, ô bruine harszenspooken!
Het eeuwig Wezen heeft wel eêr zyn zelf gewrooken,
Doe 't vliegende Idè de Godheit schild'ren wou,
En heuvels staap'len ging naar 't dryvende gebouw;
Doe 't met een zwak penceel den geestkloot kwam bespringen,
En, met een aâm van zout, in 't ongeworde dringen.
Voorwaar, die zelve val, die slinkse wiszelbeurt,
Die voortyts 't Reusgedrogt heeft in het net gesleurt,
Kromt ons den nek in een, en doet myne adren stollen
Van 't wuft begrip te dol, in 't zwenken op zyn rollen.
ô Uitgeputte ziel, vol blindheid zonder end!
Zo gaat het, als men spreekt van 't geen men niet en kend.
De kiel gezolt van wind moet end'lyk stukken stooten,
Om, door zyn ondergang, 't onmeetbaar te vergrooten.
Genaâ! ô Zonne-vorst! ô Temmer van 't groot Al!
Ik beur u hooger, nu ik zelver nederval:
Myn Duik-kunst is uwe eer, het staam'len u verheffen;
Het missen van de zaak de waarheid zelver treffen.
Grootheillig Wondergod! die lout're diepte zyt,
En egter met uw spoor op lugte golven ryt;
Die aan uwe Assen knoopt den romp van al 't geschapen,
En uit een niet, mogt klei tot duizent werelds rapen;
Die zelfs onttornen kunt al wat in wezen is,
Of 't ligt herscheppen uit een drom der duisternis;
| |
| |
Daar leit de laage pen, die hemelen zou heffen,
De losze Zwaanepluim, die 't ongezien wou treffen;
Die veêr van Was, die schaft van 't breinlooste onverstand,
Die, schoon ondeugend, naar uw deugden watertant.
't Is de eigenschap van u, u zelven af te maalen;
Te snorren langs de kust van onbekende paalen:
Te stuiven door de Zee, te wroeten met het staal
In 't hart van 't diamant, en kluiten van metaal:
Gy moet uw eigen beelt ten hoogen Hemel beuren;
Ons doffe Liergezang, te slegt, aan stukken scheuren;
Uw eigen waagen zyn, en kroonen met dat zweet,
Het geen de stille rust uit eigen werken kneet.
Sleep Steeden aan de kar, span Ryken voor uw wielen,
En ry, als Zegen-vorst, langs d'omkring aller zielen;
Zo standaart zig uw Naam in 't denktuig der Natuur,
Het geen zyn vliezen smeult in levend watervuur.
Vier winden blazen lof: het Bos, de Velden danssen:
De Wellust tooit zyn hals met groene Myrtekranssen:
De Liefde slaat de maat, zy neurt een Eng'len-toon,
En bouwt het eigen zaat, voor u, ô God, ten troon.
Treê op, klim hooger als gy plagt, op rykssieraden,
Zo ziet uw heerlykheid het slot van al haar daaden.
Geen schoonder eind' is ooit aan zyn beginzel vast,
Als daar het laaste uit 't eerste, en 't eerste uit 't laaste wast.
|
|
Auteursrechtvrij