Der byen boeck

De Middelnederlandse vertalingen van Bonum universale de apibus van Thomas van Cantimpré en hun achtergrond

Regelnummers proza verbergen

De vorsche leggen laghe den byen als se water drinken. LV. capitel

19DE vorsche leggen laghe den byen als se water drinken.aant.

20⁺De duuel en heuet ghene bequamer stede te bedreghene dan²⁰ 21 als em de ghelouighen vnmaneerlicke storten vp de spise ende 22 vp den dranck ende dan werden se lichtelicke verwecket to vnbequemen 23 kallinghen. Ende se en comen nicht allene to vnnutten mer oeck to scha-24deliken worden. Hijr vmme hadde iob anxt vor syne kinder do se etenaant. 25⁺ ende wyn drunken ende offerde offerhande vor enen ie//ghelicken seg-26gende. vp dat se bi auenturen den heren nicht quellicke ghesproken heb-27ben in oren herten. Ende dit schint natuerlicke te betekene en to bewyse-28ne de sprake der drunkener lude. Want na alte vele drinkens stameren 29 se in der tunghen.

+ Serm.

20 Colv. II, 56 § 1

+ 247d

Exempel

31⁺NV laet vns bequamelicke seen wat hijr van ghescheet is. Jnt lant van 32 gallien gheuen em de lude mer to ouerulodicheit ende sweren ende vloken 33 mer dan ander lande. Jn den seluen lande van gallien als ick van enen 34 predicker broder ghehort hebbe is ghescheet dat ic nu vertellen wil. Dar³⁴ 35 seten somighe eerber mans na der werlt in der tauernen ende drunken. 36 Ende do se heet gheworden weren van den wyne begunnen se vnder een 37 van mannighande saken to spreken. Ende vnder anderen worden wart 38 daer ghesecht wat dar na desen leuene ghescheen solde. Do was dar een 39 de sede. Wy werden alte ydelicke van dessen clerken bedroghen de daer 40 seggen dat de selen na den dode sonder den lijchame leuen. Do he dit 41 ghesecht hadde worden se allegader lachende. Ende to hant quam daer 42 een groet starck man in ende sath by em ende eisschede wyn. He dranck 43 ende vraghede wat se vnder em kalleden. Do antworde de selue de to 44 voren so dwaeslicke kallede ende sede. Wy spreken van den selen. Weer 45⁺ dar yemant de myn zele copen wolde ick wolde se em alte// guden koep 46 gheuen ende dat ghelt wolde ick in allen int ghelach gheuen. Do worden 47 al de lude lachene. ende de vnbekande man de dar in ghecomen was sede. 48 sodanighen coepman soke ick. Jck byn bereit dine zele to kopene wo 49 wlstu se my gheuen. He sloech dat houet vp ende sede. so wil ick se di 50 gheuen. Do se des eens gheworden weren betaelde he em dat ghelt. Se

+ Ex. 262

34 Colv. II, 56 § 2

+ 248a

[p. 239]

tekstkritische noten

1 weren alle blijde ende drunken malkanderen to vulle krose wyns. Entenaant. 2 yrsten en achtede he des nerghene vor dat hie sine zele verkoft hadde. 3 mer doet auent gheworden was sede de vromede man de die zele ghekoft 4 hadde. Et is tijt dat en ieghelick to hues gae mer eer wy vns scheiden 5 so gheuet ersten een ordel. Ofte iemant een pert kofte dat an die halster 6 ghebunden were solde he ieth de halster mitten perde hebben. Do se 7 allegader antworden ia he. Rechteuort waert de ghene de sine zele ver-8koft hadde van der vraghe ende van der antworde verueert ende beuende. 9 Ende de koepman vorde em vp mit lijue ende mit zele daer siet alle anse-10ghen. ende voerde ene mit em alst seker is in de helle. want dat was 11 de duuel in enes menschen ghedaente. Want we solde anders seggen dat 12 he were een coepman der selen dan de duuel in wes figuer de coninck 13 van sodome sede to abraham ghif my de zelen dat ander nym du.aant.

9 de coninck van sodome, is door de vert. toegevoegd. 19 [] Lat.: stupestres. 36 prouincien lemoniken, Lat.: provincia Provinciae apud Lemonicas. 50 peter, Lat.: Petrus Richardus, sic enim binomius dicebatur.