Der byen boeck

De Middelnederlandse vertalingen van Bonum universale de apibus van Thomas van Cantimpré en hun achtergrond

Regelnummers proza verbergen

De byen vorwicken de reghene ende de wynde dan blijuen se vnder den dake. XLIII. capitel

40DE byen vorwicken de reghene ende de wynde dan blijuen se vnderaant. 41 den dake.

42⁺Wat versteet men in den reghene anders dan de tribulatie.⁴² 43 Ende in den winde. anders dan de becoringhe der duuele. Doe sunte pauelaant. 44 sach dat de tribulatie teghen em vp stont wart he in ener manden ouer 45 de mure dale ghelaten van den broders. ende soe vntulo he in den namen 46 des heren de hande des prouestes de em veruolghede. Ende dat heuetaant. 47 de here synen discipulen gheorloft in den hillighen euangelio seggende. 48 Jst dat se v veruolghet in de ene stat so vleet in de ander. Dat dedenaant. 49 latest de minre broders ende de predickers do de vnghelouighe tartaren 50 breken int lant van vngheren ende dat lant van polonien. ende dar na 51 in de prouincie des hillighen landes. dar de broders een seer mercklick

+ Serm. a

42 Colv. II, 44 § 1

[p. 185]

1 exempel vertelleden van enen hertoghen de in der predicker orde ghegaen 2 was.

Exempel

4⁺JN vngheren was een ser mechtich hertoghe de synen soens dat lantaant.⁴ 5 beual. ende ghenck in der predicker orde. want he was ghenoech 6 gheleert. ende he wart een hoech ende alte ynnighen predeker. 7⁺ Dar na do de vnghelouighen// tateren int lant breken ende de prior desaant. 8 cloesters mit synen broders vlo bath de selue broder de wanner hertoghe 9 ghewest hadde dat he dar mochte blijuen vmme de seken ende de kranken 10 to troestene de nicht vleen en mochten want he weer oelt. ende al en 11 worde he van den vnghelouighen nicht ghedodet he solde doch to hantes 12 steruen. De prior ghehenghedes em ende he bleef in der predicker broder 13 huse. ende mit alte soter vermaninghe sterkede he to verduldicheit de 14 armen ende de kranken de nicht vleen en konden. Do de vnghelouighen 15 quemen was he in synen ghebede mit tranen ende in der kerken vor den 16 altaer lach he vth gherecket cruce wys. ende so wart he van den vnghelo-17uighen ghedodet. Do de tateren hen weren quemen de broders weder 18 in dat cloester ende vonden den broder de wanneer een hertoghe ghewest 19 hadde vor den altaer doet ligghende alse hijr vorghesecht is ende syne 20 hande ende vote weren dor ghesteken mit speren ende al sijne lede weren 21 em dor ghegrauen. ende de herne was em vth den houede gheslaghen. 22 Do alle de broders so grote vnghenade seghen worden se alset moghelick 23 was beweghet to tranen. Mer en broder bedrouede em mer dan de ande-24ren. ende suchtede seggende. du heer god wor vmme heuestu ghehenget// 25⁺ dat so guden man mit so vnghenadighen ende quadesten dode ghedodet 26 is. Do de stedelicke vulherdede in screien ende in tranen ende in straffin-27ghe der ordelen godes. byna dre daghe ende dre nachte lanck ende mit 28 alle bleef vastende ende sonder slapen. wart he ten lesten vp ghetoghen 29 in den gheeste ende sach den ghenen den he bescreiede de to em sede. 30 En moste Cristus nicht lijden ende alsoe gaen in syne glorie. alle lijdenaant. 31 deser tijt en sijn nicht werdich to der tocomender glorien de in vns ghe-32apenbart sal werden. Ende do he dit ghesecht hadde verscheen he. ende 33 mit korten ende krachtighen worden besloet he den broder de dar becla-34⁺ghede de ordele gades de vnbegrijplick sijnt. Hijr vmme ist dattu voraant.³⁴ 35 seeste dat anstaende sijn reghene der tribulatien. ofte wynde der beco-36ringhen van ingheuen der duuele ten sy dattu blyuen motest vmme be-37scherminghe des ghelouen. ende der rechtuerdicheit. so blijf vnder den 38 velighen dake ofte vlee in de verren steden. Want dat is beter wal to 39 vlene ende to schulene. dan to vechtene ende in den strijden vnder to 40 ligghene. Hijr vmme vermaent vns sunte pauel wijslicke seggende. Vleetaant. 41 de vnkuischeit. Ende de here hete oek dat selue doen den volke van isra-aant.42hel teghen den coninck hay. Vnde dar na teghent gheslechte van benya-aant.43⁺myn. Ende so verwan// dat volck de viande mit ghenesenden vleene. 44 Ofte men macht aldus verstaen. Wanneer vnder den broders enich kyf 45 vp steet ofte de wint der twydracht. so salstu yrsten ofty machst arbei-46den na den vrede. ende en vermachstu des nicht. so salstu rusten ofte 47 vleen. Want als salmon secht. We em menget mit ens anderen kyf. deaant. 48 doet recht als de enen hunt holt by den oren.

+ Ex. 195

4 Colv. II, 44 § 2

+ 212b

+ 212c

+ Serm. b

34 Colv. II, 44 § 3

+ 212d