Der byen boeck

De Middelnederlandse vertalingen van Bonum universale de apibus van Thomas van Cantimpré en hun achtergrond

Regelnummers proza verbergen

De byen hebben angheneme ende wnderlicke sote stemmen. XL. capitel

23DE bien hebben angheneme ende wnderlicke sote stemmen.aant.

24⁺Want wat is anghenemer ende wat is soter dan de lof gades.²⁴ 25 Sunte augustinus secht dat vndancberheit de alre meeste sundeaant. 26 is. ende dar vmme is de dancberheit de alre meeste doghede. Hijr vmme 27 singhe wy alle psalmodie ende allen sanck mit glorien des laues. Hijraant. 28 vmme do vnse ghesuntmaker to verlosinghe aller menschen in bethleem 29 ghebaren was. sunghen de enghele gloria in exelsis deo. Dat is gloria 30 si gade in den ouersten. ende in der eerden vrede den menschen van gu-31den willen. vp dat alle menschen sake des laues hebben muchten vmme 32 den vrede de den menschen in der eerden ghegeuen solde werden. Jn³² 33 der anghenamer ende wnderlicker soter stemme der byen mach men 34⁺ oek verstaen dat inwendighe iubileren// der schouwender zelen de van 35 groetheit der hemmelscher blijtscap de se van bynnen begrepen heuet 36 nicht swighen en kan. ende oek de blijtscap nicht vth spreken en kan. 37 Ende dit wort gheheten de besune des iubilerens. de beneden wyt is endeaant. 38 vele luchtes vntfanghen mach. ende bauen dar se an den munt gheset 39 wort is se enghe.

+ Serm. a

24 Colv. II, 41 § 1

32 Colv. II, 41 § 2

+ 208d

Exemplum

41⁺IC hebbe in brabant gheseen dusdanighe besunen. ene nunne wanneeraant.⁴¹ 42 se ieth horde van der ewigher vrolicheit ende van der hemmelscher blijt-43scap. so waet se vpghetoghen in den gheeste. Ende als se ene wile tijdes 44 gherostet hadde soe waert eer anghesichte gloiende ende mit to ghelake-45nen oghen gaf se vth een iubileren mit so wnderlicken stemmen. dat 46 gheen sote spil ofte sanck der soticheit gheliken en muchte. Ende dat 47 gheluet makede mit alle ghene stemme der worde. mer mit de wnderlicke 48⁺ sote sanck ludde allene binnen der borst ende in den halse. Dit is de ma-49nier van schouwinghe dar de alre hillichste augustinus van secht. de mit-aant.50ter begheerten gades gripet alle zelen. de so vele vurigher is wo vele 51 se reiner is. ende so vele reyner wo se mer vpstighet to gheestlicken

+ Ex. 188

41 Colv. II, 41 § 3

+ Serm. b

[p. 180]

tekstkritische noten

1 dinghe. <ende so vele vp stighet to gheestlicken dinghen.> wo vele se 2 steruet in vleeschlicken ende eerdesschen begherten. To deser alre hil-3lichster schouwinghe waert de gloriose augustinus vp ghetoghen. als van 4⁺ em betughet de hillighe// possidius bisscop van calamen dat he sonderaant. 5 enighe spise ofte dranck dre daghe ende dre nachte lanck stedelike vul-6herdede in der hemmelscher schouwinghe. Sunte augustinus tughet ape-⁶7licke van em seluen in den boke siner bicht. seggende to den heren. Sum-aant.8tijt latestu my in toe ser vnghewoenlicker begheerten. ende ic en weet 9 seluen nicht to wat inwendigher soticheit du my in latest. ende worde 10 die in my vulmaket so solde dar wat anders wesen dat dit leuen nicht 11 en is. Mer ic valle weder in desen swaren iamer ende ic werde verslunden 12 ende gheholden van den ghewoenlicken vthwendighen bekummernissen. 13 ende ick screie vele. ende ick werde vele gheholden. Hijr mach ick wesenaant. 14 ende ick en wil nicht. dar wil ic wesen ende ic en mach nicht. ende ick 15 byn ellendich van beiden. Dar is de ware blijscap de den bosen nicht ghe-16geuen en wort. mer den ghenen de dy vth rechter lieften ofenen. welker 17 blijsscap du seluen bist. Ende dit is een selich leuen van di to verblijden. 18 ende tot di ende ouermijds dy to verblijden dat is dat leuen ende anders 19 en is gheen leuen. We dar wanen dat dar ander blijsscap is. de volghen 20⁺ dat ander. mer nochtan en volghen se ghene ware blijsscap. Jn den stem-21men des inwendighen iubilerens salstu wesen gade ende angheneme den 22⁺ enghelen ende du en kanst vnder den hemmel// nicht wnderlikers ende 23 nicht ghenuechlickers vnderuinden.

40 lande, Lat. finibus.

+ 209a

6 Colv. II, 41 § 4

+ Concl.

+ 209b