Der byen boeck

De Middelnederlandse vertalingen van Bonum universale de apibus van Thomas van Cantimpré en hun achtergrond

Regelnummers proza verbergen

Dat derde deel der byen is de ghener de ghenomet werden doruen. dat III. capitel

39Dat derde deel der byen is der ghenen de ghenomet werden dornen.aant. 40 Dese sin sunder angel alse vnvullencomene byen.

41⁺Hijr in werden wal to rechte in betekent de conuerse ofte⁴¹ 42⁺ de leke broders de in den cloester wonen. ende// daer vmme. want se 43 sin sunder angel. Hijr in wort betekent dat de conuersen ofte lekebroders 44 ghine stemme en pleghen to hebben. iemant to beschuldighen in des con-45uentes capittel. dan wan se in eren capittel malckanderen vnder een 46 beschuldighen. Want alse de hilghe apostel paulus seget so en sal menaant. 47 keghen den prester niet lichtelike ienighe beschuldeginge vntfanghen. 48 ende daer inne wort bewesen de vnvullencomenheit der leken teghen 49 de orden der presteren. Ende na den bescreuenen rechte en wort nicht 50 lichtelike to ghelaten der leken ghetuch keghen de presters dan wanneer 51 mit den leken ock andere presters mede tughen. ende dat wort gheholden 52 beide van werliken ende van cloesterluden. Jn de cloesteren en is van

+ Serm.

41 Colv. II, 4 § 1

+ 128b

[p. 63]

tekstkritische noten

1 der ghenaden godes of daer en sal nicht wesen sodanich hate tussen de 2 leken ende clerken wodanich vnder den werliken leken ende clerken is. 3 De olden meisters hebben ghesecht dat daer sin veer hate tusschen meni-aant.³4gherhande deren. alse tusschen den menschen ende den slangen. tusschen 5 den vogel grijp ende elefanten. tusschen den vulf ende dat lam. tusschen 6 den rauen ende den vos. Ende ic do daer to den vijften ende ewighen 7 hat alse tusschen den verkeerden leken ende presteren. Hijr [van] sinaant. 8 vele exempelen. Ende vp dat men in den cloesteren dusdanighe boesheit⁸ 9⁺ schowe// so wil ic vertellen wat daer ghescheet is in enen cloester van 10 gallien bi onsen tiden.

3 veer, Lat.: quinque. 5 grijp, Lat. gryphum. 6 Na vos, volgt in de Lat. tekst: inter canem et catum. 6 vijften, Lat.: sextum. 7 [] aangevuld naar M. 9 Na cloester, volgt in de Lat. tekst: ordinis altioris. 45 paulus, is toegevoegd. 46 wart, Lat.: est.

3 Colv. II, 4 § 2

8 Colv. II, 4 § 3

+ 128c

Exempel

12⁺De conuersen ende leye broders timmerden een groet hoghe dormeter 13 to erre behof. do dat de monike seghen wolden se enter van nidicheit 14 ofte van noetsaken timmeren een hogher dormiter. Hijr vmme do der 15 monike dormiter bestaen was. ende dat fundament van den muren ghe-16lecht was nement de conuersen seer swarliken. dat der monike timmer 17 eren timmer bouen gaen solde. ende sloeghen den werckmeister in den 18 werke doet. Wat meer ic schame mi te seghen wo vele daer van quam. 19 ten lesten quam et so veer. dat wt ordinancien der ouersten de werlike 20 princen quemen mit starker hant ende venghen de ghene. de hantdadich 21⁺ weren des doetslages ende leten se pinighen ende verstroyen. Hijr vmme 22 en isset ghin wunder dat de conuersen ende leyebroders na der ordinan-23cien der regulen wesen sullen sunder angel der beschuldeginghe. keghen 24 de clerke. alse vullencomene na den exempele der vullencomenre byen.

+ Ex. 62

+ Concl.