Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

2061. Zonder slag of stoot,

d.w.z. zonder een slag met het zwaard of een stoot van de lans; zonder eenigen tegenstand. Vgl. Maerlant, Oversee, vs. 221: Bi Carle, die node sach dat si (de kerk) stoot ontfinc of slach; Melis Stoke VIII,

[p. 266]

vs. 1091: Soudemen in deser noot sonder slach ende sonder stoot tlant upgheven? Sp. Hist. IV⁷, 33, 49: Sonder slach ende sonder stoot (vgl. 12: sonder slach ende clop; Heelu, 2684: Sonder slach ende sonder steke (niet in een strijd maar door ziekte); Exc. Cron. 138 b: Si en schoten niet eenen schoot, maer lieten se incomen sonder slach oft stoot; Vondel, Gijsbr. v. Aemstel, vs. 6:

De vyant, zonder dat wy uitkomst durfden hoopen,
Is, zonder slagh of stoot, van zelf het velt verloopen.

Pers, 161 b; V. Janus III, 222; Sewel, 721: Zonder slag of stoot, without drawing a sword, or without any resistance; Halma, 582; Harreb. II, 272 a en Oudemans, Wdb. op Hooft, 455; Afrik. sonder slag of stoot.