Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1827. Eene bittere pil moeten slikken,¹⁸²⁷

d.w.z. eene pijnlijke, onaangename zaak moeten verrichten; iets onaangenaams moeten hooren; vgl. de synonieme uitdr. eene harde noot moeten kraken en Vondel's Leeuwendalers, vs. 1687: Hy (Pan) eischt ons Adelaert, dat bitter valt te zwelghen; Halma, 637: Une facheuse pilule, une chose fâcheuse à souffrir, een harde pil om te verdouwen; Afrik. dis 'n bitter pil om te sluk. In het Fransch gebruikt men hiervoor avaler la pilule, des couleuvres ou des poires d'angoisse; eng. to swallow, to eat a bitter pill, (boiled) crow; hd. eine bittre, grobe, harte Pille verschlucken; wij zeggen ook iets moeten slikken; iemand een bitteren borrel geven; iets moeten opdrinken (17^de eeuw), opeten. In 't fri.: in bitter drankje; in Twente: ne harde körste om te kauwen; in 't oostfri.: hé hed hum 'n dugtigen pill gefen (Ten Doornk. Koolm. II, 718 a); fr. cest du pain bien dur.

1827 l. c'est du pain; syn. is een harde pil.
Pil no. 11.
In Ned.-Indie de naam voor vergif. Vgl. fr. bouillon d'onze heures, giftdrank; prendre un bouillon d'onze heures, zich om 't leven brengen. Volgens Noord en Zuid XXIX, 231 een drank, dien men iemand om elf uur ingaf, zoodat het slachtoffer te middernacht was ingeslapen om niet weer te ontwaken (?).