1739. Tegen een oven gapen,
dialectisch nog gebruikelijk in den zin van iets onmogelijks willen verrichten, iets willen doen, dat men toch niet kan, evenmin als men wijder kan gapen dan een oven of een oven overgapen kan; bepaaldelijk in ontkennenden vorm niet tegen een oven gapen in den zin van: niet tegen iemand opschreeuwen, die een grooten mond heeft. In de middeleeuwen was jegen enen oven gapen, onnut werk doen, bekend; vgl. Plantijn: Tegen den oven gapen, tijt verliesen met yemandt te spreken, canere surdis auribus (Mnl Wdb. V, 2060); Campen, 119: hy gaept tegen den oven; Idinau, 9; Vierl. 336: Willen zij noch bij heur propoost blijven, ick laet heur in heur dwaelinge, want tegen de oevenen is het quaet om gapen; Huygens, Korenbl. II, 180: tVerdriet hem niet t'eten als hy slaept: dats tegen den oven aen gegaept; Tuinman I, 229: Vergeefs word tegen een oven gegaapt; hoe wyd ymand den gaaper open spalkt, de oven wint het; Adagia, 36: hy moet wel gaepen die tegen den oven gaept, distendit nimium os qui vincit hiando caminum; Halma, 479: 't Was of hij tegen eenen oven gaapte, alle zijne redenen vonden geen ingang; Harreb. II, 157; Ndl. Wdb. XI, 1577; Waasch Idiot. 495 a: 't Is slecht tegen 'nen ovenmond te gapen, 't is lastig tegen eenen meer geleerde te redetwisten; Antw. Idiot. 1948: dat is tegen den oven gegaapt, dat is gansch nutteloos; fri. men kin tsjin in oun net gapje, men kan het onmogelijke niet; Wander I, 217: gegen 'n Backoven ist übel gaffen (oder gähnen); giegen den Backoewen gapen, mit Stärkern wetteifern; eng. to gape against an oven, to blow against the wind, to kick against the pricks. In mlat. est insufflare stultum fornacibus ore.