Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1532. Een mof.

Het znw. mof komt sedert de latere Middeleeuwen voor als scheldwoord en kan ontleend zijn aan het hd. muff, een knorrepot, onbeleefd, ongemanierd mensch; zie het Mnl. Wdb. IV, 1836; Van Moerk. 282: een Hoochduytse hans mof maf (bij R. Visscher, Quicken, 5^de schok: Hans mifmaf; vgl. hd. muffmaff). Vooral is dit znw. bekend in de sedert de 17^de eeuw voorkomende zegsw. zwijgen als een mof, d.w.z. een diep stilzwijgen bewaren, vooral waar het een geheim betreft. Zie Tuinman I, 312; Van Effen, Spect. XII, 191: Dat waren luiden, die zwijgen konden, als moffen; Langendijk, Wederz. Huwelyks Bedrog, vs. 7; Twee W.B. 66: Pronk, kè je zwijgen? As 't mot as een mof; Ndl. Wdb. IX, 992; Schuermans, Bijv. 199-200; Antw. Idiot. 824: die moef spreekt geen enkel woord; fri. swije as in mof.¹⁾

1) Ook als scheldnaam voor de bewoners van andere provinciën werd mof vroeger door de Amsterdammers of Hollanders gebruikt. Zie W. Leevend VIII, 232: De Zeeuwen zijn nog al van de domste Moffen niet; bij Van Effen, Spect. XI, 217-218 is sprake van Utrechtsche, Geldersche en Overijselsche moffen.