Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1343. Hij is in de lappenmand,

d.w.z. hij is een weinig ongesteld; hij zit in de kazemat of is in de potten-bank; eig. ligt in de mand om gelapt, hersteld, opgeknapt te worden; ook: hij is in de voddenmand. Zie Harreb. II, 10 a en Onze Volkstaal I, 212: in de lapmand zijn, ongesteld zijn; Waasch Idiot. 388; Antw. Idiot. 746; Opprel, 69 a: in de lappemande zijn, voortdurend ongesteld zijn; Teirl. II, 200: in de lapmande liggen, ziek zijn (niet veel waard zijn);

[p. 539]

Welters, 101: In de lapmand zitten, onpasselijk zijn; Breuls, 93: Er is in de lappekurf; zie ook Ons Volksleven VIII, 228; Nkr. IX, 10 Juli p. 6: Sterk was-ie nooit geweest. Elken winter ging-ie minstens 'n paar weken de lappenmand in; Haagsche Post, 1918, p. 52 k. 2: Zooals gezegd: de voetbalsport ligt in de lappenmand, de wintersport viert hoogtij. In Friesland zegt men hy is yn 'e miezel of yn 'e lapdoaze; hy is yn 'e fisel, hij is in den vijzel, onder geneeskundige behandeling; en van een vrijster, die geen kans meer heeft om te trouwen: de faem is yn de fodkoer (= voddenmand; zie Nav. 44, 60). Synoniem met onze uitdr. is ook het Zaansche: hij leit in den kattebak (Boekenoogen, 406) en het Westvlaamsche in slavent liggen (De Bo, 1030; Schuerm. Bijv. 301).