Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

876. Heet van de naald,

d.w.z. pas gemaakt, zoodat het goed, de stof nog warm is van de naald; ook: onverwijld, onmiddellijk (Harreb. I, 113; Ndl. Wdb. VI, 398; IX, 1359); zoo zegt men ook in denzelfden zin: heet van den rooster (Ndl. Wdb. XIII. 1344), fri. hjit fen 'e roaster (zie reeds Sart. I, 9, 98); in Zuid-Nederland heet van de stoof; fr. encore chaud de la forge; heet uit de pan.²⁾ Vgl. Spaan, 125: Dit lorretje zal mede warm van de naald en heet van den rooster gaan; Het Volk, 26 Oct. 1915 p. 1 k. 3: Men zal wel niet van ons verwachten dat wij heet van de naald over Treub's

2) De Amsterdammer, 15 April 1922 p. 2 k. 4: De koppige socialisten die waren van plan, om heet uit de pan de heele Regeering te kisten.

[p. 334]

voorstellen het vonnis strijken; Handelsblad, 15 Oct. 1915 (avondbl.) p. 1 k. 1: Een journalist, die heet van de naald moet werken, is nu eenmaal niet in de gelegenheid te wachten tot een officieele wisseling van stukken hem in staat stelt de juiste waarheid te weten; Het Volk, 2 Juni 1915 p. 1 k. 1: De heer Elout is niet zoo heet van de naald als onze dilettant-kollega Smulders; Handelsblad, 19 Maart 1915, p. 10 k. 1 (avondbl.): ‘Getrouwd’ werd twaalf jaar na het eerste ontwerp geschreven.... en toch meende Coenen, dat dit boek zoo van de naald kwam en daardoor de intimiteit van memoires had.

Eene andere bet. heeft de uitdr. met de heete naald werken (Sewel, 324), iets met de heete naald maken, d.w.z. vlug, haastig, eig. zóo dat de naald niet koud geworden is (vgl. met den natten vinger kunnen aanwijzen); Halma, 366: Dat kleed is met de heete naald gemaakt, cet habit est fait à la hâte. Ook in Zuid-Nederland: met de heete steek, met de heete naald naaien, ras en haastig naaien, anders gezeid met de zaterdagsteke naaien (De Bo, 414; Schuermans, Bijv. 116), en in het Friesch: hja naeit mei in gleaune nille en in barnende tried, zij naait met een gloeiende naald en een brandenden draad (W. Dijkstra, 376 a); hd. mit der heiszen Nadel nähen; eng. to work with a hot needle and burnt thread, dat herinnert aan 't gron. naaien met een heete noald en verzengde droad.