Gedichten (2 delen)

[p. 743]

[433] Onweer te Vlissingen (p. 742)

toelichting	Frederiks, 1883, p. 240 suggereert dat dit gedicht dateert van 1649, van het begin van Six' reis door Frankrijk, Spanje en Italië, maar het zal eerder betrekking hebben op Six' reis naar Engeland in de herfst (vgl. r. 1) van 1654, die hem via Duinkerken naar Londen voerde (vgl. gedicht no. [435]). Dit gedicht staat op p. 563-564 van Six' bundel van 1657.
annotatie
1-2	Hoe [...] Zoo koulik: Waarom ... zo kil
	haalt [...] in: haalt ... binnen, verwelkomt
3	dit veer: deze kade (wnt xviii, 1268)
4	niet ontsaagen: er niet voor terugschrokken
5	den landtiran: nl. Alva
6	Den neef van Alba: Alva's bloedverwant Pedro Alvarez Pacheco of Pachieco, in april 1572 belast met het bevel over het Spaanse garnizoen in Vlissingen, welke stad toen reeds afgevallen was. Hij viel in handen van de watergeuzen en werd vanwege zijn wreedheden in Deventer (1570) en uit wraak tegen Alva op 9 mei 1572 in Vlissingen opgehangen (Van Boxhorn, 1644, i, p. 193-194; nnbw v, 417-418).
7	eeven rustigh: even onbeschroomd (wnt xiii, 1915)
8	blixemslangen: bliksemende kanonnen; een slang is een lang kanon dat wel op schepen werd gebruikt (wnt xiv, 1565)
10	wurpen: wierpen
11	kluist: klotst (wnt vii, ii, 4446, deze plaats)
	het zeegety: het opdringende zeewater (wnt iv, 1841)
13	Benydende: Terwijl het mij ... benijdt. Het water lijkt immers die tocht landinwaarts ook wel te willen maken.
14	bestolpt: die bedekt is (wnt ii, ii, 2139, deze plaats)
	bruine: donkere (wnt iii, i, 1666)
15	Bestraalt: Laat zonnestralen schijnen op
	des daaghs: overdag
16	Bestaarent: Laat sterren lichten op
17	wind, en waaterheer: de goden van wind en water
	gram: verbolgen
19	set [...] neer: kan ... tot bedaren brengen (wnt ix, 1774)
21	stieren, en dolfynen bloed: dwz. plengoffers van vee dat past bij goden te waater, en te lande
23	Eol: Aeolus, de windgod, die gedacht werd te wonen in het gebergte op een mythisch eiland Aeolia
25	deese afgoodery: deze afgodendienst, dwz. dit dingen naar onsterfelijke roem (vgl. r. 27-28)
26	verdronken: ten onder gingen, verzonken
27-28	Onsterflike ... geschonken: Dit lichtvaardig, al te gemakkelijk, door poëzie toekennen van de roem van onsterfelijkheid aan vaardige kunstenaars (aan mensen, die overigens wel kunstvaardig zijn), dwz. Dit offeren aan Antieke literaire ideeën
29	Die: God, Die

[p. 744]

30	niet: niets, het Niet
31	eenigh woord: een enkel woord
	de ree: de rede van Vlissingen
32	schuit, noch schipvaard: dwz. geen enkel vaartuig
	seil durft reppen: het zeil waagt te hijsen (wnt xii, iii, 2543, deze plaats)
33	de valschgenaamde Goôn: de goden die ten onrechte goden heten
34	graavenasche: grafstof
35	Eens: nl. bij de jongste dag
38	ongestuime: onstuimige (wnt x, 1665)
39	En: En aan
	graage stroom: begerige watermassa
40	binden: aan banden ... leggen
44	al zyn wy 't waardigh: vgl. Psalm 103:10
46	zeegeschrei: gejammer dat over de zee weerklinkt (vgl. wnt iv, 1742, landgeschrei)
	ontwaaken: wekken
47	teegenbaat: tegenslag, rampspoed
50	Noordoostlik: Naar een windrichting vanuit het noord-oosten; ideaal voor een overtocht vanuit Vlissingen
	labberkoeltjes: flauwe windvlaagjes (wnt viii, i, 876)
	waalen: doen draaien, laten kenteren (vgl. Kiliaan, 1599, walen)
51	Dat: Zodat
52	niet zeewaarts: zonder zeewaarts te zeilen (men wil immers de Schelde over, niet de gevaarlijke zee op)
53	de Fransman: nl. de Franse kapers
53-54	buiten om, Langs: buitengaats, om ... heen
54	loopt stroopen: heen en weer koerst, op kaping uit
56	vaaren wel: zullen bij onze tocht (op zee, maar ook: op aarde) behouden blijven
	loopen: koersen, maar ook: op aarde wandelen
58	voor stallen: boven stallen vol offerdieren (vgl. r. 20-21)
59	Werd: Zal ... worden
	van: door
	knechten: nl. knechten des Heren, die Gods lof zullen zingen (vgl. Jesaja 42)
59-60	het bard, Van lofaltaaren: de bovenzijde, het blad van de lofaltaren van uw knechten. Metaforisch voor: de tong van uw knechten?
60	geslaagen: geofferd (in de vorm van lofliederen)