Gedichten (2 delen)

[p. 717]

[413] Boerde, aan den selven (p. 709)

toelichting	Dit gedicht staat op p. 537-538 van Six' Poësy.
annotatie
titel	boerde: Grap, Spotternij
1	op goeden grond: dwz. op een goede basis, als het te pas komt
2	boerden: grappen maken (woordspel met ‘boeren’ op goede grond)
	jokken: gekheid maken (woordspel met jokken of jukken, in het juk spannen, wnt vii, i, 545)
3	Al dansen wy, met stokken: Al voeren wij een stokkendans uit, Al zwaaien wij bij het dansen met stokken (vgl. wnt xv, 1834, stokkendans), dwz. Al maken wij plezier met het gevaar de ander te kwetsen
4	Al quetse ik soet, van verre, uw mond: ‘Al bijt ik u, van verre, bij de vriendschappelijke kus in de lip’, dwz. Al kwets ik u zoals een vriend een vriend kan kwetsen
5	kunt: zult ... kunnen
	myn jokschen sin: mijn speelse bedoeling (wnt vii, i, 328, deze plaats)
6	kittlen: plagerig prikkelen (wnt vii, ii, 3184, deze plaats)
	soetjes nypen: zachtjes knijpen, een beetje pesten
8	Met u saam: Door u samen
9	Van die: Van haar, die (sluit aan bij feest; de bruiloft werd immers in het ouderlijk huis van de bruid gevierd)
9-10	reekent Te zyn: erop rekent ... te zullen zijn
11	van Bruids hand: in het handschrift van de bruid
12	Is dit geen feil, wil 't my vergeeven: dwz. Als dit geen fout is (waar ik de vinger bij leg), neem het me dan niet kwalijk
14	Op Neerlandsch: Dat op zijn Nederlands luidt:
	mans hand booven: dwz. de man heeft de bovenhand, is de baas (hier met name van toepassing omdat hand ook ‘handschrift’ betekent)
17	de werreld: dwz. de mensheid
	teelden: voortbrachten
18	bestemoer: onze oude grootmoeder, Eva
	verbeelden: uitbeelden
19	onderhoudt: in stand houdt
20	de dieren: meewerkend voorwerp
	de wys te tieren: de manier om zich met succes voort te planten
22	minlik: verliefd
23	leght [...] booven: heeft de bovenhand (maar, in verband met de wys te tieren ook letterlijk: ligt ... boven bij de geslachtsdaad)
24	Dies: Daarvoor
	zoo: als Zodanige, nl. als Hoofd (vgl. Efeziërs 5:22-24)
25	Uw trouwen is noch niet volbracht: Inderdaad is uw huwelijk nog niet gesloten. Six neemt de mogelijke tegenwerping meteen op in zijn betoog.
26	Maar hoe?: Maar toch - hoe dan wel? De hoe-vraag loopt vooruit op r. 28, die het voegwoord Maar opvat.
	oopenbaarlik: in het openbaar, ‘officieel’
27	den Heemel: de plaats immers waar ware huwelijken worden gesloten

[p. 718]

28	Zoo greep het huuwlikslot haar kracht: Is het voorbestemde huwelijk in alle hechtheid tot stand gekomen, bezegeld (vgl. ‘moed grijpen’, ‘hoop grijpen’ e.d., wnt v, 739)
29	't Is poppenmin, die: Hij lijdt aan onnatuurlijke hoofsheid, die ... (wnt xii, ii, 3438, deze plaats)
	langhs kassye: langs de straat (wnt vii, i, 1735, deze plaats), dwz. in het openbaar
30	set, aan de hooger sye: de belangrijkste positie laat innemen, dwz. aan zijn rechterhand geleidt
31	langhs: op
32	Zoo: Op die manier
33	De maaghden onderscheiden: dwz. Zien wie nog ongehuwd (en dus beschikbaar) is. Een ongetrouwde vrouw ging immers wèl aan 's mans rechterhand (vgl. De Jongh, 1986, p. 40).
34	andere: tweede
34-35	in der daad Zoo: door die handelwijze ... zeker
36	Dat Abrams vrouw schier had geschonden: Als die welke de vrouw van Abraham bijna te gronde had gericht. De grammaticale aansluiting (gelyke [...] Dat: gelijke ... als, of Dat: Hetgeen?) is niet probleemloos. Abimelech schaakte Sara, toen Abraham haar zijn zuster (en dus min of meer zijn gelijke, zal Six bedoelen) had genoemd. Door Gods bescherming werd zij echter aan Abraham teruggegeven. Zij was behalve Abrahams (half)zuster immers ook zijn vrouw (Genesis 20 en vgl. Genesis 12:11-20).