toelichting |
Wie H.S. is, weet ik niet. Het gedicht lijkt te onvriendelijk om van toepassing te zijn op Six' vriend Hendrik Spiegel (vgl. de Toelichting bij gedicht no. [15]). Als r. 9-13 op eigen observatie van Six berust, is het gedicht tot stand gekomen na Six' eerste reis naar Italië, in 1650. Het staat op p. 392 van Six' bundel van 1657. |
|
annotatie |
|
|
1 |
Rooms gesint: die katholiek bent, of: een hang naar het katholicisme hebt |
2 |
print: portret (vgl. voor de vele portretten van Amsterdamse predikanten de ‘Iconographie’ in Vos, 1903, p. 389-408) |
5 |
Dit: nl. Dit soort van portretten |
|
sonder hun gevoel: buiten hun medeweten en wil |
6 |
Gebootst: Getekend |
|
in: tijdens |
|
den stoel: de kansel |
8 |
Verantwoord ik: Zal ik van mijn reactie voorzien. Kennelijk had H.S. Six op smalende toon om een uitleg voor het verschijnsel van de portretten gevraagd. |
9 |
goot [...] sich self: liet ... een gegoten beeld van zichzelf maken |
|
deese Paus: de huidige paus, Innocentius x (1644-1655) |
10 |
Van kooper: nl. van brons. Het beeld is gemaakt door Alessandro Algardi (Rodocanachi, 1904, p. 131 en p. 170). |
|
in 't gewelf: in het bouwwerk, nl. in het Palazzo dei Conservatori. Het beeld van Innocentius x staat in de Sala grande van het paleis. |
11 |
Des Kapitools verkleint van faam: Van het Capitool, dat aan roem heeft ingeboet. Six bedoelt de Piazza del Campidoglio, naar ontwerp van Michelangelo aangelegd op de plaats van het Antieke Capitool. Het Palazzo dei Conservatori ligt aan dit plein. |
12 |
den vyfden, van myn naam: paus Sixtus v (1585-1590), wiens bronzen beeld door de beeldhouwer Taddeo Landini zich eveneens in de Sala grande bevindt (Rodocanachi, 1904, p. 112 en p. 166) |
13 |
Leeuw den tienden: Leo x (1513-1521). Zijn marmeren beeld, van de hand van Domenico Diana da Bologna, is in 1876 vanuit de Sala grande naar de S. Maria in Aracoeli, aan de overzijde van het plein, overgebracht (Rodocanachi, 1904, p. 110-111 en p. 166). |
|
Urbaan: Urbanus viii (1623-1644). Zijn marmeren standbeeld in de Sala grande is vervaardigd door Bernini (Rodocanachi, 1904, p. 130 en p. 166). |
14 |
Zoo een schandaal: Net zo'n aanstootgevende daad |
|
dee Domiciaan: verrichtte keizer Domitianus. Domitianus liet gouden en zilveren beelden van zichzelf in het Capitool plaatsen (Suetonius, Domitianus 13, 2). |
15 |
Als willens God, op aarde, erkent: Omdat hij als een god op aarde erkend wilde worden (Domitianus liet zich als ‘dominus et deus’ aanspreken, Suetonius, Domitianus 13,2) |
16-17 |
Lyk ... bid: Zoals Innocentius, voor wie men knielt en tot wie men bidt, met de voetkus ook wil |