toelichting |
Het gedicht dateert van juli 1652, de maand van Tromps verlate tocht naar de Engelse vloot bij Duins en Hitland aan het begin van de eerste Engelse oorlog. De tocht zou uitlopen op een complete mislukking. Dit gedicht staat op p. 373 van Six' bundel. |
|
annotatie |
|
|
2 |
Ontsteeken: Aansteken, Besmetten met |
|
het pestigh seer: de pestziekte. Van een echte pestepidemie in Amsterdam is echter eerst sprake in 1655-1656 (Montanus, 1665, vi, p. 444). |
3 |
den Heemel hond: het sterrenbeeld de Hond, met Sirius als belangrijkste ster. De ‘hondsdagen’ vallen in Nederland in de periode dat Sirius boven de horizon staat (19 juli - 18 augustus). |
4 |
langs: over ... heen |
5 |
geen hinder ly: geen last heb van de hitte (de uitleg volgt aan het einde van het gedicht) |
6 |
op een ry: in een rij van drukwerk (of: van klanten?) |
7 |
al 't gedicht: al de gedichten |
8 |
Zoo oovervloedigh, in het licht: Die in zo groten getale in het licht zijn gekomen |
9 |
Op Neerlands slaapend waapenbeest: Op het slapende beest van het Nederlandse wapen, dwz. de leeuw. Uit de overvloed van pamfletten op de ‘slapende’ leeuw noem ik De Legghende Leeuw, Op De Getergde Leeuw, De Leeuw Der Vereenighde Nederlanden, Op De Ghehoonde Leeuw, Den Moedeloosen Leeuw, Aen de Hoofdeloose Staarten en de prent met toelichtend gedicht Het Loos Bedrog van Engelandt, waarop een in een wieg liggende leeuw is afgebeeld. In hetzelfde jaar 1652 verscheen echter ook De Wakende Leeuw (respectievelijk Knuttel 7267, 7268, 7268a, 7269, 7271, 7279 en Petit 2681). |
10 |
Van elk: Door iedereen. De Nederlanders ondervonden tegenwerking van Engelsen, Portugezen (in Brazilië) en van Franse kaapvaart. |
11 |
Londens hond: In de pamfletten worden de Engelsen meermaals voorgesteld als ‘doggen’. Deze hond staat naast die van r. 3. |
12 |
Dat: nl. al 't gedicht (r. 7) |
13 |
gelyk: als |
14 |
hooimand: juli. De koude van de grond (r. 12-13) is kennelijk in verband te brengen met de angst voor het weerloze, getergde vaderland. |
|
correctie |
Op p. 373 van de bundel Poësy staat in r. 4 van dit gedicht lags. In de lijst met Drukfeilen achterin is dit verbeterd tot langs. |